Cập nhật chuyển đổi thuế mới nhất: 3R cho doanh nghiệp nhỏ tăng trưởng

Đôi khi, chỉ một thay đổi nhỏ trong chính sách thuế cũng có thể tạo ra biến động lớn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là những hộ kinh doanh cá thể đang hàng ngày nỗ lực cân bằng kinh doanh và tuân thủ pháp luật. Nắm rõ các quy định mới nhất, hiểu hành lang pháp lý, cũng như chuẩn bị tâm thế thích ứng đang trở thành lợi thế cạnh tranh bền vững – không chỉ để phát triển mà còn để tránh rủi ro đáng tiếc khiến doanh nghiệp lao đao.

Những điểm mới trong chính sách thuế: Cập nhật để chủ động dẫn đầu

Các chính sách thuế ở Việt Nam liên tục được điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh kinh tế và thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường. Không chỉ doanh nghiệp lớn mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cũng cần chủ động cập nhật và hiểu đúng các quy định tưởng là nhỏ mà lại có tác động sâu rộng này. Dưới đây là một số thay đổi nổi bật gần đây mà bạn cần lưu ý:

  • Miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2030: Thời hạn miễn thuế tiếp tục được kéo dài 5 năm nhằm hỗ trợ nông dân, hộ kinh doanh nông sản và góp phần phát triển nền nông nghiệp vững mạnh.
  • Thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt: Từ năm 2027, tất cả đồ uống có đường sẽ bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt 8%, tăng lên 10% vào năm 2028 nhằm giải quyết vấn đề sức khoẻ cộng đồng và tăng nguồn thu ngân sách.
  • Quy định mới về thuế bán hàng online và thương mại điện tử: Các sàn online sẽ phải kê khai, nộp thuế thay người bán từ ngày 1/7 tới, giúp nhà nước kiểm soát hiệu quả hơn dòng doanh thu khổng lồ từ hoạt động này.
  • Đề xuất bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh nhỏ lẻ: Bước đi này hướng tới việc thúc đẩy hộ cá thể chuyển lên doanh nghiệp, minh bạch hóa quản lý thuế, đồng thời ngành thuế cũng dự kiến chia các nhóm hộ kinh doanh theo doanh thu để phù hợp thực tiễn.
  • Rà soát cửa hàng chỉ nhận tiền mặt: Cơ quan thuế sẽ tăng kiểm tra các mô hình kinh doanh không minh bạch hóa dòng tiền, đặc biệt là cửa hàng, quán ăn chỉ nhận tiền mặt để kịp thời phát hiện hành vi trốn tránh nghĩa vụ thuế.

Chuyên gia tư vấn: “Nắm chắc chính sách mới như giữ gìn sức khoẻ doanh nghiệp. Khi chủ động tiếp nhận thông tin sớm, chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tránh được nhiều sai lầm không đáng có.”

Những rủi ro khi bỏ qua nghĩa vụ thuế: Câu chuyện cảnh báo thực tiễn

Có không ít trường hợp các chủ hộ kinh doanh vô tình “mắc nợ” nhà nước chỉ vì thiếu thông tin hoặc chưa chú trọng công tác kế toán – thuế. Một ví dụ điển hình là:

  • Bạn mở quán cà phê nhỏ năm 2015, vốn chỉ 5 triệu đồng, nhiều năm quên mất việc khai và đóng thuế. Đến lúc cơ quan thuế kiểm tra, số tiền phạt cộng dồn có thể lên tới hàng trăm triệu đồng – vượt xa năng lực tài chính ban đầu.
  • Doanh thu thực tế vượt xa con số kê khai; hoặc chỉ tập trung bán hàng qua Facebook, TiKTok, không quan tâm thủ tục hóa đơn, kiểm soát doanh thu. Đến khi bị kiểm tra, chủ hộ bị xử lý hình sự hoặc bị truy thu, phạt nặng.

Một chủ cửa hàng chia sẻ: “Chi phí vận hành ngày càng tăng, đôi khi chỉ thiếu một biên lai bán hàng 10.000 đồng cũng đủ gây rắc rối với thanh tra thuế.”

