Bạn có bao giờ cảm thấy việc quản lý thuế cho hộ kinh doanh của mình giống như một mê cung đầy thử thách? Giữa bộn bề công việc kinh doanh hàng ngày, việc nắm bắt những thay đổi về chính sách thuế mới nhất không phải là điều dễ dàng. Nhưng đừng lo lắng, việc hiểu rõ nghĩa vụ thuế không chỉ giúp bạn hoạt động minh bạch, an tâm kinh doanh mà còn tối ưu hóa được chi phí, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.
Năm 2025 và 2026 đánh dấu những bước chuyển mình quan trọng trong chính sách thuế dành cho hộ kinh doanh cá thể. Bài viết này sẽ đồng hành cùng bạn, giải mã một cách chi tiết và dễ hiểu nhất về các loại thuế phải nộp và cách tính thuế trong giai đoạn chuyển giao đặc biệt này.
Hành Trình Chuyển Đổi: Từ Thuế Khoán Sang Kê Khai
Trước khi đi vào chi tiết, chúng ta cần hiểu rõ về lộ trình thay đổi lớn sắp tới. Đây là điểm mấu chốt giúp bạn chủ động chuẩn bị và không bị bỡ ngỡ.
1. Bỏ Thuế Khoán Đối Với HKD Có Doanh Thu Từ 1 Tỷ Đồng – Từ Ngày 01/06/2025
Thuế khoán là khái niệm quen thuộc với nhiều hộ kinh doanh. Đây là mức thuế cố định hàng tháng hoặc hàng quý do cơ quan thuế ấn định dựa trên thông tin kê khai, tình hình kinh doanh thực tế và ngành nghề của hộ. Tuy nhiên, bắt đầu từ ngày 01/06/2025, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, một sự thay đổi quan trọng sẽ diễn ra:
- Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên đang áp dụng thuế khoán sẽ phải chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai.
- Đi kèm với đó, các hộ này bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.
Trong khi đó, các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng vẫn giữ nguyên chính sách và có quyền lựa chọn một trong hai phương pháp cho đến hết năm 2025.
Sự thay đổi này phản ánh xu hướng quản lý thuế minh bạch và hiện đại hóa, giúp Nhà nước nắm bắt chính xác hơn tình hình kinh doanh thực tế.
2. Chính Thức Xóa Bỏ Thuế Khoán – Từ Ngày 01/01/2026
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15 đã được Quốc hội thông qua, kể từ ngày 01/01/2026, chế độ thuế khoán sẽ chính thức được xóa bỏ hoàn toàn đối với mọi hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
- Hộ kinh doanh: Chỉ được tính thuế theo phương pháp kê khai.
- Cá nhân kinh doanh: Có thể lựa chọn phương pháp kê khai hoặc phương pháp khai thuế theo từng lần phát sinh.
Điều này có nghĩa là, bất kể doanh thu của bạn là bao nhiêu từ thời điểm này, việc kê khai thuế sẽ trở thành nhiệm vụ bắt buộc và thường xuyên.
Các Loại Thuế Chính Mà Hộ Kinh Doanh Cá Thể Phải Nộp
Hiểu rõ mình phải nộp những loại thuế nào là bước đầu tiên để thực hiện đúng nghĩa vụ. Hiện tại, có 3 loại thuế chính mà hộ kinh doanh cần quan tâm:
- Lệ phí (thuế) môn bài: Khoản thu cố định hàng năm dựa trên doanh thu.
- Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Đánh vào phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ.
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Đánh vào thu nhập từ hoạt động kinh doanh của cá nhân.
Lưu ý quan trọng: Ngoài ba loại thuế trên, nếu bạn kinh doanh các mặt hàng đặc thù như xăng dầu, than, túi ni-lông, hoặc khai thác tài nguyên, bạn có thể phải nộp thêm các loại thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên.
Một tin vui cho các hộ kinh doanh: Theo quy định mới, từ ngày 01/01/2026, lệ phí môn bài sẽ chính thức được bãi bỏ cho tất cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp.
Cách Tính Thuế Cho Hộ Kinh Doanh Cá Thể (Áp Dụng Trước 01/01/2026)
Để bạn có cái nhìn rõ ràng nhất, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách tính từng loại thuế trong giai đoạn hiện tại, trước khi các quy định mới về bãi bỏ môn bài và thay đổi phương pháp tính thuế có hiệu lực hoàn toàn.
1. Cách Tính Thuế Môn Bài Cho Hộ Kinh Doanh Cá Thể
Thuế môn bài được tính dựa trên doanh thu bình quân hàng năm của hộ kinh doanh. Dưới đây là bảng mức thuế môn bài áp dụng theo Nghị định 139/2016/NĐ-CP và Nghị định 22/2020/NĐ-CP:
- Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm.
- Doanh thu trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm.
- Doanh thu trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm.
- Doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống: Được miễn lệ phí môn bài.
Mẹo nhỏ: Các hộ kinh doanh mới thành lập sau ngày 25/02/2020 sẽ được miễn thuế môn bài trong năm đầu tiên. Đây là một chính sách hỗ trợ rất thiết thực từ Nhà nước.
Ví dụ minh họa: Nếu hộ kinh doanh của chị B thành lập vào tháng 3/2024 với doanh thu năm 2024 là 150 triệu đồng, thì năm 2024 chị được miễn thuế môn bài. Sang năm 2025, nếu doanh thu vẫn duy trì ở mức 150 triệu, chị B sẽ phải nộp mức thuế môn bài là 300.000 đồng cho cả năm 2025.
2. Cách Tính Thuế GTGT Và Thuế TNCN Cho Hộ Kinh Doanh
Đây là phần phức tạp hơn một chút, nhưng nếu nắm được công thức và các yếu tố then chốt, bạn hoàn toàn có thể làm chủ.
Quy định miễn thuế mới nhất:
- Trước 31/12/2025: Hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống được miễn cả thuế GTGT và thuế TNCN.
- Từ 01/01/2026: Ngưỡng miễn thuế được nâng lên, áp dụng cho các hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm.
Công thức tính thuế GTGT và TNCN:
Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ % thuế GTGT
Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ % thuế TNCN
Làm rõ các khái niệm then chốt:
- Doanh thu tính thuế:
- Với phương pháp khoán: Là doanh thu do cơ quan thuế ấn định (doanh thu khoán).
- Với phương pháp kê khai: Là toàn bộ doanh thu thực tế phát sinh trong kỳ.
- Tỷ lệ % thuế tính trên doanh thu: Đây là yếu tố phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh của bạn. Mỗi ngành nghề sẽ có một tỷ lệ thuế GTGT và thuế TNCN khác nhau.
Bảng Tra Cứu Mức Thuế Suất Theo Ngành Nghề Kinh Doanh
Để giúp bạn dễ dàng xác định tỷ lệ thuế áp dụng cho hộ kinh doanh của mình, dưới đây là bảng tóm tắt mức thuế suất theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC.
- 1. Phân phối, cung cấp hàng hóa:
- Thuế GTGT: 1%
- Thuế TNCN: 0.5%
- 2. Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu:
- Thuế GTGT: 5%
- Thuế TNCN: 2%
- (Riêng cho thuê tài sản: Thuế TNCN là 5%)
- 3. Sản xuất, vận tải, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu:
- Thuế GTGT: 3%
- Thuế TNCN: 1.5%
- 4. Hoạt động kinh doanh khác:
- Thuế GTGT: 2%
- Thuế TNCN: 1%
Lưu ý quan trọng: Nếu hộ kinh doanh của bạn tham gia vào nhiều ngành nghề khác nhau, bạn sẽ phải tính và kê khai thuế riêng biệt theo tỷ lệ tương ứng của từng ngành nghề đó.
Giải Đáp Một Số Thắc Mắc Thường Gặp
Dưới đây là những câu hỏi thực tế nhất mà rất nhiều chủ hộ kinh doanh quan tâm:
1. Hộ kinh doanh nào phải chuyển sang kê khai từ tháng 6/2025?
Trả lời: Tất cả các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên đang nộp thuế khoán sẽ phải chuyển sang phương pháp kê khai và bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.
2. Tôi kinh doanh nhỏ, doanh thu chỉ khoảng 150 triệu/năm, tôi có phải nộp thuế không?
Trả lời: Với mức doanh thu này, hiện tại (trước 2026) bạn được miễn thuế GTGT và TNCN. Bạn chỉ phải nộp thuế môn bài 300.000 đồng/năm. Tuy nhiên, từ năm 2026, khi ngưỡng miễn thuế lên 200 triệu, bạn vẫn tiếp tục được miễn, và quan trọng hơn là bạn cũng không phải nộp thuế môn bài nữa.
3. Việc chuyển đổi sang kê khai có khó khăn và phức tạp không?
Trả lời: Ban đầu, việc kê khai có thể sẽ phức tạp hơn so với việc nộp thuế khoán cố định. Nó đòi hỏi bạn phải theo dõi sổ sách, doanh thu, chi phí một cách chi tiết hơn. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để bạn quản lý dòng tiền và tình hình tài chính của hộ kinh doanh một cách chuyên nghiệp và minh bạch hơn.
Hành trình tuân thủ thuế khó khăn ban đầu sẽ mở ra một lối đi bền vững cho doanh nghiệp của bạn. Những thay đổi trong chính sách thuế sắp tới, dù có thể khiến bạn lo lắng, thực chất lại là bước đệm để hộ kinh doanh cá thể hội nhập vào nền kinh tế số, hoạt động minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Việc nắm bắt thông tin kịp thời và chủ động thích ứng không chỉ giúp bạn an tâm kinh doanh mà còn tận dụng được những ưu đãi, tránh những rủi ro không đáng có.
Hãy xem đây là cơ hội để nâng tầm quản trị và xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc cho giấc mơ kinh doanh của mình. Bạn hoàn toàn có thể làm được!
Nguồn tham khảo: Luật Quản lý thuế 38/2019/QH14, Nghị định 139/2016/NĐ-CP, Thông tư 40/2021/TT-BTC, Nghị định 70/2025/NĐ-CP, Nghị quyết 198/2025/QH15.
Để không bỏ lỡ những thông tin m