Trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi về chính sách thuế, kế toán là một yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru và bền vững. Gần đây, một văn bản quan trọng mới được ban hành đã thu hút sự chú ý của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể. Đó chính là Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, với những điều chỉnh và bổ sung đáng kể cho quy định về hóa đơn, chứng từ, hứa hẹn mang đến nhiều thuận lợi cũng như đòi hỏi sự chủ động thích ứng từ phía người nộp thuế.
Nghị định này, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/6/2025, không chỉ sửa đổi, bổ sung tới 40/61 điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP trước đây, mà còn mang theo tinh thần cải cách mạnh mẽ, hướng tới sự minh bạch, đơn giản hóa thủ tục và thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá chi tiết những nội dung mới này, giúp bạn tự tin hơn trên hành trình kinh doanh của mình.
Những Điểm Mới Nổi Bật Về Hóa Đơn Theo Nghị Định 70/2025
Nghị định 70 tập trung vào nhiều nhóm nội dung, nhưng trọng tâm là những thay đổi liên quan trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của người nộp thuế.
Mở Rộng Đối Tượng và Tạo Thuận Lợi Cho Người Nộp Thuế
Một trong những tinh thần xuyên suốt của Nghị định mới là tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
- Mở rộng đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử: Lần đầu tiên, các nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số được đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử. Đây là bước tiến quan trọng trong việc quản lý các giao dịch xuyên biên giới.
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được ủy nhiệm lập hóa đơn: Trước đây, chỉ doanh nghiệp, tổ chức kinh tế mới được ủy nhiệm cho bên thứ ba (có quan hệ liên kết) lập hóa đơn. Giờ đây, quy định này đã được mở rộng cho cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, giúp họ linh hoạt hơn trong việc quản lý hóa đơn.
- Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Nghị định bổ sung quy định cho phép người bán, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử và cơ quan thuế sử dụng cơ sở dữ liệu về hóa đơn để triển khai các chương trình khuyến khích như “khách hàng thường xuyên”, “tham gia dự thưởng”, “hóa đơn may mắn”. Điều này không chỉ giúp minh bạch hóa giao dịch mà còn tạo thói quen tốt cho người tiêu dùng.
Việc mở rộng quyền ủy nhiệm lập hóa đơn cho hộ kinh doanh là một sự ghi nhận tính chuyên nghiệp hóa ngày càng cao của khu vực kinh tế tư nhân, giúp họ tiết kiệm chi phí và tập trung hơn vào hoạt động cốt lõi.
Cập Nhật và Linh Hoạt Hóa Về Thời Điểm Lập Hóa Đơn
Thời điểm lập hóa đơn luôn là vấn đề then chốt trong kê khai thuế. Nghị định 70 đã có những điều chỉnh rất thiết thực:
- Xuất khẩu hàng hóa: Thời điểm lập hóa đơn (hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn GTGT điện tử hoặc hóa đơn bán hàng điện tử) được xác định linh hoạt, chậm nhất không quá ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan.
- Dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài: Áp dụng thống nhất như dịch vụ trong nước, lập hóa đơn tại thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu tiền hay chưa.
- Một số ngành nghề đặc thù: Nghị định bổ sung quy định chi tiết cho các lĩnh vực như bảo hiểm, xổ số, casino, cho vay, đại lý đổi ngoại tệ… giúp doanh nghiệp trong các ngành này dễ dàng hơn trong việc tuân thủ.
Ví dụ: Đối với hoạt động cho vay, thời điểm lập hóa đơn được xác định theo kỳ hạn thu lãi trong hợp đồng. Nếu đến hạn không thu được và phải theo dõi ngoại bảng, thời điểm lập hóa đơn sẽ là khi thực tế thu được tiền lãi. - Bãi bỏ một số quy định: Nghị định đã bỏ quy định lập hóa đơn tổng cuối ngày/tháng đối với một số dịch vụ như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm cho người mua là cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn, giảm tải thủ tục không cần thiết.
Điều Chỉnh và Thay Thế Hóa Đơn: Rõ Ràng và Thực Tế Hơn
Quy trình xử lý hóa đơn sai sót được sửa đổi theo hướng chặt chẽ nhưng cũng thực tế hơn:
- Bắt buộc văn bản thỏa thuận: Trước khi điều chỉnh hoặc thay thế hóa đơn điện tử đã lập sai, người bán và người mua (nếu là tổ chức/doanh nghiệp) phải có văn bản thỏa thuận ghi rõ nội dung sai. Với người mua là cá nhân, người bán có thể thông báo trên website của mình.
- Cho phép lập một hóa đơn điều chỉnh/thay thế cho nhiều hóa đơn sai: Đây là điểm cải cách rất quan trọng, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho doanh nghiệp, đặc biệt khi có nhiều hóa đơn sai sót trong cùng một tháng cho một người mua.
