Nền kinh tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ. Bên cạnh các doanh nghiệp lớn, khối hộ kinh doanh cá thể, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn giữ vai trò không thể thay thế, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung. Tuy nhiên, dường như mỗi dịp nhắc tới chuyện thuế, khai báo, kê khai, nhiều chủ hộ kinh doanh vẫn còn không ít băn khoăn, nhất là trong bối cảnh pháp luật về thuế liên tục cập nhật. Hiểu, tuân thủ và vận dụng tốt các quy định về thuế sẽ không chỉ đảm bảo an toàn pháp lý mà còn giúp hộ kinh doanh tối ưu hóa nguồn lực, tận dụng tốt các ưu đãi để phát triển vững chắc hơn trong tương lai.
Tổng quan: Thay đổi lớn trong chính sách thuế dành cho hộ kinh doanh cá thể
Chỉ một vài năm trước, chế độ thuế khoán là phương pháp phổ biến áp dụng cho hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam. Tuy nhiên, bước sang năm 2025 và đặc biệt là từ năm 2026, hệ thống thuế đối với khối này bắt đầu có những thay đổi đáng chú ý với chủ trương phù hợp thực tiễn và hỗ trợ phát triển kinh tế minh bạch, hiện đại.
“Hiểu rõ, chuẩn bị sớm, hộ kinh doanh sẽ chủ động thích ứng, chuyển đổi thuận lợi với chính sách mới, tránh rủi ro và tranh thủ được các ưu đãi của Nhà nước.”
- Bỏ thuế khoán hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm từ 01/06/2025
- Bỏ hoàn toàn chế độ thuế khoán cho mọi hộ kinh doanh từ 01/01/2026
- Bổ sung thay đổi về điều kiện miễn các loại thuế và thủ tục khai báo
Đây chính là thời điểm các hộ kinh doanh cần nắm chắc các điểm mới để lập kế hoạch hoạt động và chuẩn bị phương án quản lý thuế cho mình trong năm tới.
Căn cứ pháp lý – Nền tảng thực thi và áp dụng
- Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 (hiệu lực từ 01/07/2020)
- Nghị định 139/2016/NĐ-CP, Nghị định 22/2020/NĐ-CP về lệ phí môn bài
- Thông tư 92/2015/TT-BTC; Thông tư 40/2021/TT-BTC
- Nghị định 126/2020/NĐ-CP; Luật Thuế GTGT; các Nghị quyết và NĐ/CP mới nhất: Nghị định 70/2025/NĐ-CP, Nghị quyết 198/2025/QH15
Bạn cần lưu ý: Luôn cập nhật quy định mới nhất từ các văn bản pháp luật chính thống. Việc hiểu sai hoặc áp dụng nhầm luật dễ dẫn tới các rủi ro về xử phạt, truy thu thuế không đáng có.
Những thay đổi quan trọng về chế độ thuế khoán hộ kinh doanh từ 2025–2026
Bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm từ 01/06/2025
Trước đây, thuế khoán là mức thuế cố định mà hộ kinh doanh cá thể phải nộp dựa trên doanh thu khoán ấn định. Tuy nhiên, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ 01/06/2025:
- Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên phải chuyển sang phương pháp kê khai – tức nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế phát sinh và hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với Cơ quan thuế.
- Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ đồng tiếp tục được lựa chọn:
- Phương pháp Khoán
- Phương pháp Kê khai
Như vậy, nhóm hộ kinh doanh quy mô lớn hơn sẽ tiến dần tới quy trình kê khai, minh bạch hơn về dòng tiền, đồng thời cũng mở ra cơ hội áp dụng những chính sách ưu đãi và hiện đại hóa quản trị kinh doanh.
Bỏ hoàn toàn thuế khoán từ 2026
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, từ 01/01/2026:
- Tất cả các hộ kinh doanh, không phân biệt doanh thu, đều kê khai thuế theo phương pháp kê khai dựa theo số liệu thực tế.
- Cá nhân kinh doanh có thể chọn kê khai hoặc khai từng lần phát sinh.
Thực tiễn quốc tế cho thấy, phương pháp kê khai giúp quản trị thuế công minh hơn, đồng thời tạo điều kiện cho hộ kinh doanh trưởng thành, phát triển chuyên nghiệp.
