Biện pháp thuế kế toán giúp doanh nghiệp nhỏ phát triển bền vững 2025

Trong bối cảnh kinh tế – tài chính Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, những doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể đang đứng trước hàng loạt biến động mới: từ sự lên xuống khó lường của giá vàng, thay đổi trong quản lý thuế, đến sức ép cạnh tranh và cả những yêu cầu ngày càng chặt chẽ về minh bạch tài chính. Nắm bắt kịp thời thông tin, chủ động đổi mới và thích ứng với các quy định, chính sách là chìa khóa giúp từng doanh nghiệp vững vàng tiến lên trên hành trình phát triển bền vững, đồng thời tối ưu lợi ích cho mình.

Tình hình kinh tế – tài chính: Những diễn biến nổi bật mà doanh nghiệp cần lưu ý

Các biến động về thị trường tài chính, chính sách thuế và hoạt động ngân hàng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và chiến lược phát triển của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Thị trường vàng lập đỉnh mới, ảnh hưởng gì tới doanh nghiệp?

  • Giá vàng SJC liên tục tăng cao trong năm 2024 và những tháng đầu 2025, lần đầu tiên vượt mốc 126 triệu đồng/lượng. Điều này phản ánh tâm lý phòng ngừa rủi ro tài chính, đồng thời tạo ra áp lực thay đổi dòng tiền đầu tư trong xã hội.
    • Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn khi cần huy động vốn hoặc phải cạnh tranh với kênh đầu tư vàng.
    • Tỷ giá đồng USD trong nước biến động theo chiều hướng mất giá so với vàng, gây ảnh hưởng đến các hợp đồng xuất – nhập khẩu, nhất là trong bối cảnh phụ thuộc vào giao thương quốc tế.

Ngân hàng củng cố năng lực tín nhiệm, thị trường vốn sôi động

  • Năng lực tín nhiệm của các ngân hàng đang phục hồi, nhưng sự phân hóa ngày càng rõ nét, khiến lãi suất vay vốn và điều kiện tiếp cận vốn cũng biến động theo từng thời điểm.
  • Thị trường trái phiếu doanh nghiệp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết đối với nhu cầu phát triển kinh tế.
  • Doanh nghiệp nhỏ có thêm kênh gọi vốn nhưng cũng phải lưu ý về rủi ro pháp lý, yêu cầu kiểm toán – minh bạch thông tin.

“Sự linh hoạt, chủ động nắm bắt thông tin và minh bạch tài chính sẽ quyết định khả năng huy động vốn và tồn tại lâu dài của các doanh nghiệp trong môi trường hiện đại.”

Thuế, kế toán: Cập nhật chính sách và những điểm cần đặc biệt chú ý

Vì sao không tăng thuế suất mà số thuế phải nộp lại tăng?

Nhiều hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ hiện nay thắc mắc: Chính sách thuế gần như không đổi, vì sao số thuế phải nộp lại bất ngờ tăng lên? Nguyên nhân không phải do thuế suất thay đổi, mà là nhờ sự thay đổi trong phương thức quản lý từ khoán sang kê khai thực tế:

  • Chuyển phương thức quản lý thuế từ khoán sang kê khai giúp phản ánh doanh thu thực tế của từng cá nhân và cơ sở kinh doanh, từ đó làm tăng số thuế phát sinh đúng thực tế.
  • Số liệu doanh thu – chi phí sát thực tế hơn, hạn chế tình trạng thất thu thuế.

“Kê khai thuế trung thực, minh bạch – không chỉ đáp ứng quy định, mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín, thuận lợi tiếp cận vốn vay và các hỗ trợ từ Nhà nước.”

Mẹo hay: Hạn chế rủi ro nộp thuế quá cao?

  • Sử dụng phần mềm kế toán phù hợp để theo dõi chi tiết doanh thu, chi phí từng ngày nhằm đảm bảo số liệu chính xác.
  • Định kỳ tự rà soát và đối chiếu tổng doanh thu với sổ sách trước khi lập tờ khai hoặc quyết toán thuế.
  • Chủ động liên hệ với cán bộ thuế, hoặc nhận tư vấn từ chuyên gia để giải thích các băn khoăn khi thấy số thuế tăng bất thường.

Chú ý: Báo cáo tài chính thiếu trung thực có thể bị phạt đến 2 tỷ đồng

  • Kể từ 2025, quy định xử phạt đối với doanh nghiệp bóp méo, làm sai lệch báo cáo tài chính ngày càng nghiêm ngặt.
  • Mức phạt có thể đến tối đa 2 tỷ đồng đối với vi phạm đặc biệt nghiêm trọng.
  • Doanh nghiệp vừa và nhỏ nên chú trọng:
    • Kiểm toán nội bộ, duyệt lại các số liệu hạch toán quan trọng trước khi gửi báo cáo.
    • Minh bạch hóa các giao dịch với đối tác, đặc biệt là thanh toán không dùng tiền mặt.
    • Chủ động cập nhật chuẩn mực kế toán (VAS, IFRS) theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

So sánh nhanh: Thuế khoán và thuế kê khai – Đâu là phương án tối ưu?

  • Thuế khoán: Dễ dự toán chi phí, ít biến động, nhưng có thể không phản ánh chính xác doanh thu – lợi nhuận thực tế, khó minh bạch khi cần vay vốn hoặc tăng trưởng mở rộng.
  • Thuế kê khai: Đòi hỏi tỉ mỉ, cần sổ sách, hóa đơn đầy đủ, mang lại sự minh bạch, uy tín với ngân hàng – đối tác.
  • Gợi ý chuyên gia: Với doanh nghiệp có mục tiêu mở rộng, chuyên nghiệp hóa và tiếp cận các kênh vốn hiện đại, thuế kê khai là lựa chọn tối ưu.

Tip ngắn: Hãy lập quy trình kiểm tra định kỳ sổ sách, hóa đơn đầu vào – đầu ra, và giữ toàn bộ chứng từ ít nhất 5 năm. Đó là “tấm lá chắn” cho bất kỳ cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất nào!

Bức tranh thu ngân sách: Những thông điệp cần suy nghĩ cho doanh nghiệp nhỏ

Nhiều địa phương tăng mạnh thu từ sử dụng đất và xuất nhập khẩu

  • Quảng Trị: Thu ngân sách từ sử dụng đất tăng gần 60% so với cùng kỳ.
  • Thanh Hóa: Tăng trưởng xuất – nhập khẩu vượt 12.800 tỷ đồng (đầu năm 2025).
  • Bài học: Doanh nghiệp muốn mở rộng diện tích sản xuất, khai thác tài nguyên hay tham gia xuất nhập khẩu cần phải:
    • Hiểu rõ chính sách thuế đất, lệ phí xuất nhập khẩu.
    • Chủ động dự toán chi phí tài chính khi lập kế hoạch đầu tư mới.

Xây dựng nền tài chính doanh nghiệp vững mạnh bắt đầu từ việc tuân thủ nghiêm chỉnh các nghĩa vụ thuế – lệ phí ngay từ khâu lập kế hoạch!

Công khai danh sách doanh nghiệp nợ thuế – Bài học cho quản trị rủi ro

  • 83 doanh nghiệp tại Ninh Bình vừa bị công khai nợ thuế, tổng số tiền hơn 835 tỷ đồng.
  • Trong đó, 10 doanh nghiệp lớn chiếm tới trên 93% tổng số nợ.
  • Tác động:
    • Làm giảm uy tín, bị hạn chế tiếp cận vốn và đối tác kinh doanh.
    • Có nguy cơ phát sinh các biện pháp cưỡng chế, phong tỏa tài khoản, bị đưa vào danh sách “đen” tín dụng.
  • Mẹo phòng ngừa:
    • Lập kế hoạch dòng tiền rõ ràng, dự phòng ngân sách cho thuế và lệ phí.
    • Ưu tiên trả các khoản thuế phát sinh theo kế hoạch, hạn chế nợ dây dưa.
    • Có thể cân nhắc xin gia hạn, giãn nợ thuế theo quy định trong các trường hợp khó khăn đột xuất.

Ảnh hưởng của các chính sách thuế quốc tế – Doanh nghiệp xuất khẩu cần đặc biệt chú ý

Thuế đối ứng của Mỹ từ 7/8/2025: Tác động đến doanh nghiệp Việt Nam

  • Từ ngày 7/8/2025, Mỹ áp thuế đối ứng 20% (giảm từ 46% sau đàm phán) đối với nhiều nhóm hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
  • Xuất khẩu sang Mỹ hiện chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam – ảnh hưởng mạnh đến nhiều ngành hàng chủ lực như dệt may, da giày, điện tử, chế biến gỗ…
  • Ảnh hưởng trực tiếp:
    • Giá thành sản phẩm xuất sang Mỹ tăng, giảm sức cạnh tranh.
    • Doanh nghiệp phải tính toán lại cấu trúc giá vốn, tỷ suất lợi nhuận và điều chỉnh thị trường mục tiêu.
  • Biện pháp gợi ý:
    • Chủ động đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, không phụ thuộc vào duy nhất một thị trường.
    • Đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, tận dụng các hiệp định thương mại tự do khác.
    • Sử dụng các dịch vụ tư vấn thuế quốc tế, cập nhật kịp thời cảnh báo từ hiệp hội và các đơn vị tư vấn chuyên sâu.

Trong thời điểm biến động toàn cầu, khả năng thích ứng và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế sẽ là “tấm hộ chiếu vàng” giúp doanh nghiệp nhỏ vươn ra biển lớn.

Mẹo nhỏ:

  • Nên phối hợp chặt chẽ với đối tác logistics, kiểm tra chi tiết mã số thuế hàng hóa để tận dụng ưu đãi đúng quy định.
  • Sử dụng chứng chỉ xuất xứ (C/O) phù hợp để giảm rủi ro bị áp thuế cao.