Bài học lớn từ đây là: Không doanh nghiệp nào “bé” đến mức không cần làm kế toán – thuế. Dù quy mô nhỏ, việc chủ động quản lý số liệu kinh doanh, nộp thuế đúng hạn luôn giúp chúng ta an tâm phát triển dài bền.

Các chủ đề nóng về thuế hiện nay: Hỏi – đáp và cập nhật quan trọng

Nợ thuế, xin “trả dần” được không?

Trong trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh còn tồn đọng nợ thuế quá hạn, theo quy định hiện hành, bạn có thể làm đơn xin giãn, hoãn, hoặc xin trả dần nợ thuế. Các trường hợp được phê duyệt sẽ phải có lý do hợp lý và căn cứ pháp lý rõ ràng như mất mát hàng hóa, thiên tai, dịch bệnh ảnh hưởng hoạt động kinh doanh.

  • Làm đơn xin trả dần số nợ theo mẫu của cơ quan thuế địa phương.
  • Khi được chấp thuận, cần thực hiện kế hoạch trả nợ rõ ràng, đúng hạn cam kết.
  • Nên chủ động liên hệ bộ phận hỗ trợ của chi cục thuế để được hướng dẫn đầy đủ.

Mẹo nhanh: Nếu bị nợ thuế, đừng né tránh hay trì hoãn mà hãy chủ động trao đổi với cán bộ thuế. Đôi khi sự hợp tác sẽ giúp doanh nghiệp được xem xét các giải pháp mềm dẻo hơn.

Sàn thương mại điện tử khấu trừ, nộp thuế thay – Tin vui hay thử thách?

Từ ngày 1/7, các sàn thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki… phải khấu trừ và nộp thuế thay người bán. Quy định này nhằm siết chặt kiểm soát doanh thu kinh doanh online, hạn chế thất thu thuế.

  • Ưu điểm: Người kinh doanh nhỏ lẻ được hỗ trợ kê khai, nộp thuế nhanh gọn, không lo sót thuế hay bị truy thu bất ngờ.
  • Thách thức: Doanh thu thực phải minh bạch, cần chuẩn bị đủ chứng từ, hóa đơn đầu vào, hạn chế giao dịch “ngoài luồng” để tránh rủi ro về pháp lý.

Tiền chuyển vào tài khoản cá nhân có bị tính thuế?

Câu hỏi phổ biến: “Mọi khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị tính thuế?” Thực tế, cơ quan thuế chỉ tính thuế với các khoản doanh thu phát sinh từ hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Các khoản chuyển – nhận giữa cá nhân không liên quan tới giao dịch kinh doanh hiện không bị thu thuế.

Chú ý: Nên phân biệt rõ ràng giữa tài khoản kinh doanh và tài khoản cá nhân, lưu trữ cẩn thận các giao dịch để dễ kiểm chứng khi bị kiểm tra.

Mua hàng không hóa đơn, hộ kinh doanh khai thế nào?

Các hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ đôi khi mua nông sản, hàng hóa không có hóa đơn từ nông dân, người bán nhỏ lẻ. Trong trường hợp này, bạn được phép lập bảng kê mua hàng hóa, dịch vụ không có hóa đơn đính kèm chứng từ thanh toán để thay thế.

  • Lưu trữ bảng kê cùng hồ sơ kế toán/quyển sổ sách.
  • Đảm bảo khai báo trung thực, hợp lý để tránh rủi ro khi quyết toán thuế.
  • Chủ động hỏi tổ tư vấn thuế địa phương hoặc tham khảo văn bản hướng dẫn mới nhất.

Quản lý cafe, quán ăn, bán hàng nhỏ lẻ: Bước chuyển đổi số và áp lực hóa đơn

Nhiều hộ kinh doanh nhỏ vẫn theo thói quen ghi chép sổ tay còn bán hàng thì chỉ nhận tiền mặt, không xuất hóa đơn. Những năm gần đây, quy định về việc “hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền” và lưu vết giao dịch đang là xu hướng không thể đảo ngược.

