Cuối năm 2025, đầu năm 2026 luôn là khoảng thời gian sôi động với hàng loạt chính sách, luật mới được ban hành. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi này không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội để tối ưu hóa chi phí, vận hành và phát triển bền vững. Hãy cùng chúng tôi điểm qua những chính sách tài chính, thuế và lao động nổi bật nhất sẽ có hiệu lực trong thời gian tới, cùng những phân tích và gợi ý thực tế dành riêng cho bạn.
Những Thay Đổi Quan Trọng Về Thuế: Cơ Hội Và Nghĩa Vụ Rõ Ràng Hơn
Năm 2026 hứa hẹn mang đến nhiều điều chỉnh trong chính sách thuế, trực tiếp tác động đến dòng tiền và kế hoạch kinh doanh của mọi chủ thể.
Hộ Kinh Doanh Cá Thể: Rõ Ràng Hơn Về Ngưỡng Miễn Thuế
Một trong những thông tin được cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh quan tâm nhất là quy định về thuế thu nhập cá nhân từ kinh doanh. Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, có một điểm rất đáng chú ý:
Thống nhất HỘ KINH DOANH có doanh thu đến 500 triệu đồng/năm KHÔNG PHẢI NỘP THUẾ.
Đây là một quy định nhằm tạo điều kiện và tháo gỡ khó khăn cho khu vực kinh tế cá thể. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý:
- “Doanh thu” ở đây cần được hiểu là tổng doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ trong năm, chưa trừ đi bất kỳ chi phí nào.
- Quy định này áp dụng cho hộ kinh doanh cá thể. Nếu bạn thành lập doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH hay cổ phần, bạn sẽ áp dụng theo quy định thuế của doanh nghiệp.
- Dù được miễn thuế thu nhập cá nhân, hộ kinh doanh vẫn phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ khác như kê khai, nộp thuế GTGT (nếu có), thuế môn bài và các loại phí, lệ phí khác theo quy định.
Mẹo nhỏ cho hộ kinh doanh: Hãy duy trì việc ghi chép sổ sách doanh thu, chi phí một cách cẩn thận. Ngay cả khi doanh thu dưới 500 triệu đồng, việc này giúp bạn:
- Chủ động kiểm soát dòng tiền và lợi nhuận thực tế.
- Sẵn sàng cho các trường hợp cơ quan thuế kiểm tra, thanh tra.
- Có cơ sở để vay vốn ngân hàng hoặc mở rộng quy mô kinh doanh sau này.
Nghị Định Xử Phạt Về Thuế, Hóa Đơn: Mức Phạt Rõ Ràng Và Có Tính Răn Đe
Bên cạnh các chính sách hỗ trợ, nhà nước cũng siết chặt quản lý thông qua Nghị định 310/2025/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn, có hiệu lực từ ngày 16/01/2026. Nghị định mới này bổ sung và làm rõ nhiều điểm, trong đó có:
- Mở rộng và làm rõ khái niệm vi phạm, giúp việc áp dụng được thống nhất, minh bạch.
- Bổ sung các trường hợp bất khả kháng được miễn, giảm phạt, thể hiện sự linh hoạt và nhân văn.
- Làm rõ đối tượng bị xử phạt, bao gồm cả cá nhân có hành vi vi phạm.
Điều này nhắc nhở tất cả chúng ta về tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật thuế và sử dụng hóa đơn chứng từ hợp lệ, hợp pháp. Một sai sót nhỏ trong khâu hóa đơn có thể dẫn đến khoản phạt không nhỏ, ảnh hưởng đến uy tín và tài chính của doanh nghiệp.
Chính Sách Lao Động Mới: Đầu Tư Vào Con Người
Chi phí nhân sự luôn là một trong những khoản chi lớn nhất. Việc cập nhật chính sách lao động giúp doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch ngân sách và xây dựng môi trường làm việc tốt.
Mức Lương Tối Thiểu Vùng Tăng Từ 01/01/2026
Theo Nghị định 293/2025/NĐ-CP, mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động sẽ được điều chỉnh tăng từ ngày 1/1/2026. Mặc dù Nghị định chưa công bố cụ thể mức tăng cho từng vùng, nhưng việc này là tất yếu để đảm bảo đời sống người lao động trước áp lực lạm phát.
Hành động ngay cho doanh nghiệp:
- Rà soát hợp đồng lao động: Kiểm tra xem mức lương hiện tại của nhân viên đã đáp ứng mức lương tối thiểu mới chưa. Nếu chưa, bạn bắt buộc phải điều chỉnh tăng.
- Tính toán lại ngân sách nhân sự: Mức lương tối thiểu tăng sẽ kéo theo tăng các khoản đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (trên cơ sở lương). Hãy dự trù ngân sách cho năm 2026 một cách chính xác.
- Giao tiếp nội bộ: Thông báo kịp thời và minh bạch về thay đổi này cho người lao động, thể hiện sự tuân thủ pháp luật và trách nhiệm của người sử dụng lao động.
Tuổi Nghỉ Hưu Tiếp Tục Tăng
Năm 2026, độ tuổi nghỉ hưu của lao động nam sẽ là 61 tuổi 6 tháng và lao động nữ là 57 tuổi. Xu hướng tăng tuổi nghỉ hưu này đòi hỏi doanh nghiệp có sự điều chỉnh trong chính sách nhân sự dài hạn, đặc biệt là kế hoạch đào tạo, chuyển giao kinh nghiệm và sắp xếp lại công việc phù hợp.
Chính Sách Đất Đai Và Chi Phí Điện Hành: Yếu Tố Đầu Vào Quan Trọng
Chi phí mặt bằng và điện năng là hai yếu tố đầu vào then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm/dịch vụ.
Thu Tiền Sử Dụng Đất Khi Chuyển Mục Đích
Từ 1/1/2026, Nghị quyết của Quốc hội quy định rõ về mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở. Điều này có ý nghĩa lớn với các hộ kinh doanh, doanh nghiệp muốn mở rộng mặt bằng, xây dựng nhà xưởng, cửa hàng trên đất nông nghiệp. Hãy tính toán kỹ lưỡng khoản chi phí này khi lập kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất, tránh bị động về tài chính.
Giá Bán Lẻ Điện Sinh Hoạt Và Cơ Chế Ba Giá
Thông tư 60/2025/TT-BCT quy định chi tiết về thực hiện giá bán điện, trong đó có quy định về giá bán lẻ điện sinh hoạt và đối tượng bắt buộc áp dụng hình thức giá ba giá (giá điện theo giờ cao điểm, thấp điểm, bình thường).
Đối với hộ kinh doanh tại gia đình (home-office) hoặc cửa hàng nhỏ, việc này có thể tác động đến chi phí điện hàng tháng. Nếu bạn thuộc diện phải áp dụng giá ba giá, hãy xem xét:
- Điều chỉnh lịch hoạt động: Sử dụng các thiết bị tiêu thụ nhiều điện (máy lạnh công suất lớn, máy móc sản xuất) vào giờ thấp điểm để tiết kiệm chi phí.
- Đầu tư thiết bị tiết kiệm điện: Sử dụng đèn LED, máy móc có hiệu suất năng lượng cao.
Hiểu rõ và tối ưu hóa chi phí đầu vào chính là cách gia tăng lợi nhuận hiệu quả nhất, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
Lời Khuyên Thực Tế: Đón Đầu Thay Đổi, Vận Hành Trơn Tru
Đứng trước một loạt chính sách mới, đừng lo lắng mà hãy xem đây là cơ hội để hệ thống hóa và chuyên nghiệp hóa hoạt động của mình. Dưới đây là lộ trình hành động gợi ý:
- Rà Soát & Phân Loại Thông Tin: Tách biệt thông tin nào ảnh hưởng trực tiếp đến bạn (thuế, lao động, chi phí) và thông tin nào liên quan gián tiếp. Tập trung nguồn lực vào những thay đổi trực tiếp nhất.
- Cập Nhật Hệ Thống Kế Toán & Nhân Sự:
- Điều chỉnh phần mềm kế toán (nếu có) theo biểu thuế mới, mức lương tối thiểu mới.
- Cập nhật hợp đồng lao động, thang bảng lương, và chính sách đóng bảo hiểm.
- Tính Toán Lại Ngân Sách 2026: Đưa các yếu tố tăng chi phí (lương, bảo hiểm, điện, phí…) vào kế hoạch tài chính năm tới. Cân nhắc điều chỉnh giá bán hoặc tối ưu chi phí để duy trì biên lợi nhuận.
- Tham Vấn Chuyên Gia Khi Cần: Đối với những thay đổi phức tạp hoặc có rủi ro cao (chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp), việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia kế toán, thuế hoặc luật sư là vô cùng cần thiết, giúp bạn tránh được những sai sót tốn kém.
Hành trình kinh doanh luôn đi kèm với những thử thách và thay đổi. Những chính sách mới của Nhà nước, xét cho cùng, đều hướng tới mục tiêu tạo lập một môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng và bền vững hơn. Việc của chúng ta – những người chủ doanh nghiệp, hộ kinh doanh – là chủ động nắm bắt, thấu hiểu và thích ứng một cách linh hoạt. Sự tuân thủ không phải là gánh nặng, mà là nền tảng vững chắc để bạn tập trung vào sáng tạo, phát triển sản phẩm và chinh phục khách hàng. Hãy xem mỗi thay đổi chính sách như một cột mốc để điều chỉnh bánh lái, tối ưu hóa nguồn lực và vững vàng tiến về phía trước. Thành công bền vững luôn thuộc về những người biết cách biến quy định thành lợi thế cạnh tranh của chính mình.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.
Nguồn tham khảo chính:
- Cổng Thông tin điện tử Chính phủ (chinhphu.vn).
- Thông tư 60/2025/TT-BCT về thực hiện giá bán điện.
- Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).
- Nghị định 293/2025/NĐ-CP về mức lương tối thiểu.
- Nghị định 310/2025/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn.
- Các Nghị quyết của Quốc hội về đất đai, dự toán ngân sách.