Cách chuyển đổi số trong quản lý thuế tốt nhất để phát triển doanh nghiệp

Trong bức tranh phát triển kinh tế – xã hội hiện nay, mỗi doanh nghiệp vừa và nhỏ, mỗi hộ kinh doanh cá thể đều đóng vai trò như những mạch máu nuôi dưỡng nền kinh tế đất nước. Việc đồng hành cùng chính sách thuế hiện đại, tận dụng sức mạnh chuyển đổi số không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để doanh nghiệp phát triển bền vững, minh bạch và tự tin vươn ra thị trường. Những cải cách mạnh mẽ của ngành Thuế thời gian qua đã và đang mở ra hành trình mới cho môi trường kinh doanh, tạo ra động lực mạnh mẽ giúp doanh nghiệp “nhẹ gánh” thủ tục, tối ưu hóa quản trị cũng như cắt giảm chi phí vận hành.

Chuyển đổi số và cải cách thuế – Hướng đi tất yếu của thời đại

Trước áp lực cạnh tranh và nhu cầu phát triển, chuyển đổi số không còn là khái niệm xa lạ. Đặc biệt trong lĩnh vực thuế, quá trình số hóa đã được Bộ Tài chính và ngành Thuế xác định là động lực quan trọng để hiện đại hóa công tác quản lý, nâng cao chất lượng phục vụ người nộp thuế. Điều này tác động trực tiếp đến sức khỏe môi trường kinh doanh và góp phần nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài, bền vững cho Nhà nước.

“Cải cách hành chính và hiện đại hóa ngành Thuế là một trong những điểm sáng lớn nhất trong cải cách thể chế kinh tế những năm gần đây. Phục vụ doanh nghiệp, đồng hành cùng người nộp thuế đã trở thành triết lý mới.”

Những bước đi mạnh mẽ như cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cấp các hạ tầng công nghệ, phát triển dịch vụ thuế điện tử đã mang lại nhiều thay đổi tích cực, tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh cá thể.

Những dấu ấn nổi bật trong cải cách thuế và chuyển đổi số

1. Số hóa quy trình quản lý – Toàn diện và đồng bộ

  • Kê khai, nộp thuế điện tử: Gần như 100% doanh nghiệp đã thực hiện kê khai, nộp thuế điện tử, giúp giảm 40–60% thời gian so với truyền thống, tăng tính thuận tiện khi có thể thực hiện ngoài giờ hành chính.
  • Hóa đơn điện tử toàn quốc: Hệ thống hóa đơn điện tử đảm bảo minh bạch, chặt chẽ, ngăn ngừa gian lận, hỗ trợ tối ưu cho công tác kế toán – quản trị trong doanh nghiệp.
  • Dịch vụ eTax Mobile và xác thực điện tử: Hơn 4,6 triệu tài khoản đăng ký sử dụng nền tảng eTax Mobile, tích hợp xác thực định danh VNeID giúp cá nhân, hộ kinh doanh dễ dàng truy cập, quản lý nghĩa vụ thuế mọi lúc mọi nơi.
  • Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data): Áp dụng AI, Big Data để quản lý rủi ro, phát hiện gian lận thuế, tự động hóa hoàn thuế, kiểm soát chặt chẽ dữ liệu hóa đơn và tờ khai thuế.

2. Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính

  • Áp dụng dịch vụ công trực tuyến: Thực hiện tiếp nhận, xử lý hồ sơ hoàn, miễn, giảm thuế, trao đổi thông tin qua các cổng dịch vụ công điện tử, tiết kiệm thời gian, chi phí.
  • Minh bạch biểu mẫu, quy trình: Chuẩn hóa, rút gọn biểu mẫu, công khai quy trình xử lý giúp doanh nghiệp chủ động kê khai, tra cứu, giảm chi phí không chính thức.