Những rủi ro mới trong an ninh tài chính: Lừa đảo công nghệ và giải pháp

  • Theo Viettel Threat Intelligence, 6 tháng đầu năm 2025, các vụ lừa đảo tài chính trực tuyến tại Việt Nam tăng chóng mặt, với hơn 4500 tên miền độc hại và 1000 trang giả mạo bị phát hiện.
  • Đặc biệt, công nghệ AI, Deepfake sẽ làm bùng phát làn sóng lừa đảo tinh vi hơn trong nửa cuối năm 2025.
  • Doanh nghiệp nhỏ dễ trở thành mục tiêu bởi hạn chế về hệ thống kiểm soát và kinh nghiệm phòng tránh.

Gợi ý bảo vệ tài khoản tài chính – kế toán:

  • Chỉ sử dụng phần mềm, tài khoản email – chữ ký số từ đơn vị uy tín, có bản quyền.
  • Không click vào link lạ, không chia sẻ mã OTP/thông tin đăng nhập cho người lạ.
  • Cập nhật, đào tạo kỹ năng phòng chống lừa đảo cho kế toán và chủ doanh nghiệp.

“Đừng để một phút chủ quan về bảo mật làm sụp đổ cả công sức gây dựng doanh nghiệp!”

Xu hướng tương lai: Phát triển bền vững, xanh hóa và chuẩn hóa thông tin tài chính

  • Chủ trương lớn về phát triển năng lượng xanh, sạch cho thấy định hướng kinh tế – tài chính bền vững của Việt Nam trong giai đoạn tới.
  • Quốc hội đã chốt tiêu chí tăng trưởng GDP 8% năm 2025 và thúc đẩy các lĩnh vực liên quan đến năng lượng tái tạo, chuyển đổi số.
  • Doanh nghiệp nhỏ nên:
    • Đầu tư nghiên cứu và mở rộng sang lĩnh vực năng lượng tái tạo nếu đủ năng lực.
    • Dần chuẩn hóa hệ thống kế toán, số hóa quản trị tài chính để đón đầu tiêu chuẩn quốc tế.
    • Chủ động đào tạo nhân sự, cập nhật thông tin mới về các chuẩn mực kế toán, tài chính.

Một số nguồn dữ liệu và kênh cập nhật thông tin hữu ích cho doanh nghiệp

Một số bí quyết nhỏ từ kinh nghiệm thực tế

  • Hãy đầu tư thời gian vào việc đào tạo pháp luật thuế cho bản thân và nhân sự chủ chốt, kể cả với hộ kinh doanh cá thể – dù là “ít giấy tờ”.
  • Nên lập lịch kiểm tra tình trạng hóa đơn, chứng từ, tờ khai thuế định kỳ hàng tháng. Nếu quá bận, hãy tìm kiếm một dịch vụ kế toán nhiều kinh nghiệm hỗ trợ.
  • Ngang qua mỗi kỳ báo cáo/điều chỉnh chính sách mới, hãy chủ động hỏi ý kiến chuyên gia hoặc tham khảo các tài liệu từ Tổng cục Thuế.
  • Cẩn trọng trước các nguồn tin tài chính/tư vấn không rõ ràng trên mạng xã hội. Công thức đơn giản là: “Không vào link lạ, không chuyển tiền trước, xác minh lại – kiểm tra thông tin trên cổng chính thống!”
  • Luôn nhìn nhận việc tuân thủ thuế, kế toán – không chỉ là ‘trách nhiệm’ mà còn là ‘chiếc chìa khóa’ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, tạo dựng lòng tin với khách hàng, đối tác và cộng đồng.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế OnlineFacebook KTO. Đây là nguồn đồng hành quý báu dành cho cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể.

Nghĩ về điều xa hơn – Tự tin đồng hành cùng thời cuộc

Không có con đường nào dẫn tới thành công nhanh chóng mà không bắt đầu từ nội lực bền vững và sự chuẩn mực trong quản trị tài chính, tuân thủ thuế, kế toán. Sự thay đổi của thị trường, chính sách nhà nước, hay cả những đột biến công nghệ chính là cơ hội – nếu bạn đủ nhanh nhạy, chủ động, cập nhật và minh bạch.

Với từng bước vững chắc, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển vượt trội, chủ động nắm bắt thời cuộc, mở rộng thị trường trong và ngoài nước – trở thành nhân tố tích cực trong nền kinh tế mới, sạch và minh bạch. Tôi tin, mỗi doanh nghiệp nhỏ ngày hôm nay chính là những ngọn lửa lớn của tương lai, miễn là bạn luôn trau dồi kiến thức, tuân thủ đúng những quy định của nhà nước và kịp thời thích ứng với sự thay đổi.

Chúc bạn kinh doanh vững bền và khai mở được những chân trời mới trong thời đại chuyển động không ngừng!

Nguồn tham khảo, dữ liệu, trích dẫn

  • VnEconomy – Tài chính, Chính sách ngân hàng – https://vneconomy.vn
  • Website Tổng cục Thuế – https://www.gdt.gov.vn
  • Viettel Threat Intelligence – Báo cáo an toàn mạng 2025
  • Tạp chí Kinh tế Việt Nam
  • Cổng thông tin Chính phủ