Các loại thuế hộ kinh doanh cá thể phải nộp
Trong quá trình hoạt động, một hộ kinh doanh cá thể thông thường cần lưu ý 3 loại thuế trọng yếu:
- Lệ phí môn bài (thuế môn bài)
- Thuế Giá trị gia tăng (GTGT)
- Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN)
Ngoài các loại thuế trên, một số trường hợp còn phải nộp các loại thuế chuyên ngành như: thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên,… nếu kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đặc thù theo pháp luật quy định.
Lưu ý quan trọng: Từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh cá thể được miễn nộp lệ phí môn bài.
Cách tính thuế hộ kinh doanh cá thể (cập nhật đến 31/12/2025)
1. Cách tính thuế môn bài cho hộ kinh doanh cá thể
Theo quy định tại Nghị định 139/2016/NĐ-CP và Nghị định 22/2020/NĐ-CP:
- Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: nộp 1.000.000 đồng/năm
- Doanh thu từ 300–500 triệu đồng/năm: nộp 500.000 đồng/năm
- Doanh thu từ 100–300 triệu đồng/năm: nộp 300.000 đồng/năm
- Doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống, hoặc hộ kinh doanh thành lập sau 25/02/2020 trong năm đầu: Miễn lệ phí môn bài
Một số trường hợp miễn lệ phí môn bài đặc biệt:
- Kinh doanh không thường xuyên, không cố định địa điểm
- Sản xuất muối; nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản; dịch vụ hậu cần nghề cá
- Hộ, cá nhân thành lập mới sau 25/02/2020 được miễn năm đầu
Thời điểm xác định doanh thu: Bắt đầu tính từ năm tiếp theo dựa vào kết quả kinh doanh của năm trước. Nếu bạn là hộ mới thành lập, hãy nhớ kiểm tra kỹ để được miễn thuế môn bài trong năm đầu vận hành.
2. Cách tính thuế GTGT và thuế TNCN cho hộ kinh doanh cá thể
Quy định miễn thuế
- Đến 31/12/2025: Hộ kinh doanh có doanh thu tính thuế từ 100 triệu đồng/năm trở xuống được miễn thuế GTGT và thuế TNCN.
- Bắt đầu từ 01/01/2026: Hạn mức miễn tăng lên 200 triệu đồng/năm.
Cách tính thuế (chung cho khoán và kê khai)
Nguyên tắc tính thuế như sau:
Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT
Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN
Lưu ý:
- Đối với phương pháp khoán: Doanh thu tính thuế là doanh thu khoán được cơ quan thuế ấn định hàng năm, có thể điều chỉnh khi có biến động thực tế.
- Đối với phương pháp kê khai: Doanh thu tính thuế là toàn bộ số tiền bán hàng, cung ứng dịch vụ phát sinh trên thực tế đã xuất hóa đơn, chưa trừ chi phí.
- Nếu hộ kinh doanh vừa có doanh thu khoán vừa phát sinh bán hàng sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế, doanh thu tính thuế là tổng cộng các phần này.
Thời điểm xác định doanh thu tính thuế
- Với thuế khoán: từ 20/11 đến 15/12 của năm trước (tạm tính cho năm tới); trường hợp mới ra kinh doanh hoặc thay đổi quy mô sẽ xác định trong 10 ngày kể từ thời điểm bắt đầu hoạt động hoặc thay đổi.
- Với hình thức bán hàng xuất hóa đơn: doanh thu tính vào thời điểm bàn giao hàng hóa, nghiệm thu công trình, hoàn thành dịch vụ.
Mẹo nhỏ! Để tránh bị điều chỉnh doanh thu khoán tăng, hộ kinh doanh nên khai báo thực tế, minh bạch, lưu giữ các chứng từ đầu vào, đầu ra cẩn thận.
