Trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp của mình, có lẽ bạn đã từng cảm thấy bối rối trước một thông tin chính sách mới, hoặc lo lắng không biết những quy định về thuế, kế toán sắp tới sẽ ảnh hưởng thế nào đến hoạt động kinh doanh. Điều đó là hoàn toàn bình thường. Môi trường pháp lý luôn vận động, và việc cập nhật, thích ứng kịp thời không chỉ là nghĩa vụ, mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru, tối ưu chi phí và tránh những rủi ro không đáng có.
Những ngày cuối năm 2025 và bước sang 2026 chứng kiến một loạt chính sách mới được ban hành, đặc biệt là trong lĩnh vực thuế – “hơi thở” của mọi hoạt động kinh doanh. Thay vì xem đây là gánh nặng, hãy cùng tôi, với tư cách một người bạn đồng hành trong lĩnh vực tài chính – kế toán – thuế, khám phá những điểm mới này một cách nhẹ nhàng, rõ ràng và tìm ra cơ hội ẩn sau những quy định ấy.
Luật Thuế Thu Nhập Cá Nhân (Sửa Đổi) 2025: Tin Vui Cho Hộ Kinh Doanh Cá Thể
Đây có lẽ là thông tin được cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh cá thể quan tâm nhiều nhất. Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi) với nhiều điều chỉnh quan trọng.
Một trong những điểm sáng nhất, mang tính hỗ trợ trực tiếp và thiết thực, chính là việc thống nhất quan điểm: Hộ kinh doanh có doanh thu đến 500 triệu đồng/năm KHÔNG PHẢI NỘP THUẾ TNCN.
Quy định này như một làn gió mới, giúp giảm bớt gánh nặng thuế khóa cho những cá nhân, hộ gia đình mới bắt đầu kinh doanh hoặc có quy mô nhỏ lẻ. Nó không chỉ khuyến khích tinh thần khởi nghiệp mà còn tạo sự công bằng, minh bạch trong việc thực thi pháp luật.
Điều này có ý nghĩa gì với bạn?
- Rõ ràng hóa ngưỡng miễn thuế: Trước đây, các quy định về miễn giảm đôi khi gây nhầm lẫn trong áp dụng. Nay, con số 500 triệu đồng doanh thu/năm trở thành một ngưỡng cụ thể, dễ hiểu, dễ theo dõi.
- Giảm áp lực kê khai, quyết toán: Các hộ kinh doanh đạt doanh thu dưới ngưỡng này sẽ được giảm đáng kể thủ tục hành chính về thuế, có thêm thời gian và nguồn lực để tập trung vào phát triển sản phẩm, dịch vụ.
- Lưu ý quan trọng: “Doanh thu” ở đây cần được hiểu là tổng doanh thu trước thuế, chưa trừ các khoản chi phí. Bạn cần có sổ sách, chứng từ (hóa đơn, phiếu thu…) rõ ràng để xác định chính xác doanh thu của mình. Đây cũng là cơ hội để bạn rèn luyện thói quen ghi chép tài chính bài bản ngay từ đầu.
Ngoài ra, Luật sửa đổi còn điều chỉnh một số nội dung khác như mức giảm trừ gia cảnh, thuế đối với chuyển nhượng vàng… Đây là những điểm cần lưu ý cho các cá nhân có thu nhập từ nhiều nguồn.
Nghị Định 320/2025/NĐ-CP: Làm Rõ Các Khoản Thu Nhập Chịu Thuế TNDN
Đối với các doanh nghiệp đã thành lập, Nghị định số 320/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp là văn bản cần nghiên cứu kỹ. Nghị định này quy định cụ thể các khoản thu nhập chịu thuế, giúp doanh nghiệp tránh được sai sót trong kê khai.
Một số điểm doanh nghiệp cần lưu tâm:
- Xác định chính xác thu nhập tính thuế: Nghị định liệt kê và làm rõ các loại thu nhập phải đưa vào tính thuế TNDN, từ thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đến các khoản thu nhập khác như chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản, thu nhập từ quyền sở hữu trí tuệ…
- Phân biệt rõ giữa doanh thu và thu nhập chịu thuế: Không phải mọi khoản tiền nhận về đều là doanh thu chịu thuế. Cần loại trừ các khoản như tiền ký quỹ, tiền ứng trước, các khoản thu hộ bên thứ ba… Việc hiểu rõ điều này giúp doanh nghiệp tính toán chính xác nghĩa vụ thuế, tránh bị quyết toán thuế tăng một cách không đáng có.
- Cập nhật các khoản được trừ và không được trừ: Chi phí được trừ khi tính thuế TNDN luôn là vấn đề then chốt. Nghị định mới sẽ có những hướng dẫn chi tiết hơn, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa được các khoản chi phí hợp lý, hợp lệ.
Một mẹo nhỏ cho chủ doanh nghiệp: Hãy dành thời gian cùng kế toán của mình (hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán thuế) rà soát lại chính sách hạch toán chi phí hiện tại so với quy định mới. Một sự điều chỉnh nhỏ trong cách ghi nhận chi phí có thể mang lại lợi ích về thuế đáng kể cuối năm.
Nghị Định 310/2025/NĐ-CP: Mức Phạt Mới Về Thuế Và Hóa Đơn Từ 16/01/2026
Bên cạnh những chính sách hỗ trợ, việc tuân thủ pháp luật về thuế và hóa đơn luôn được siết chặt. Nghị định 310/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn, có hiệu lực từ ngày 16/01/2026, mang theo những thay đổi đáng chú ý.
Những điểm mới doanh nghiệp cần nắm để tránh rủi ro:
- Mở rộng và làm rõ khái niệm vi phạm: Nghị định bổ sung, làm rõ hơn các hành vi bị coi là vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải hiểu biết đầy đủ hơn về các quy định, không thể viện lý do “không biết”.
- Bổ sung trường hợp bất khả kháng: Đây có thể xem là điểm nhân văn. Nghị định quy định rõ các trường hợp được xem xét giảm nhẹ hoặc miễn phạt do nguyên nhân bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh…), nhưng đi kèm là yêu cầu về chứng cứ chứng minh.
- Làm rõ đối tượng bị xử phạt: Quy định rõ trách nhiệm của cá nhân (người đại diện pháp luật, kế toán trưởng…) và tổ chức khi có vi phạm. Điều này nhấn mạnh trách nhiệm cá nhân trong việc đảm bảo tính tuân thủ của doanh nghiệp.
Lời khuyên chân thành: Hãy xem Nghị định này như một “cẩm nang cảnh báo”. Đầu tư vào một hệ thống kế toán, hóa đơn điện tử minh bạch, đúng quy định ngay từ đầu sẽ tiết kiệm cho bạn rất nhiều chi phí, thời gian và tránh được những khoản phạt không mong muốn về sau.
Các Chính Sách Khác Có Thể Ảnh Hưởng Đến Chi Phí & Hoạt Động Kinh Doanh
Ngoài các văn bản thuế trọng tâm kể trên, một số chính sách khác được ban hành cuối năm 2025 cũng sẽ tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến môi trường kinh doanh:
- Nghị định 293/2025/NĐ-CP về mức lương tối thiểu từ 01/01/2026: Điều chỉnh lương tối thiểu vùng sẽ ảnh hưởng đến quỹ lương, đóng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp. Chủ doanh nghiệp cần tính toán lại ngân sách nhân sự cho năm mới.
