Trong hành trình khởi nghiệp và vận hành một hộ kinh doanh cá thể, bên cạnh niềm vui từ những con số doanh thu đầu tiên, hẳn không ít chủ hộ đã từng trăn trở trước những quy định về thuế. Đây không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố then chốt giúp hoạt động kinh doanh của bạn trở nên minh bạch, bền vững và chuyên nghiệp hơn. Bài viết này sẽ đồng hành cùng bạn, giúp bạn hiểu rõ hành trình thuế sắp tới, từ đó chuẩn bị một tâm thế vững vàng để đón đầu những thay đổi.
Hành Trình Chuyển Đổi Thuế Cho Hộ Kinh Doanh: Từ Thuế Khoán Đến Kê Khai
Hệ thống thuế Việt Nam đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ nhằm hiện đại hóa và nâng cao tính minh bạch. Đối với khu vực hộ kinh doanh cá thể – vốn là mạch máu của nền kinh tế, những thay đổi này mang ý nghĩa rất lớn. Thay vì lo lắng, hãy xem đây là cơ hội để chúng ta nâng tầm quản trị, xây dựng một nền tảng kinh doanh vững chắc cho tương lai.
Bỏ thuế khoán đối với HKD có doanh thu từ 1 tỷ đồng – Bắt đầu từ 01/06/2025
Thuế khoán, hay còn gọi là thuế khoán, là mức thuế cố định hàng tháng hoặc hàng quý mà hộ kinh doanh phải nộp, bao gồm cả thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế Thu nhập cá nhân (TNCN). Mức thuế này do cơ quan thuế ấn định dựa trên hồ sơ kê khai và tình hình kinh doanh thực tế của hộ.
Tuy nhiên, kể từ ngày 01/06/2025, theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP, một sự thay đổi quan trọng sẽ diễn ra:
- Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ chính thức chấm dứt việc nộp thuế theo phương pháp khoán.
- Thay vào đó, các hộ này bắt buộc phải chuyển sang phương pháp kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.
Đây không chỉ là sự thay đổi về cách tính thuế, mà còn là bước đệm quan trọng để các hộ kinh doanh quy mô vừa tiếp cận với các chuẩn mực quản lý tài chính hiện đại, tạo dựng niềm tin với đối tác và khách hàng.
Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng, từ nay đến hết ngày 31/12/2025, bạn vẫn có quyền lựa chọn một trong hai phương pháp: khoán hoặc kê khai. Đây là giai đoạn chuyển tiếp quý báu để bạn làm quen và chuẩn bị cho một hành trình mới.
Chính thức xóa bỏ thuế khoán – Bắt đầu từ năm 2026
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15 đã được Quốc hội thông qua, kể từ ngày 01/01/2026, chế độ thuế khoán sẽ được xóa bỏ hoàn toàn đối với mọi hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
- Hộ kinh doanh: Chỉ còn một lựa chọn duy nhất là kê khai và tính thuế theo phương pháp kê khai.
- Cá nhân kinh doanh: Có thể lựa chọn kê khai hoặc khai thuế theo từng lần phát sinh (tùy theo doanh thu).
Như vậy, bất kể doanh thu của bạn là bao nhiêu từ thời điểm năm 2026, việc nắm vững kiến thức về kê khai thuế sẽ trở thành một kỹ năng không thể thiếu.
Các Loại Thuế Chính Mà Hộ Kinh Doanh Cá Thể Cần Quan Tâm
Để có cái nhìn toàn diện, trước khi đi vào cách tính chi tiết, chúng ta cần biết mình đang phải đối mặt với những loại thuế nào. Hiện tại, có 3 loại thuế chính mà hộ kinh doanh cần nộp:
- Lệ phí môn bài (thuế môn bài): Khoản lệ phí cố định hàng năm dựa trên doanh thu.
- Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Đánh vào phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ.
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Đánh vào thu nhập từ hoạt động kinh doanh của cá nhân.
Ngoài ra, nếu kinh doanh các mặt hàng đặc thù như xăng dầu, than, túi ni-lông, hoặc khai thác tài nguyên, bạn có thể phải nộp thêm các loại thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên.
Một điểm đáng chú ý: Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, kể từ ngày 01/01/2026, lệ phí môn bài sẽ chính thức được bãi bỏ cho tất cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp. Đây là một tin vui, giúp giảm bớt gánh nặng hành chính cho cộng đồng kinh doanh.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Tính Thuế Cho Hộ Kinh Doanh (Áp Dụng Trước 01/01/2026)
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách tính các loại thuế trong giai đoạn chuyển tiếp trước khi chế độ thuế khoán chấm dứt hoàn toàn.
Cách tính thuế môn bài cho hộ kinh doanh cá thể
Lệ phí môn bài được tính dựa trên doanh thu bình quân một năm của hộ kinh doanh. Cụ thể, mức thu được quy định như sau:
- Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: Mức lệ phí là 1.000.000 đồng/năm.
- Doanh thu trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: Mức lệ phí là 500.000 đồng/năm.
- Doanh thu trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: Mức lệ phí là 300.000 đồng/năm.
- Doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống: Được miễn lệ phí môn bài.
Mẹo nhỏ cho chủ hộ mới: Các hộ kinh doanh thành lập sau ngày 25/02/2020 sẽ được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên thành lập. Đây là một chính sách hỗ trợ rất thiết thực từ Nhà nước.
Cách tính thuế GTGT và thuế TNCN cho hộ kinh doanh
Đây là phần phức tạp hơn cả, nhưng sẽ trở nên đơn giản nếu bạn nắm vững công thức và các quy định miễn, giảm.
Quy định miễn thuế mới nhất:
- Trước 31/12/2025: Hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống được miễn cả thuế GTGT và thuế TNCN.
- Từ 01/01/2026: Ngưỡng miễn thuế sẽ được nâng lên. Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm sẽ được miễn cả hai loại thuế này.
Công thức tính thuế GTGT và TNCN:
Dù áp dụng phương pháp khoán hay kê khai, công thức tính vẫn giống nhau:
Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ % thuế GTGT
Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ % thuế TNCN
Lưu ý quan trọng về “Doanh thu tính thuế”:
- Với phương pháp khoán: Doanh thu tính thuế là “doanh thu khoán” do cơ quan thuế ấn định dựa trên khảo sát. Nếu bạn có mua thêm hóa đơn để xuất cho khách, doanh thu tính thuế sẽ bằng Doanh thu khoán + Doanh thu trên hóa đơn.
- Với phương pháp kê khai: Doanh thu tính thuế là toàn bộ doanh thu thực tế phát sinh trong kỳ từ mọi hoạt động kinh doanh.
Bảng Tra Cứu Thuế Suất Theo Ngành Nghề Kinh Doanh
Tỷ lệ % thuế GTGT và TNCN được áp dụng khác nhau tùy theo ngành nghề kinh doanh. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn tra cứu một cách nhanh chóng (theo Thông tư 40/2021/TT-BTC).
- Phân phối, cung cấp hàng hóa:
- Thuế GTGT: 1%
- Thuế TNCN: 0.5%
- Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu:
- Thuế GTVT: 5%
- Thuế TNCN: 2%
- (Riêng cho thuê tài sản: Thuế TNCN là 5%)
- Dịch vụ ăn uống:
- Thuế GTGT: 5%
- Thuế TNCN: 2%
- Sản xuất, vận tải, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu:
- Thuế GTGT: 3%
- Thuế TNCN: 1.5%
- Hoạt động kinh doanh khác:
- Thuế GTGT: 2%
- Thuế TNCN: 1%
Nếu hộ kinh doanh của bạn tham gia vào nhiều ngành nghề khác nhau, bạn cần phải tách biệt doanh thu và áp dụng tỷ lệ thuế tương ứng cho từng nhóm ngành nghề đó. Việc này đòi hỏi sự chính xác trong hạch toán để tránh sai sót khi quyết toán.
Giải Đáp Một Số Thắc Mắc Thường Gặp Về Thuế Hộ Kinh Doanh
Dưới đây là những câu hỏi thực tế nhất mà chúng tôi thường nhận được từ các chủ hộ kinh doanh.
Câu 1: Từ 01/06/2025, hộ kinh doanh nào bắt buộc phải chuyển sang kê khai thuế?
Trả lời: Tất cả các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ phải chuyển từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai kể từ ngày 01/06/2025. Đi kèm với đó là nghĩa vụ sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.
Câu 2: Khi nào thì hộ kinh doanh của tôi được miễn thuế GTGT và TNCN?
Trả lời:
- Năm 2025: Bạn được miễn nếu doanh thu tính thuế dưới 100 triệu đồng/năm.
- Từ năm 2026 trở đi: Bạn được miễn nếu doanh thu tính thuế dưới 200 triệu đồng/năm.
Câu 3: Việc chuyển đổi sang kê khai có thực sự phức tạp?
Trả lời: Ban đầu, việc kê khai có vẻ phức tạp hơn so với nộp thuế khoán cố định. Tuy nhiên, đây là xu thế tất yếu. Khi đã quen, bạn sẽ thấy nó giúp bạn quản lý dòng tiền chủ động hơn, nắm rõ tình hình tài chính của cửa hàng và tạo dựng uy tín khi giao dịch với các đối tác lớn hơn. Hãy xem đây là một bước tiến trong hành trình phát triển kinh doanh của chính mình.
Hành trình từ một chủ hộ kinh doanh nhỏ lẻ trở thành một “doanh nhân” thực thụ luôn đi kèm với những thử thách, và việc làm chủ kiến thức thuế chính là một trong những thử thách quan trọng nhất. Những thay đổi về chính sách thuế sắp tới, mặc dù ban đầu có thể khiến bạn bỡ ngỡ, thực chất lại là cánh cửa mở ra một giai đoạn kinh doanh minh bạch, hiệu quả và bền vững hơn. Thay vì lo lắng, hãy chủ động tìm hiểu, chuẩn bị kỹ lưỡng và xem đây là cơ h