  • Không phải hóa đơn chỉ dành cho “giao dịch lớn” mà mọi đơn hàng dù nhỏ nhất (Ví dụ: 10.000 đồng), đều nên xuất hóa đơn, ghi nhận chứng từ.
  • Nhà nước đã có các chính sách hỗ trợ chi phí, hạ tầng cho hộ kinh doanh lắp đặt hóa đơn điện tử. Chủ động chuyển đổi số giúp bạn thuận lợi khi kiểm toán, giảm rủi ro bị phạt do vi phạm hành chính.
  • Mẹo nhỏ: Trước khi có thanh/kiểm tra, hãy tự rà soát 1 tháng hoạt động kinh doanh. Đủ đầy hóa đơn, chứng từ thì có thể yên tâm!

Có người từng nghĩ: “Buôn bán nhỏ thì trốn thuế cũng chẳng mấy ai phát hiện”. Nhưng trong thời đại số, mọi dòng tiền đều có dấu vết – minh bạch mới là chìa khóa phát triển dài hạn.

Chuyển động lớn từ ngành thuế và ảnh hưởng đến doanh nghiệp nhỏ

Sau một thời gian cơ cấu tổ chức, ngành thuế đã tiến hành sắp xếp lại hệ thống chi cục thuế khu vực thành các đơn vị thuế cấp tỉnh/thành phố. Sự chuyển đổi này sẽ giúp tăng cường tính đồng bộ, chuyên nghiệp trong quản lý, từ đó nâng cao khả năng hỗ trợ và giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh nhỏ trên phạm vi rộng hơn.
Ngoài ra, chính sách phân loại hộ kinh doanh thành bốn nhóm theo mức doanh thu nhằm quản lý mục tiêu, sát hơn thực tiễn. Hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp sẽ có nhiều ưu đãi, đồng thời được hưởng các hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp của tỉnh, TP.

Bứt phá phát triển: Bỏ thuế khoán và khuyến khích lên doanh nghiệp

Việc xóa bỏ thuế khoán (dự kiến áp dụng từ 2026) là bước chuẩn bị cần thiết để minh bạch hóa kinh doanh, giảm thất thu cho ngân sách và thúc đẩy quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh lên thành doanh nghiệp.

  • Hộ kinh doanh sẽ được chia thành 4 nhóm doanh thu và quản lý chặt chẽ hơn.
  • Việc lên doanh nghiệp giúp tiếp cận dễ hơn tới các khoản vay, chính sách ưu đãi, đơn hàng lớn, đồng thời nâng cao uy tín trên thị trường.
  • Bỏ thuế khoán sẽ góp phần khoẻ mạnh hóa môi trường kinh doanh, đảm bảo công bằng và bình đẳng giữa các mô hình.

Nhận định chuyên gia: “Chuyển từ chế độ thuế khoán sang quản lý theo doanh thu thực tế có thể khiến nhiều hộ kinh doanh ‘ngần ngại’ chuyển đổi, nhưng lợi ích lâu dài về minh bạch và khả năng liên kết thị trường là không thể phủ nhận.”

Dự báo một số xu hướng thuế năm tới – “Đi trước để không bị động”

  • Nâng cấp hạ tầng dữ liệu thuế: Số hóa đang là xu hướng tất yếu, hỗ trợ tự động hóa kê khai, quyết toán thuế. DN vừa và nhỏ nên sớm làm quen với phần mềm quản lý bán hàng tích hợp chức năng xuất hóa đơn điện tử, lưu trữ giao dịch.
  • Tăng cường giám sát các giao dịch tiền mặt: Cơ quan thuế tập trung kiểm soát các dòng tiền không minh bạch, khuyến khích/ép buộc thanh toán điện tử.
  • Thắt chặt kiểm tra đối với các hộ kinh doanh có dấu hiệu trốn thuế (chỉ nhận tiền mặt, không kê khai doanh thu). Việc thu thập thông tin qua các platform thương mại điện tử, mạng xã hội sẽ trở thành nguồn dữ liệu quan trọng cho ngành thuế.
  • Thay đổi thuế trên lĩnh vực đặc thù (tiền thưởng, cổ tức bằng chứng khoán, bất động sản, nước ngọt…): Luật Thuế liên tục cập nhật, yêu cầu chủ doanh nghiệp bám sát thông tin, điều chỉnh chính sách nội bộ nhanh nhạy.