Một trong những bí quyết thành công cho hộ kinh doanh là luôn cập nhật các thủ tục mới trên cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế địa phương, chủ động thực hành kê khai và nộp thuế trên nền tảng số để tránh sai sót không đáng có.

Bỏ thuế khoán – Động lực mới cho hộ kinh doanh và kinh tế cá thể

Gần đây, một dấu mốc quan trọng là việc chấm dứt hình thức thuế khoán hộ kinh doanh. Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ 1/6/2025, các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ chuyển sang tự xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế và nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế, thay vì “khoán” như trước đây. Từ năm 2026, cơ chế thuế khoán chính thức chấm dứt, khoảng 6 triệu hộ kinh doanh nhập cuộc tự kê khai, tự nộp thuế.

Ba mục tiêu lớn được đạt tới:

  • Cụ thể hóa Nghị quyết 68-NQ/TW, mở cơ hội cho hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp.
  • Xây dựng hệ thống thuế công bằng, minh bạch, hiệu quả và hiện đại.
  • Khắc phục tình trạng thất thu và kiểm soát chặt chẽ nguồn thu ngân sách.

Gợi ý thực tiễn cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ:

  • Bắt đầu làm quen và thử nghiệm phần mềm xuất hóa đơn điện tử, hỏi tư vấn từ các đơn vị dịch vụ kế toán để tránh “bỡ ngỡ” khi chuyển đổi.
  • Chủ động lưu trữ, đối chiếu số liệu doanh thu – chi phí thường xuyên giúp dễ dàng kê khai, minh bạch thông tin khi cần thanh kiểm tra.
  • Sớm tiếp cận các khóa tập huấn về hóa đơn điện tử do chi cục thuế địa phương tổ chức để cập nhật quy trình mới kịp thời.

Nhiều hộ kinh doanh chia sẻ: Chuyển sang hóa đơn điện tử có lo lắng ban đầu, nhưng chỉ sau vài lần thao tác, công việc trở nên trơn tru, tiết kiệm thời gian, chủ động quản lý hoạt động kinh doanh rõ ràng hơn.

Lợi ích cụ thể cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh cá thể

Thuận tiện – Tiết kiệm – Minh bạch

  • Tiết kiệm thời gian, chi phí: Giảm thiểu việc di chuyển, chờ đợi; kê khai, nộp thuế, tra cứu hóa đơn mọi nơi, mọi lúc, kể cả ngoài giờ.
  • Tăng minh bạch công tác tài chính: Hệ thống hóa đơn điện tử, thanh toán điện tử giúp loại bỏ mọi gian lận, góp phần bảo vệ doanh nghiệp trong các thương vụ, giao dịch.
  • Chủ động quản lý, tra cứu: Tiện lợi trong kiểm tra doanh thu, chi phí, lưu trữ dữ liệu có hệ thống, dễ dàng chứng minh nguồn thu khi cần thiết.
  • Hạn chế tối đa các khoản chi phí “mờ ám”: Rõ ràng quy trình, dễ kiểm tra – dễ kiểm soát.

Những lưu ý – Kinh nghiệm thực tiễn

  • Nên chủ động tìm hiểu các chính sách, thủ tục thuế mới trên website chính thống của Tổng cục Thuế và liên hệ kênh hỗ trợ nếu gặp khó khăn thao tác.
  • Thực hành quản lý chứng từ khoa học từ sớm: Sắp xếp hóa đơn, lưu bản điện tử, file ảnh, tránh thất lạc dữ liệu khi kiểm tra.
  • Cập nhật phần mềm hóa đơn điện tử, ngân hàng số và các app liên thông nhanh để việc xuất hóa đơn, chuyển nhận thanh toán dễ dàng.
  • Khi có chính sách ưu đãi thuế mới, kịp thời rà soát lại hồ sơ kinh doanh để tranh thủ quyền lợi hợp pháp, tránh bỏ sót ưu đãi.

Những chính sách mới – Động lực nuôi dưỡng nguồn thu bền vững

Bên cạnh việc hiện đại hóa quản lý, hoàn thiện hệ thống công nghệ, ngành Thuế đã chủ động xây dựng, đề xuất nhiều nghị định quan trọng như:

  • Nghị định 64/2024/NĐ-CP: Gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN và tiền thuê đất năm 2024.
  • Nghị định 65/2024/NĐ-CP: Gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước năm 2024.
  • Nghị định sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP (về hóa đơn, chứng từ); Nghị định thay đổi Nghị định 132/NĐ-CP (về giao dịch liên kết)…

Những chính sách này không chỉ tháo gỡ khó khăn, giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ mà còn tạo động lực nuôi nguồn thu ổn định, dài hạn cho ngân sách nhà nước.

Bí quyết: Chủ động nắm bắt các chính sách gia hạn, ưu đãi thuế để giãn tiến độ nộp thuế hợp pháp, qua đó tận dụng tốt hơn dòng tiền trong kinh doanh.Ví dụ: Nếu doanh nghiệp bạn nằm trong danh sách được gia hạn thuế GTGT, hãy làm thủ tục xin gia hạn đúng hạn – giảm áp lực tài chính đầu năm!

Những cải cách thực chất từ góc nhìn doanh nghiệp

Ba tác động tích cực nhất theo phản hồi từ cộng đồng doanh nghiệp

  • Kê khai – nộp thuế điện tử: “Chỉ cần ngồi tại văn phòng, mọi thủ tục thuế lớn nhỏ đều có thể thực hiện, không lo cảnh xếp hàng, chờ đợi, không sợ sai sót hành chính.”
  • Hóa đơn điện tử giúp tăng minh bạch: Không còn cảnh “mua bán hóa đơn” tràn lan, doanh nghiệp kiểm soát được số liệu, phòng ngừa rủi ro khi thanh tra, kiểm tra.
  • Hỗ trợ, hướng dẫn tận tình từ cán bộ thuế: Khi có chính sách mới, các lớp tập huấn, giải đáp trực tuyến giúp doanh nghiệp yên tâm làm đúng.

Tuy nhiên, quá trình số hóa, tự động hóa vẫn còn gây khó khăn cho những doanh nghiệp siêu nhỏ, hộ cá thể – nhất là khi chưa quen thao tác công nghệ hoặc còn e ngại các quy trình mới. Lời khuyên là nên tận dụng kênh hỗ trợ, tham gia tập huấn, hoặc sử dụng dịch vụ tư vấn từ các đơn vị chuyên nghiệp để vững vàng trên chặng đường chuyển đổi số.

Những thách thức hiện nay – Giải pháp nào để đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ?

Dù đã có nhiều tiến bộ, doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh vẫn gặp một số khó khăn điển hình như:

  • Thủ tục hoàn thuế còn dài, yêu cầu bổ sung chứng từ nhiều vòng.
  • Quy trình thanh tra, kiểm tra thuế đôi khi còn trùng lặp và chưa đủ linh hoạt.
  • Cổng thông tin dữ liệu thuế còn phân tán, cần tích hợp liên thông tốt hơn.

Đề xuất của giới chuyên gia:

  • Số hóa toàn diện – thống nhất một nền tảng: Đăng ký, kê khai, nộp, hoàn, tra cứu về một cổng duy nhất, không cần cài đặt phần mềm phức tạp.
  • Phân loại người nộp thuế theo mức tuân thủ: Doanh nghiệp tuân thủ tốt thì giảm bớt kiểm tra, hỗ trợ nhiều hơn; doanh nghiệp tiềm ẩn rủi ro thì kiểm tra sâu hơn nhưng có quy trình minh bạch.
  • Chuẩn hóa biểu mẫu – rút ngắn thời gian xử lý: Công khai rõ quy trình, có KPI thời gian giải quyết, giảm tối đa giấy tờ không cần thiết.
  • Nâng cao kỹ năng, đạo đức công vụ cán bộ thuế: Xây dựng môi trường “trao niềm tin – gắn đồng hành”; người nộp thuế được phục vụ chứ không bị gây khó dễ.

