Trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi về chính sách thuế, kế toán là một yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru và bền vững. Gần đây, một cột mốc quan trọng đã được đánh dấu với sự ra đời của Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, mang đến nhiều điều chỉnh đáng chú ý về hóa đơn, chứng từ mà mọi doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần lưu tâm. Hãy cùng chúng tôi khám phá những điểm mới này một cách chi tiết và dễ hiểu nhất.
Nghị Định 70/2025/NĐ-CP: Những Thay Đổi Quan Trọng Cho Doanh Nghiệp
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, được Chính phủ ban hành ngày 20/3/2025 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, đã sửa đổi, bổ sung tới 40/61 điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP. Đây không chỉ là một bản cập nhật thông thường, mà còn là một bước tiến lớn trong việc số hóa và tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh.
Sự ra đời của Nghị định 70/2025 khẳng định rõ định hướng của Nhà nước trong việc hiện đại hóa công tác quản lý thuế, đồng thời tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và hiệu quả hơn cho cộng đồng doanh nghiệp.
Những Điểm Mới Nổi Bật Về Hóa Đơn Dành Cho Người Nộp Thuế
Nhóm quy định này hướng đến mục tiêu tối thượng là tạo thuận lợi và minh bạch hóa các thủ tục cho doanh nghiệp.
Đối Tượng Áp Dụng Được Mở Rộng
Nghị định đã bổ sung một đối tượng áp dụng mới: “Nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam” hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh nền tảng số. Những đối tượng này có thể đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử, chủ yếu là hóa đơn giá trị gia tăng. Điều này phù hợp với xu thế kinh tế số toàn cầu và giúp quản lý hiệu quả hơn các giao dịch xuyên biên giới.
Nguyên Tắc Lập Và Quản Lý Hóa Đơn Linh Hoạt Hơn
- Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Nghị định cho phép người bán, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử và cơ quan thuế sử dụng cơ sở dữ liệu về hóa đơn để triển khai các chương trình khuyến khích như “khách hàng thường xuyên”, “dự thưởng” hay “hóa đơn may mắn”. Điều này không chỉ giúp tăng cường ý thức người tiêu dùng mà còn góp phần chống thất thu thuế.
- Ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử: Quy định mới đã mở rộng đối tượng được ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử, bao gồm cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Trước đây, quy định này chỉ áp dụng cho doanh nghiệp và tổ chức kinh tế. Đây là một sự linh hoạt rất lớn, giúp các chủ thể kinh doanh nhỏ lẻ dễ dàng hơn trong việc tuân thủ.
- Tích hợp biên lai và hóa đơn: Việc tích hợp biên lai thu phí và hóa đơn điện tử trên cùng một định dạng điện tử được bổ sung, tạo thuận lợi tối đa cho người mua và thúc đẩy chuyển đổi số.
Thời Điểm Lập Hóa Đơn: Rõ Ràng Và Chi Tiết Cho Từng Ngành Nghề
Đây là một trong những nội dung được sửa đổi nhiều nhất, nhằm phù hợp với đặc thù của từng lĩnh vực kinh doanh.
- Xuất khẩu hàng hóa: Thời điểm lập hóa đơn (hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn GTGT điện tử hoặc hóa đơn bán hàng điện tử) chậm nhất là ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan.
- Dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài: Thời điểm lập hóa đơn được xác định là khi hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu tiền hay chưa, tương tự như dịch vụ trong nước.
- Các dịch vụ đặc thù (ngân hàng, chứng khoán, viễn thông…): Đối với các giao dịch số lượng lớn, phát sinh thường xuyên cần thời gian đối soát, thời điểm lập hóa đơn là khi hoàn thành việc đối soát, nhưng chậm nhất không quá ngày 07 của tháng sau hoặc 07 ngày kể từ khi kết thúc kỳ quy ước.
- Kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi: Thời điểm lập hóa đơn được xác định rõ ràng là tại thời điểm kết thúc chuyến đi và phải chuyển dữ liệu ngay tới cơ quan thuế, thay vì quy định cũ chỉ lập khi khách hàng yêu cầu.
MẸO NHANH: Đối với các doanh nghiệp có nhiều giao dịch với cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn, Nghị định mới đã bỏ quy định bắt buộc lập hóa đơn tổng cuối ngày/tháng cho một số dịch vụ như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, giúp giảm tải đáng kể khối lượng công việc.
Nội Dung Hóa Đơn: Bổ Sung Và Cụ Thể Hóa
- Thông tin người mua: Ngoài tên, địa chỉ, mã số thuế, hóa đơn có thể sử dụng thêm số định danh cá nhân hoặc mã số đơn vị có quan hệ với ngân sách.