Mẹo ứng phó: Dành ít nhất 1–2 giờ/tuần để cập nhật các chính sách, văn bản mới về thuế – kế toán trên các trang chính thống hoặc hỏi tư vấn của chuyên gia là bước nhỏ giúp bạn tránh sai sót lớn.

“Hãy xem việc tuân thủ thuế – kế toán là chiếc ‘áo giáp mềm’ cho doanh nghiệp của bạn. Một hệ thống minh bạch, chủ động sẽ giúp bạn lớn mạnh và an toàn trong mọi khủng hoảng.” – Lời khuyên từ chuyên gia tư vấn Kế toán Thuế Online (KTO).

Bí quyết làm chủ nghĩa vụ thuế – kế toán cho hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ

  • Tổ chức sổ sách gọn gàng: File excel, phần mềm kế toán hoặc ghi chép tay cẩn trọng – miễn đầy đủ, khoa học và lưu lại lâu dài.
  • Tự tạo checklist nghĩa vụ thuế theo quý, năm: Chủ động kiểm tra việc nộp các loại thuế (GTGT, TNCN, thuế môn bài, thuế tiêu thụ đặc biệt nếu có…)
  • Chủ động xin tư vấn từ chuyên gia: Đừng ngại hỏi phòng/kênh hỗ trợ ngành thuế, các diễn đàn, chuyên gia hoặc dịch vụ như KTO để cập nhật pháp lý.
  • Minh bạch hóa mọi giao dịch: Giao dịch qua ngân hàng, lưu giữ hóa đơn, chứng từ kể cả đơn hàng nhỏ nhất.
  • Xác định giới hạn doanh thu – quy mô phù hợp quy định mới: Nếu có ý định phát triển, cân nhắc lộ trình chuyển đổi lên doanh nghiệp khi đủ điều kiện.

Lời khuyên thực tế: “Mỗi tháng bỏ ra 1–2 tiếng làm kế toán, lưu trữ hồ sơ và đối chiếu số liệu hóa đơn sẽ tiết kiệm cho bạn rất nhiều rắc rối về sau.”

Bạn muốn hiểu sâu hơn hoặc chủ động cập nhật các quy định mới nhất về thuế – kế toán, đừng ngần ngại theo dõi các tư vấn thực tiễn, chia sẻ kịp thời từ đội ngũ Kế toán Thuế Online (KTO) qua website Kế toán Thuế OnlineFacebook KTO. Đây là nguồn tham khảo đáng tin cậy cho từng trường hợp cụ thể, cập nhật nhanh chóng và đúng chuẩn pháp lý hiện hành.

Hành trình phát triển trong môi trường minh bạch và tuân thủ

Việt Nam đang từng bước xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, tạo nhiều dư địa tăng trưởng mới. Những thay đổi về chính sách thuế dù đôi lúc gây áp lực cho doanh nghiệp nhỏ, nhưng khi chủ động thích nghi, bạn sẽ nhận lại sự an tâm phát triển lâu dài, tiếp cận hỗ trợ tốt hơn và vươn xa cùng thị trường.

Bất kể doanh nghiệp bạn quy mô thế nào, “giữ chữ tín với nhà nước” luôn là nền tảng vững chắc để mở rộng mô hình, kêu gọi vốn, hay hợp tác đối tác. Chúc các bạn – những chủ doanh nghiệp năng động, các hộ kinh doanh đam mê và trách nhiệm – luôn sẵn sàng đồng hành cùng dòng chảy kinh tế mới. Hãy chăm chút sổ sách kế toán, tuân thủ nghĩa vụ thuế như chăm chính doanh nghiệp của mình, để mọi nỗ lực hôm nay sẽ trở thành thành quả bền vững mai sau!

Nguồn tham khảo

  • Trang thông tin điện tử Tổng cục Thuế Việt Nam
  • VnExpress – Chuyên mục Kinh doanh, Thuế
  • Báo cáo cập nhật chính sách của Bộ Tài chính
  • Website Kế toán Thuế Online