Nhận định chuyên gia:“Điều then chốt cho thành công chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, mà phải thay đổi tư duy phục vụ: lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm, hỗ trợ – đồng hành – chia sẻ kịp thời.”

Các định hướng lớn để cải cách thuế sát thực tế, bền vững

  • Số hóa toàn diện trên tất cả các khâu quản lý thuế – liên thông dữ liệu giữa thuế, ngân hàng, hải quan, bảo hiểm…
  • Ưu tiên công nghệ đơn giản, thân thiện, dễ dùng để ai cũng có thể thao tác mà không cần kỹ năng IT chuyên sâu.
  • Mở rộng hợp tác với hiệp hội doanh nghiệp, trung tâm khởi nghiệp để phổ biến kiến thức thuế và tập huấn quy trình mới.
  • Tiếp tục truyền thông, hướng dẫn tận nơi cho các doanh nghiệp nhiều quy mô – mở rộng đối tượng tập huấn tới các hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi sang mô hình hộ tự kê khai.

Gợi ý giải pháp nhanh dành cho doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể

  • Xây dựng quy trình nội bộ cơ bản cho thao tác số hóa:- Đặt lịch định kỳ kiểm tra hóa đơn, thuế (ví dụ mỗi tuần/lần).- Lưu trữ hóa đơn điện tử trên nhiều phương tiện (máy tính, cloud, ổ cứng ngoài).
  • Thường xuyên cập nhật chính sách mới: Đăng ký nhận tin từ Tổng cục Thuế hoặc các đơn vị tư vấn uy tín như KTO.
  • Kết nối với các hội nhóm doanh nghiệp địa phương: Cùng nhau trao đổi khó khăn – giải pháp khi thực hiện chuyển đổi số quản trị thuế.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế OnlineFacebook KTO.

Mở rộng cánh cửa hội nhập và phát triển cho từng doanh nghiệp Việt

Không thể phủ nhận rằng, quá trình chuyển đổi số và cải cách thuế đang mang lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam. Đó là con đường tối ưu hóa nguồn lực, tiết kiệm chi phí, minh bạch hóa thông tin cũng như tăng sức hút uy tín trước đối tác, khách hàng – một yếu tố sống còn trong kinh doanh hiện đại.

Dù còn nhiều thử thách ở phía trước, nhưng việc nắm bắt kịp thời các chính sách mới, rèn luyện thói quen số hóa nghiệp vụ thuế hằng ngày sẽ giúp doanh nghiệp vững vàng hơn, chủ động thích ứng trước mọi thay đổi của thị trường và pháp luật.

Hãy mạnh dạn đặt câu hỏi, tham gia tập huấn, thường xuyên cập nhật quy định – bởi mỗi bước tiến nhỏ hôm nay chính là nền tảng bền vững cho một tương lai minh bạch, phát triển và an toàn cho chính bạn, doanh nghiệp của bạn và cộng đồng Việt Nam.

Từ góc nhìn của cá nhân hoạt động trong lĩnh vực kế toán – thuế, tôi chân thành chúc các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể luôn chủ động, tự tin tiếp cận chuyển đổi số, không ngại học hỏi, kịp thời nắm bắt các chính sách mới. Việc thực hiện đúng, đủ và kịp thời các quy định thuế không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho doanh nghiệp, mà còn đóng góp thiết thực vào sự ổn định, phát triển chung của quốc gia. Đừng quên, hành trình phát triển của doanh nghiệp bạn luôn có sự đồng hành, hỗ trợ tận tâm từ cộng đồng những người làm nghề kế toán, thuế – hãy tận dụng hệ sinh thái thông tin, tư vấn chuyên nghiệp để đi nhanh, đi xa hơn!

Nguồn tham khảo