Bảng tra cứu mức thuế suất dành cho hộ kinh doanh cá thể theo ngành nghề
Mỗi lĩnh vực kinh doanh sẽ áp dụng tỷ lệ phần trăm thuế khác nhau trên doanh thu. Dưới đây là bảng tóm tắt dựa trên Thông tư 40/2021/TT-BTC:
| Ngành nghề | Thuế GTGT | Thuế TNCN |
|---|---|---|
| Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% | 0,5% |
| Bán hàng hóa thuộc diện không chịu thuế GTGT | 0% | 0,5% |
| Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu; Dịch vụ lưu trú, tư vấn, quảng cáo, hỗ trợ, sửa chữa nhỏ… | 5% | 2% |
| Cung cấp dịch vụ thuộc diện không chịu thuế GTGT (y tế, hỗ trợ nông nghiệp…) | 0% | 2% |
| Cho thuê tài sản (nhà, đất, cửa hàng…) | 5% | 5% |
| Kinh doanh đại lý bảo hiểm, xổ số, đa cấp | 0% | 5% |
| Vận tải, sản xuất, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu | 3% | 1,5% |
| Sản xuất, dịch vụ chưa liệt kê | 2% | 1% |
Bạn cần lưu ý ngành nghề kinh doanh chính để áp dụng đúng tỷ lệ và tránh nhầm lẫn gây ảnh hưởng số thuế phải nộp.
Bí quyết: Nếu kinh doanh nhiều ngành nghề, cần tách bạch hóa đơn, doanh thu từng lĩnh vực để kê khai đúng – tránh bị áp dụng mức thuế cao hơn cho toàn bộ doanh thu.
Giải đáp nhanh các thắc mắc thường gặp về thuế hộ kinh doanh cá thể
- 1. Những loại thuế nào hộ kinh doanh cá thể sẽ phải nộp?
Từ nay đến hết 2025 gồm: lệ phí môn bài, thuế GTGT, thuế TNCN. Sau 2026 không còn lệ phí môn bài, chỉ có GTGT và TNCN. Nếu kinh doanh hàng hóa đặc thù (xăng dầu, khoáng sản…), có thể phải nộp thêm thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên, v.v. - 2. Hộ kinh doanh cá thể nào phải chuyển hình thức kê khai?
Từ 01/6/2025, có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm buộc phải chuyển sang kê khai; từ 01/01/2026 áp dụng cho tất cả các hộ, không còn trường hợp nộp thuế khoán. - 3. Công thức tính nhanh thuế GTGT, TNCN hộ cá thể như thế nào?
Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x % Thuế GTGTSố thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x % Thuế TNCN - 4. Thời điểm miễn thuế cho hộ kinh doanh?
Đến hết 2025: miễn nếu doanh thu tính thuế từ 100 triệu đồng/năm trở xuống. Từ 2026: miễn nếu dưới 200 triệu đồng/năm. - 5. Hồ sơ cần lưu ý gì khi chuyển từ khoán sang kê khai?
Phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối cơ quan thuế; quản lý chặt biên lai, chứng từ chi tiết theo doanh thu thực tế từng tháng/quý.
Mẹo giúp hộ kinh doanh vừa và nhỏ chuẩn bị tốt cho các thay đổi về thuế năm 2025–2026
- Chủ động rà soát doanh thu – xác định sớm xem doanh thu năm hiện tại và các năm tiếp theo có vượt ngưỡng chuyển đổi hay không để chủ động kế hoạch khai báo, chuyển phương pháp nộp thuế.
- Học cách sử dụng hóa đơn điện tử – dành thời gian làm quen với quy trình tạo, xuất và lưu trữ hóa đơn điện tử; khai thác phần mềm hợp lệ, dễ sử dụng giúp tiết kiệm thời gian, đảm bảo đúng chuẩn của cơ quan thuế.
- Lưu trữ hồ sơ khoa học – dù quy mô nhỏ, nên có sổ sách theo dõi doanh thu, chi phí, hóa đơn từng ngày/tháng để không xảy ra thiếu sót khi chuyển đổi phương pháp hoặc được kiểm tra thuế.
- Tham khảo chuyên gia – nếu chưa rõ các khoản thuế, mức thuế suất hay thủ tục chuyển đổi, hãy chủ động nhờ đến đơn vị tư vấn uy tín như Kế toán Thuế Online (KTO) để tránh sai sót, tranh chấp sau này.
- Liên tục cập nhật chính sách mới – truy cập website chính thống, đọc các bảng tin ngành nghề, tận dụng các nhóm cộng đồng tài chính, kế toán để không bỏ lỡ thông báo mới từ Nhà nước.
“Đầu tư thời gian hiểu kỹ về thuế, hộ kinh doanh không chỉ phòng tránh vi phạm mà còn tối ưu hiệu quả vận hành, tiết kiệm chi phí và tranh thủ được các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.”