- Thông tư 60/2025/TT-BCT về giá bán điện: Quy định giá bán lẻ điện sinh hoạt và đặc biệt là giá điện cho sạc xe điện. Nếu doanh nghiệp bạn kinh doanh dịch vụ sạc xe, hoặc sử dụng nhiều phương tiện điện, đây là thông tin quan trọng để hoạch định chi phí vận hành. Thông tư cũng quy định rõ các đối tượng bắt buộc áp dụng hình thức giá điện 3 bậc (theo giờ cao điểm, thấp điểm, bình thường).
- Quy định mới về chuyển đất nông nghiệp sang đất ở từ 1/1/2026: Có thể ảnh hưởng đến chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng, mở rộng nhà xưởng nếu doanh nghiệp có kế hoạch liên quan đến đất đai.
Lời Khuyên Hành Động: Để Bước Vào Năm 2026 Vững Vàng Và Tự Tin
Trước một loạt thay đổi chính sách, đừng hoang mang. Hãy bình tĩnh và hành động có hệ thống. Dưới đây là lộ trình gợi ý dành cho bạn:
- Rà Soát & Phân Loại Thông Tin: Xác định đâu là chính sách ảnh hưởng TRỰC TIẾP (như thuế TNCN, TNDN, hóa đơn), đâu là chính sách ảnh hưởng GIÁN TIẾP (như lương tối thiểu, giá điện) đến doanh nghiệp mình.
- Tìm Hiểu Sâu & Chính Xác: Đọc kỹ văn bản chính thức hoặc tìm đến các nguồn phân tích, tư vấn uy tín từ các chuyên gia, trang thông tin của cơ quan thuế. Tránh tin vào những thông tin lan truyền chưa được kiểm chứng.
- Đánh Giá Tác Động Tài Chính: Cùng bộ phận kế toán hoặc đối tác kế toán thuế đánh giá xem các chính sách mới sẽ làm thay đổi nghĩa vụ thuế, chi phí hoạt động của bạn như thế nào trong năm 2026. Lập kế hoạch tài chính điều chỉnh nếu cần.
- Điều Chỉnh Quy Trình Nội Bộ: Nếu cần, hãy cập nhật lại quy trình kế toán, lập hóa đơn, tính lương… để đảm bảo tuân thủ ngay từ đầu năm mới, đặc biệt là với Nghị định 310 về xử phạt.
- Tận Dụng Cơ Hội: Đừng chỉ nhìn thấy nghĩa vụ. Hãy xem xét các chính sách hỗ trợ (như miễn thuế TNCN cho hộ dưới 500 triệu) như một đòn bẩy. Có kế hoạch kinh doanh phù hợp để tận dụng tối đa các chính sách ưu đãi này.
Việc am hiểu và chủ động thích ứng với chính sách không chỉ giúp bạn “sống sót” mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh. Một doanh nghiệp vận hành minh bạch, đúng luật sẽ nhận được sự tin tưởng từ đối tác, khách hàng và có nền tảng vững chắc để phát triển bền vững.
Hành trình kinh doanh chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng nó sẽ bớt chông gai hơn khi chúng ta có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và một tinh thần sẵn sàng đón nhận thay đổi. Những chính sách mới, dù là về thuế, lao động hay giá cả, đều là những mảnh ghép quan trọng trong bức tranh tổng thể của nền kinh tế. Việc của chúng ta – những người chèo lái doanh nghiệp vừa và nhỏ – là học cách hiểu chúng, vận hành phù hợp với chúng, và quan trọng nhất, giữ vững ngọn lửa đam mê với công việc của mình.
Hãy xem năm 2026 như một khởi đầu mới với những luật chơi được làm rõ hơn. Sự tuân thủ thông minh và chủ động ngày hôm nay chính là sự đầu tư khôn ngoan cho sự ổn định và thịnh vượng của doanh nghiệp bạn trong tương lai. Tôi tin rằng, với sự năng động và sáng tạo vốn có, cộng thêm kiến thức và sự cẩn trọng về pháp lý tài chính, bạn hoàn toàn có thể biến những thử thách từ chính sách thành bước đà để vươn xa