- Tên hàng hóa, dịch vụ: Quy định chi tiết hơn cho từng ngành. Ví dụ:
- Dịch vụ ăn uống: phải thể hiện mặt hàng ăn, uống cụ thể.
- Vận tải: phải thể hiện biển kiểm soát phương tiện và hành trình (điểm đi – điểm đến).
- Vận tải qua nền tảng số: phải thể hiện tên hàng hóa vận chuyển và thông tin người gửi hàng.
Hóa Đơn Điện Tử Khởi Tạo Từ Máy Tính Tiền: Mở Rộng Và Bắt Buộc
Đây là một thay đổi có tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến các doanh nghiệp bán lẻ và dịch vụ.
- Đối tượng áp dụng mở rộng: Nghị định bổ sung đối tượng bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên.
- Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng như trung tâm thương mại, siêu thị, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vận tải hành khách, giải trí…
- Nội dung hóa đơn: Được quy định rõ ràng, bao gồm đầy đủ thông tin người bán, người mua (nếu có yêu cầu), chi tiết hàng hóa/dịch vụ, và mã của cơ quan thuế hoặc dữ liệu điện tử để truy xuất.
Việc mở rộng đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cho thấy lộ trình kiên định của Nhà nước trong việc số hóa toàn bộ hệ thống hóa đơn, giúp minh bạch hóa mọi giao dịch kinh tế.
Điều Chỉnh Và Thay Thế Hóa Đơn Điện Tử: Quy Trình Chặt Chẽ Hơn
Nghị định mới siết chặt và làm rõ quy trình xử lý hóa đơn sai sót, đảm bảo tính pháp lý và minh bạch.
- Văn bản thỏa thuận: Trước khi điều chỉnh hoặc thay thế hóa đơn điện tử đã lập sai, người bán và người mua (nếu là tổ chức, hộ kinh doanh) phải có văn bản thỏa thuận ghi rõ nội dung sai. Đây là điểm khác biệt lớn so với quy định cũ.
- Lập một hóa đơn cho nhiều hóa đơn sai: Cho phép lập một hóa đơn để điều chỉnh/thay thế cho nhiều hóa đơn đã lập sai trong cùng một tháng cho cùng một người mua, giúp đơn giản hóa thủ tục.
- Quy định chi tiết cho các trường hợp đặc biệt: Như điều chỉnh do thanh/quyết toán, chiết khấu thương mại, trả lại hàng hóa, hoàn/giảm phí bảo hiểm… đều được hướng dẫn rất cụ thể.
Các Nhóm Nội Dung Quan Trọng Khác
Về Chứng Từ
- Bổ sung loại chứng từ khấu trừ thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số.
- Quy định rõ về thời điểm lập chứng từ, thời điểm ký số và nội dung của chứng từ điện tử.
- Bổ sung quy định xử lý chứng từ điện tử đã lập, áp dụng nguyên tắc tương tự như xử lý hóa đơn điện tử.
Về Trách Nhiệm Các Bên
Nghị định bổ sung nhiều điều khoản quy định rõ trách nhiệm của:
- Tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử với khách hàng.
- Người mua hàng hóa, dịch vụ (về quyền được tra cứu, nhận file gốc hóa đơn…).
- Cơ quan hải quan trong quản lý chứng từ điện tử.
Về Xử Lý Vi Phạm
Nghị định bổ sung các trường hợp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, bao gồm:
- Người nộp thuế có hành vi trốn thuế.
- Bị cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án có văn bản đề nghị.
- Có hành vi lập hóa đơn điện tử để bán khống hàng hóa, dịch vụ bị khởi tố.
- Thuộc diện rủi ro rất cao về thuế.
Cuối cùng, việc nắm vững và kịp thời áp dụng những quy định mới từ Nghị định 70/2025/NĐ-CP không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là cơ hội để mỗi doanh nghiệp tự hoàn thiện mình, tối ưu hóa quy trình và xây dựng một nền tảng kinh doanh vững chắc trong kỷ nguyên số. Sự thay đổi dù ban đầu có thể mang đến một vài thách thức, nhưng với tinh thần cầu tiến và chủ động, chắc chắn rằng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam sẽ sớm thích nghi và tận dụng được những lợi ích mà chính sách mới mang lại. Hãy xem đây như một người bạn đồng hành trên con đường phát triển bền vững, nơi sự minh bạch và tuân thủ sẽ trở thành thương hiệu đáng tự hào của bạn.
Nguồn tham khảo chính: Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.