So sánh: Thuế khoán và kê khai – Nên chuẩn bị gì cho lộ trình chuyển đổi?
| Tiêu chí | Thuế khoán | Kê khai |
|---|---|---|
| Đối tượng áp dụng | Trước 2025, doanh thu dưới 1 tỷ đồng | Từ 2025, trên 1 tỷ đồng; từ 2026, mọi hộ kinh doanh |
| Hình thức quản lý | Doanh thu khoán cố định, cơ quan thuế ấn định | Khai thật doanh thu từng tháng/quý |
| Chứng từ, hóa đơn | Không bắt buộc hóa đơn điện tử | Bắt buộc dùng hóa đơn điện tử, máy tính tiền kết nối thuế |
| Ưu điểm | Đơn giản, dễ làm với hộ nhỏ | Minh bạch, chủ động được số liệu, thuận lợi phát triển kinh doanh lớn |
| Nhược điểm | Dễ bị ấn định cao nếu không minh bạch; khó chứng minh chi phí | Yêu cầu kỹ năng sử dụng phần mềm, quản trị chứng từ |
Lời khuyên: Dừng ngại thay đổi – hãy tận dụng quá trình chuyển đổi để nâng cao trình độ quản lý tài chính, tổ chức hóa đơn bài bản và chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh.
Trò chuyện với chuyên gia: Gỡ rối những lo lắng thực tế khi chuyển đổi phương pháp thuế
Tâm lý lo lắng khi bước vào những quy định mới là điều dễ gặp ở các chủ hộ cá thể – đặc biệt với những người đã quen với quy trình cũ. Nhưng hãy thử nhìn nhận điểm tích cực khi quản lý doanh thu, chi phí và hoá đơn minh bạch: bạn hiểu rõ bản chất tài chính của chính mình, chủ động phòng tránh các rủi ro bị phạt, và khi cần vay vốn hoặc mở rộng, bạn có thể chứng minh khả năng kinh doanh một cách thuyết phục hơn với ngân hàng hoặc đối tác.
Những trường hợp chuyển đổi ban đầu có thể gặp khó khăn với việc làm quen phần mềm, lưu trữ hoá đơn, nhưng chỉ cần kiên nhẫn, chủ động tìm hiểu và thường xuyên cập nhật chính sách, mọi việc sẽ trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn rất nhiều. Đừng quên rằng, nhà nước cũng có nhiều chương trình hỗ trợ, ưu đãi giúp các hộ kinh doanh chuyển đổi suôn sẻ.
Nếu bạn muốn nhận thêm những cập nhật mới nhất, lời khuyên từ chuyên gia hoặc giải đáp cho tình huống thực tế của mình, hãy đón đọc chuyên mục tư vấn của Kế toán Thuế Online (KTO) trên website và theo dõi Facebook KTO. Đây là nơi bạn có thể nhận được những hướng dẫn thực tiễn, các mẹo kinh doanh chuẩn mực và các chính sách thuế mới nhất cho cộng đồng hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Thay lời kết
Ở thời điểm mọi thứ liên tục thay đổi, mỗi chủ hộ kinh doanh, mỗi doanh nghiệp đều cần bản lĩnh, tinh thần mở và chủ động học hỏi. Việc nắm bắt, đón đầu các chính sách thuế mới – không chỉ đơn thuần là tuân thủ pháp luật, mà còn là chìa khóa giúp kinh doanh phát triển bền vững, phòng ngừa rủi ro, đồng thời tận dụng tối đa các lợi thế hỗ trợ từ phía Nhà nước.
Chúc bạn – những chủ hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ dám đổi mới, dám làm, luôn bình tĩnh và vững vàng tự tin trên con đường phát triển. Đừng lo lắng về thuế – nếu đã hiểu bản chất và chủ động thích nghi, bạn sẽ biến “thách thức” thành “cơ hội” để đưa hoạt động kinh doanh lên một tầm cao mới!
Nguồn tham khảo
- Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14
- Nghị định 139/2016/NĐ-CP; 22/2020/NĐ-CP (lệ phí môn bài)
- Thông tư 40/2021/TT-BTC (thuế GTGT, TNCN hộ kinh doanh)
- Nghị quyết 198/2025/QH15; Nghị định 70/2025/NĐ-CP (chính sách thuế mới)
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO