Chắc hẳn nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể đang cảm thấy “choáng ngợp” trước những thay đổi liên tục về chính sách thuế, kế toán. Mỗi lần có nghị định mới ra đời lại kèm theo hàng loạt quy định cần nắm bắt và áp dụng. Thấu hiểu điều đó, bài viết này sẽ đồng hành cùng bạn khám phá những điểm mới quan trọng trong Nghị định 70/2025/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ – một văn bản có hiệu lực từ 01/6/2025, mang theo nhiều thay đổi tích cực nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho người nộp thuế.
Những Thay Đổi Quan Trọng Về Hóa Đơn Điện Tử
Nghị định 70 tập trung sửa đổi, bổ sung nhiều quy định then chốt liên quan đến hóa đơn điện tử, hướng tới mục tiêu minh bạch hóa và đơn giản hóa thủ tục.
Đối Tượng Áp Dụng Được Mở Rộng
Một điểm đáng chú ý là phạm vi áp dụng hóa đơn điện tử đã được mở rộng. Bên cạnh các doanh nghiệp trong nước, nghị định mới bổ sung đối tượng áp dụng là: “Nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử”. Điều này phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế số toàn cầu.
Nguyên Tắc Lập Và Quản Lý Hóa Đơn Linh Hoạt Hơn
Nghị định 70 mang đến nhiều cải cách đáng kể trong nguyên tắc lập và quản lý hóa đơn:
- Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Cơ quan thuế, người bán và tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử được sử dụng cơ sở dữ liệu về hóa đơn để thực hiện các chương trình khuyến khích như “khách hàng thường xuyên”, “hóa đơn may mắn”, “tham gia dự thưởng”. Đây là một hướng đi tích cực nhằm nâng cao ý thức cộng đồng.
- Ủy nhiệm lập hóa đơn: Quy định về ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử đã được mở rộng cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, không chỉ giới hạn ở doanh nghiệp, tổ chức kinh tế như trước đây. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị nhỏ lẻ có thể thuê ngoài dịch vụ này.
- Tích hợp biên lai và hóa đơn: Cho phép tích hợp biên lai thu phí và hóa đơn điện tử trên cùng một định dạng điện tử, thuận tiện cho người mua và thúc đẩy chuyển đổi số.
Sự linh hoạt trong các quy định mới cho thấy Nhà nước đang thực sự lắng nghe và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các hộ kinh doanh cá thể trong quá trình chuyển đổi số.
Cập Nhật Mới Về Thời Điểm Lập Hóa Đơn
Thời điểm lập hóa đơn luôn là vấn đề then chốt trong kê khai thuế. Nghị định 70 đã có những điều chỉnh chi tiết và rõ ràng hơn cho từng ngành nghề, lĩnh vực cụ thể.
Đối Với Xuất Khẩu Hàng Hóa Và Dịch Vụ
- Xuất khẩu hàng hóa: Thời điểm lập hóa đơn (hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn GTGT điện tử hoặc hóa đơn bán hàng điện tử) do người bán tự xác định, nhưng chậm nhất không quá ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan.
- Dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài: Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.
Đối Với Các Ngành Nghề Đặc Thù
Nghị định quy định chi tiết thời điểm lập hóa đơn cho nhiều lĩnh vực đặc thù, giúp doanh nghiệp dễ dàng áp dụng:
- Dịch vụ ngân hàng, chứng khoán, quảng cáo…: Đối với các giao dịch số lượng lớn, phát sinh thường xuyên cần đối soát, thời điểm lập hóa đơn là khi hoàn thành việc đối soát, nhưng chậm nhất không quá ngày 07 của tháng sau hoặc 07 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ quy ước.
- Kinh doanh bảo hiểm: Là thời điểm ghi nhận doanh thu bảo hiểm theo quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.
- Kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng: Là 01 ngày kể từ thời điểm kết thúc ngày xác định doanh thu.
- Cho vay: Được xác định theo kỳ hạn thu lãi trong hợp đồng tín dụng. Trường hợp đến hạn không thu được lãi và theo dõi ngoại bảng, thời điểm lập hóa đơn là khi thu được tiền lãi.
Một điểm đáng chú ý là nghị định mới đã bỏ quy định lập hóa đơn tổng cuối ngày hoặc cuối tháng đối với một số dịch vụ như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm… cho người mua là cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn. Điều này giảm tải đáng kể khối lượng công việc cho doanh nghiệp.
Hóa Đơn Điện Tử Khởi Tạo Từ Máy Tính Tiền: Ai Phải Áp Dụng?
Đây là nội dung được nhiều hộ kinh doanh, siêu thị, cửa hàng bán lẻ quan tâm. Nghị định 70 quy định rõ các đối tượng phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế, bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 01 tỷ đồng trở lên.
- Doanh nghiệp có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng như: trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy), dịch vụ ăn uống, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vận tải hành khách, dịch vụ giải trí…
Nghị định cũng nêu rõ nội dung bắt buộc trên loại hóa đơn này, đảm bảo tính minh bạch và đầy đủ thông tin cho cả người mua và cơ quan thuế. Đặc biệt, người bán có thể gửi hóa đơn cho người mua qua tin nhắn, email hoặc cung cấp mã QR để tra cứu, tải về.
Việc mở rộng đối tượng sử dụng hóa đơn từ máy tính tiền là bước đi cần thiết trong lộ trình hiện đại hóa công tác quản lý thuế, giúp minh bạch hóa mọi giao dịch trong nền kinh tế.
Quy Trình Điều Chỉnh, Thay Thế Hóa Đơn Khi Có Sai Sót
Xử lý hóa đơn sai sót giờ đây đã được hướng dẫn chi tiết và có phần “dễ thở” hơn cho doanh nghiệp.
- Thỏa thuận bằng văn bản: Trước khi điều chỉnh hoặc thay thế hóa đơn điện tử đã lập sai, nếu người mua là tổ chức, doanh nghiệp, hai bên phải có văn bản thỏa thuận ghi rõ nội dung sai. Nếu người mua là cá nhân, người bán thông báo cho người mua hoặc trên website của mình.
- Lập một hóa đơn cho nhiều hóa đơn sai: Cho phép lập 01 hóa đơn để thay thế hoặc điều chỉnh cho nhiều hóa đơn đã lập sai trong cùng một tháng cho cùng một người mua, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
- Xử lý các trường hợp đặc biệt: Nghị định quy định rõ cách xử lý đối với các tình huống như trả lại hàng hóa, chiết khấu thương mại, hoàn phí bảo hiểm, huỷ bỏ giao dịch… bằng hóa đơn điều chỉnh, đảm bảo phù hợp với nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
Các Trường Hợp Bị Ngừng Sử Dụng Hóa Đơn Điện Tử
Bên cạnh những tạo thuận lợi, Nghị định 70 cũng siết chặt quản lý bằng cách bổ sung các trường hợp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, bao gồm:
- Người nộp thuế có hành vi trốn thuế.
- Doanh nghiệp thuộc diện rủi ro rất cao theo mức độ rủi ro người nộp thuế.
- Có hành vi lập hóa đơn điện tử để bán khống hàng hóa, dịch vụ và bị cơ quan chức năng khởi tố.
- Được cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án có văn bản đề nghị ngừng sử dụng.
Điều này cho thấy công tác quản lý sẽ tập trung vào các đối tượng rủi ro cao, bảo vệ những doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Lời Khuyên Dành Cho Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ, Hộ Kinh Doanh
Trước những thay đổi này, để hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ và tuân thủ đúng quy định, bạn nên:
- Cập nhật thông tin kịp thời: Thường xuyên theo dõi các văn bản pháp luật mới từ cổng thông tin của Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính.
- Rà soát lại quy trình: Kiểm tra và điều chỉnh quy trình lập, gửi, lưu trữ hóa đơn trong nội bộ doanh nghiệp cho phù hợp với quy định mới.
- Đầu tư công nghệ: Nếu thuộc đối tượng bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, hãy lên kế hoạch đầu tư hoặc nâng cấp hệ thống máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.
- Đào tạo nhân sự: Đảm bảo nhân viên kế toán, bán hàng được đào tạo và nắm vững các quy định mới về thời điểm lập hóa đơn, điều chỉnh hóa đơn…
Việc thay đổi chính sách, dù ban đầu có thể gây ra một chút bỡ ngỡ, nhưng nhìn chung đều hướng tới mục tiêu tạo dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại. Những điều chỉnh trong Nghị định 70/2025/NĐ-CP không chỉ giúp công tác quản lý thuế của Nhà nước hiệu quả hơn, mà còn tạo ra những cơ chế linh hoạt, thân thiện, hỗ trợ tối đa cho sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp. Hãy xem đây là một cơ hội để chuẩn hóa hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và cùng nhau kiến tạo một nền kinh tế số vững mạnh.
Để không bỏ lỡ những thông tin cập nhật, giải đáp chuyên sâu về chính sách thuế, kế toán mới nhất, bạn hãy theo dõi các kênh thông tin chính thống từ cơ quan thuế và các đơn vị tư vấn có uy tín. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm các bài viết chia sẻ kinh nghiệm thực tế tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.
Nguồn tham khảo chính: Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ.