Trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi về chính sách thuế, kế toán là một yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru và bền vững. Gần đây, một cột mốc quan trọng mới đã được thiết lập với sự ra đời của Nghị định 70/2025/NĐ-CP, mang đến nhiều điều chỉnh đáng chú ý về hóa đơn, chứng từ mà mỗi doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần thấu hiểu để thích ứng và tận dụng những cơ hội mới.
Nghị Định 70/2025/NĐ-CP: Hành Trình Minh Bạch Hóa và Số Hóa Hóa Đơn
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, được xem như một bước tiến lớn trong việc hoàn thiện khung pháp lý về hóa đơn, chứng từ, sửa đổi, bổ sung gần như toàn diện Nghị định 123/2020/NĐ-CP. Mục tiêu xuyên suốt là tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi hơn cho người nộp thuế, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực này.
Những Thay Đổi Quan Trọng Cho Doanh Nghiệp và Hộ Kinh Doanh
Dưới đây là những điểm mới then chốt mà bạn cần đặc biệt lưu tâm:
Mở Rộng Đối Tượng và Tạo Điều Kiện Thuận Lợi
- Thu hút nhà cung cấp nước ngoài: Lần đầu tiên, các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh nền tảng số được khuyến khích đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử. Đây là bước đi phù hợp với xu thế toàn cầu hóa.
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được ủy nhiệm lập hóa đơn: Quy định mới cho phép hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh được ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử, mở ra giải pháp linh hoạt và tiết kiệm chi phí cho các đơn vị quy mô nhỏ.
- Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Nhà nước chính thức hóa việc sử dụng cơ sở dữ liệu hóa đơn điện tử để triển khai các chương trình khuyến khích như “khách hàng thường xuyên”, “hóa đơn may mắn”, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng và minh bạch hóa giao dịch.
Linh Hoạt Hóa Thời Điểm và Nội Dung Lập Hóa Đơn
Nghị định 70 đã có những điều chỉnh rất thiết thực, phù hợp với đặc thù của nhiều ngành nghề:
- Xuất khẩu hàng hóa: Thời điểm lập hóa đơn được xác định linh hoạt, chậm nhất không quá ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan.
- Dịch vụ cung cấp ra nước ngoài: Thời điểm lập hóa đơn được xác định là khi hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phụ thuộc vào việc đã thu tiền hay chưa.
- Một số ngành nghề đặc thù: Quy định rõ thời điểm lập hóa đơn cho các lĩnh vực như bảo hiểm, casino, xổ số, cho vay, cung cấp khí đốt… giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ.
- Nội dung hóa đơn: Bổ sung một số thông tin như số định danh cá nhân, biển số xe và hành trình đối với vận tải, thông tin người gửi hàng đối với thương mại điện tử. Đồng thời, quy định linh hoạt hơn về các chỉ tiêu không bắt buộc trên hóa đơn điện tử đối với một số giao dịch cụ thể (như bán xăng dầu cho cá nhân).
“Sự linh hoạt trong quy định về thời điểm và nội dung lập hóa đơn theo Nghị định 70 không chỉ giúp doanh nghiệp giảm bớt áp lực tuân thủ mà còn phản ánh sự thấu hiểu của cơ quan quản lý đối với đặc thù hoạt động của từng ngành nghề.”
Hóa Đơn Điện Tử Khởi Tạo Từ Máy Tính Tiền: Bước Chuyển Mình Bắt Buộc
Đây có lẽ là thay đổi có tác động rộng rãi nhất đến các doanh nghiệp bán lẻ và dịch vụ trực tiếp. Nghị định 70 mở rộng và làm rõ đối tượng bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế, bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên.
- Doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực: trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ (trừ ô tô, xe máy), ăn uống, nhà hàng, khách sạn, vận tải hành khách, dịch vụ giải trí…
Việc này nhằm tăng cường minh bạch, chống thất thu thuế và thúc đẩy chuyển đổi số từ chính các giao dịch nhỏ lẻ nhất.
Quy Trình Điều Chỉnh, Thay Thế Hóa Đơn Rõ Ràng và Chặt Chẽ Hơn
Khi phát hiện hóa đơn điện tử lập sai, doanh nghiệp cần lưu ý:
- Bắt buộc có văn bản thỏa thuận với người mua (nếu người mua là tổ chức, doanh nghiệp) hoặc thông báo cho người mua là cá nhân trước khi tiến hành điều chỉnh/thay thế.
- Được phép lập một hóa đơn điều chỉnh/thay thế cho nhiều hóa đơn sai trong cùng một tháng của cùng một người mua, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
- Quy định chi tiết việc xử lý hóa đơn trong các trường hợp như chiết khấu thương mại, trả lại hàng hóa, hoàn hủy dịch vụ… tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho doanh nghiệp.
Siết Chặt Quản Lý và Xử Lý Vi Phạm
Bên cạnh những tạo thuận lợi, Nghị định 70 cũng siết chặt quản lý thông qua việc bổ sung các trường hợp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, như:
- Người nộp thuế có hành vi trốn thuế, thuộc diện rủi ro cao.
- Có hành vi lập hóa đơn cho giao dịch không có thật (bán khống).
- Bị cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án đề nghị ngừng sử dụng.
Điều này cho thấy định hướng quản lý dựa trên rủi ro và hành vi vi phạm ngày càng rõ nét.
Lời Khuyên Hành Động Cho Doanh Nghiệp Vừa và Nhỏ
Đứng trước những thay đổi này, doanh nghiệp nên chủ động:
- Rà soát và đánh giá: Kiểm tra xem doanh nghiệp mình có thuộc diện bắt buộc chuyển đổi sang hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền hay không. Nếu có, hãy lên kế hoạch đầu tư, lựa chọn phần mềm và máy móc phù hợp ngay từ bây giờ.
- Đào tạo nội bộ: Tổ chức tập huấn cho nhân viên, đặc biệt là bộ phận kế toán, bán hàng về các quy định mới, đặc biệt là về thời điểm lập hóa đơn, nội dung bắt buộc và quy trình điều chỉnh.
- Cập nhật quy trình: Điều chỉnh các quy trình nội bộ về quản lý hóa đơn, chứng từ để đảm bảo tuân thủ chính xác Nghị định mới.
- Tận dụng sự linh hoạt: Hiểu và áp dụng các quy định linh hoạt về thời điểm lập hóa đơn để tối ưu hóa công tác kế toán và quản trị.
Mẹo nhanh: Đối với hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, hãy đảm bảo hệ thống của bạn có thể cung cấp cho khách hàng đường link hoặc mã QR để họ dễ dàng tra cứu và tải hóa đơn, đáp ứng đúng quy định.
Hướng Đến Một Tương Lai Số Hóa Minh Bạch và Hiệu Quả
Nghị định 70/2025/NĐ-CP không đơn thuần là một văn bản pháp lý khô khan. Nó chính là lời khẳng định mạnh mẽ cho hành trình hiện đại hóa công tác quản lý thuế, hướng tới một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, nơi mọi giao dịch đều được ghi nhận một cách chính xác và khoa học. Việc nắm bắt và chủ động thích ứng với những thay đổi này không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được những rủi ro pháp lý không đáng có mà còn là cơ hội để tối ưu hóa hoạt động, xây dựng hình ảnh một doanh nghiệp chuyên nghiệp, tuân thủ pháp luật trong kỷ nguyên số.
Hành trình tuân thủ pháp luật tuy đôi khi có những thử thách, nhưng nó chính là nền tảng vững chắc nhất cho sự phát triển bền vững của mỗi doanh nghiệp. Hãy xem những thay đổi này như một người bạn đồng hành, một cơ hội để hoàn thiện và trưởng thành hơn. Khi chúng ta cùng nhau thực hiện đúng và đủ, không chỉ doanh nghiệp của bạn được hưởng lợi từ một môi trường cạnh tranh lành mạnh, mà còn góp phần tích cực vào sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước.
Nguồn tham khảo chính: Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.