- Bổ sung các trường hợp điều chỉnh cụ thể: Nghị định quy định rõ cách xử lý trong các tình huống như chiết khấu thương mại, trả lại hàng hóa (kể cả tài sản phải đăng ký quyền sở hữu), hoàn phí bảo hiểm, hủy giao dịch bất động sản… giúp doanh nghiệp có căn cứ pháp lý rõ ràng để thực hiện.
Hóa Đơn Điện Tử Khởi Tạo Từ Máy Tính Tiền: Đối Tượng và Nội Dung
Đây là một nội dung được quan tâm đặc biệt bởi các doanh nghiệp bán lẻ, dịch vụ.
- Mở rộng đối tượng áp dụng: Nghị định bổ sung và làm rõ các đối tượng phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên.
- Doanh nghiệp có hoạt động bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng như trung tâm thương mại, siêu thị, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vận tải hành khách, giải trí…
- Quy định rõ nội dung trên hóa đơn: Hóa đơn phải có đầy đủ các thông tin cơ bản như tên, địa chỉ, mã số thuế người bán; thông tin người mua (nếu có yêu cầu); chi tiết hàng hóa, dịch vụ; thời điểm lập; và mã của cơ quan thuế hoặc dữ liệu điện tử để người mua truy xuất.
Việc chuyển đổi sang hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là cơ hội để doanh nghiệp hiện đại hóa hệ thống bán hàng, nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch hóa doanh thu.
Các Quy Định Mới Về Chứng Từ Điện Tử
Bên cạnh hóa đơn, Nghị định 70 cũng bổ sung đáng kể các quy định về chứng từ điện tử:
- Bổ sung loại chứng từ khấu trừ thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số.
- Mở rộng đối tượng đăng ký sử dụng chứng từ điện tử cho tổ chức, cá nhân khấu trừ thuế thu nhập cá nhân và khấu trừ thuế từ hoạt động nền tảng số.
- Áp dụng nguyên tắc xử lý chứng từ điện tử đã lập sai tương tự như đối với hóa đơn điện tử, tạo sự thống nhất và dễ dàng trong áp dụng.
Trách Nhiệm Của Các Bên và Quy Định Về Xử Lý Vi Phạm
Nghị định làm rõ hơn trách nhiệm của các chủ thể trong quá trình sử dụng hóa đơn, chứng từ điện tử:
- Trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử: Quy định cụ thể nghĩa vụ và trách nhiệm của các tổ chức này trong việc đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng dịch vụ.
- Quyền của người mua hàng: Người mua được quyền tra cứu, nhận file gốc hóa đơn điện tử và sử dụng hóa đơn hợp pháp cho các mục đích kinh doanh, kê khai thuế, đăng ký quyền sở hữu…
- Bổ sung các trường hợp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử: Bao gồm các hành vi như trốn thuế, có hành vi mua bán hóa đơn không hợp pháp, hoặc thuộc diện rủi ro rất cao về thuế. Điều này cho thấy sự siết chặt quản lý đối với các hành vi vi phạm.
Lộ Trình Áp Dụng và Lời Khuyên Cho Doanh Nghiệp
Với hiệu lực từ 01/6/2025, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh cần chủ động:
- Rà soát và cập nhật ngay: Hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ những thay đổi trong Nghị định 70, đặc biệt là các điểm liên quan trực tiếp đến lĩnh vực hoạt động của mình.
- Đánh giá hệ thống hiện tại: Kiểm tra xem hệ thống kế toán, phần mềm bán hàng, máy tính tiền… có đáp ứng được các quy định mới hay không, đặc biệt là về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
- Chuẩn bị kế hoạch chuyển đổi: Nếu thuộc diện phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, hãy lên kế hoạch lựa chọn giải pháp phù hợp, đào tạo nhân sự và triển khai sớm trước ngày 01/6/2025.
- Chủ động liên hệ với cơ quan thuế: Trong trường hợp gặp khó khăn về hạ tầng công nghệ, hãy chủ động liên hệ với cơ quan thuế quản lý trực tiếp để được hướng dẫn và hỗ trợ theo quy định.
Hành trình tuân thủ pháp luật thuế, kế toán đôi khi có những thử thách, nhưng nó chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài và bền vững của mọi doanh nghiệp. Những thay đổi từ Nghị định 70/2025/NĐ-CP, mặc dù đòi hỏi sự đầu tư ban đầu, nhưng về lâu dài sẽ mang lại hiệu quả to lớn trong việc minh bạch hóa hoạt động, tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời góp phần vào công cuộc chuyển đổi số quốc gia. Hãy xem đây là một cơ hội để hoàn thiện và nâng tầm quy trình quản lý nội bộ của mình.
Để luôn cập nhật kịp thời những thông tin mới nhất và nhận được các tư vấn giá trị, bạn có thể theo dõi Kế toán Thuế Online (KTO) tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.
Nguồn tham khảo chính: Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ.