Trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi về chính sách thuế, kế toán là một yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru và bền vững. Gần đây, một cột mốc quan trọng đã được thiết lập với sự ra đời của Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, mang đến những điều chỉnh sâu rộng về quy định hóa đơn, chứng từ. Những thay đổi này không chỉ nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế mà còn hướng tới việc tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi hơn nữa cho cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng hộ kinh doanh cá thể – những trụ cột của nền kinh tế.
Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết những nội dung mới này để sẵn sàng cho một giai đoạn kinh doanh mới, chủ động và hiệu quả hơn.
Những Điểm Mới Nổi Bật Dành Cho Người Nộp Thuế
Nghị định 70/2025 tập trung mạnh mẽ vào việc đơn giản hóa thủ tục và tăng cường tính minh bạch, trực tiếp mang lại lợi ích cho doanh nghiệp.
Mở Rộng Đối Tượng Áp Dụng và Nguyên Tắc Lập Hóa Đơn
Thị trường kỹ thuật số toàn cầu đang được chính thức hóa trong quy định mới.
- Đối tượng áp dụng mở rộng: Lần đầu tiên, các nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số được khuyến khích đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử. Đây là bước tiến quan trọng trong việc quản lý các giao dịch xuyên biên giới.
- Ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử: Quy định mới đã mở rộng quyền ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử cho cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, không còn giới hạn ở doanh nghiệp. Điều này giúp các chủ thể nhỏ lẻ dễ dàng thuê ngoài dịch vụ kế toán để xử lý hóa đơn chuyên nghiệp hơn.
- Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Nhà nước chính thức cho phép và khuyến khích người bán, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn và cơ quan thuế sử dụng cơ sở dữ liệu để triển khai các chương trình như “khách hàng thường xuyên”, “hóa đơn may mắn”. Đây vừa là công cụ marketing hữu hiệu, vừa góp phần nâng cao ý thức cộng đồng.
Sự mở rộng quyền ủy nhiệm lập hóa đơn cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh trong Nghị định 70/2025 chính là một cánh tay nối dài, giúp họ tiếp cận dịch vụ chuyên nghiệp một cách dễ dàng, từ đó tập trung hơn vào hoạt động sản xuất, kinh doanh cốt lõi.
Cập Nhật Về Loại Hóa Đơn và Thời Điểm Lập Hóa Đơn
Thời điểm lập hóa đơn luôn là vấn đề then chốt trong kê khai thuế. Nghị định mới đã có những điều chỉnh linh hoạt và rõ ràng hơn cho nhiều ngành nghề đặc thù.
- Hóa đơn thương mại điện tử cho xuất khẩu: Một loại hóa đơn mới được bổ sung dành riêng cho hoạt động xuất khẩu, áp dụng khi người xuất khẩu đáp ứng điều kiện chuyển dữ liệu điện tử đến cơ quan thuế.
- Thời điểm lập hóa đơn với xuất khẩu: Đối với xuất khẩu hàng hóa, thời điểm lập hóa đơn (hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn GTGT điện tử hoặc hóa đơn bán hàng điện tử) được xác định linh hoạt, nhưng chậm nhất là ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan.
- Quy định chi tiết cho từng ngành nghề:
- Dịch vụ ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, viễn thông: Được lập hóa đơn sau khi đối soát dữ liệu, chậm nhất là ngày 07 của tháng sau.
- Cho vay: Thời điểm lập hóa đơn được xác định theo kỳ hạn thu lãi trong hợp đồng. Trường hợp không thu được lãi và phải theo dõi ngoại bảng, thời điểm lập hóa đơn là khi thực tế thu được tiền.
- Bán lẻ, ăn uống: Bỏ quy định lập hóa đơn tổng cuối ngày đối với một số dịch vụ cho người mua là cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn, giúp đơn giản hóa thao tác.
Điều Chỉnh và Thay Thế Hóa Đơn Điện Tử Linh Hoạt Hơn
Quy trình xử lý hóa đơn sai sót trở nên rõ ràng và có tính thực tiễn cao hơn.
- Bắt buộc có văn bản thỏa thuận: Trước khi điều chỉnh hoặc thay thế hóa đơn điện tử đã lập sai, người bán và người mua (nếu là tổ chức, hộ kinh doanh) phải có văn bản thỏa thuận ghi rõ nội dung sai. Điều này tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho cả hai bên.
- Lập một hóa đơn điều chỉnh cho nhiều hóa đơn sai: Cho phép lập một hóa đơn duy nhất để điều chỉnh hoặc thay thế cho nhiều hóa đơn đã lập sai trong cùng một tháng cho cùng một người mua, giảm thiểu đáng kể khối lượng công việc.
- Quy định rõ ràng về các trường hợp điều chỉnh: Nghị định liệt kê chi tiết các trường hợp được điều chỉnh hóa đơn, bao gồm: trả lại hàng hóa, chiết khấu thương mại, hoàn/giảm phí bảo hiểm, hủy hợp đồng dịch vụ… giúp doanh nghiệp dễ dàng áp dụng.
Hóa Đơn Điện Tử Khởi Tạo Từ Máy Tính Tiền: Bước Chuyển Mình Quan Trọng
Đây là một trong những thay đổi có tác động rộng rãi nhất đến các doanh nghiệp bán lẻ và dịch vụ.
Đối Tượng Áp Dụng Được Mở Rộng
Nghị định 70/2025 bổ sung đối tượng bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 01 tỷ đồng trở lên.
- Doanh nghiệp có hoạt động bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng trong các lĩnh vực: trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ (trừ ô tô, xe máy), ăn uống, nhà hàng, khách sạn, vận tải hành khách, dịch vụ giải trí…
Lưu ý: Cơ quan thuế sẽ có lộ trình hỗ trợ chuyển đổi cho những đơn vị chưa đáp ứng ngay điều kiện về hạ tầng công nghệ. Tuy nhiên, sau khi được hỗ trợ mà không chuyển đổi sẽ bị xem là vi phạm.
Nội Dung Hóa Đơn Được Chuẩn Hóa
Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cần có các nội dung cơ bản: thông tin người bán, thông tin người mua (nếu có yêu cầu), tên hàng hóa/dịch vụ, đơn giá, số lượng, tổng tiền, thời điểm lập và mã của cơ quan thuế (hoặc dữ liệu điện tử để truy xuất). Người bán có thể gửi hóa đơn qua tin nhắn, email hoặc cung cấp mã QR để người mua tự tra cứu.
Quy Trình Đăng Ký và Ngừng Sử Dụng Hóa Đơn Điện Tử Được Siết Chặt
Công tác quản lý rủi ro được tăng cường thông qua các quy định về đăng ký và ngừng sử dụng.
Đăng Ký Sử Dụng: Tăng Cường Xác Thực
Khi đăng ký, hệ thống sẽ tự động đối chiếu thông tin người đại diện pháp luật với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Các trường hợp người đại diện có liên quan đến doanh nghiệp “có vấn đề” (ngừng hoạt động, vi phạm thuế, rủi ro cao) sẽ bị yêu cầu giải trình hoặc xác minh trước khi chấp thuận.
Ngừng Sử Dụng: Bổ Sung Nhiều Trường Hợp
Bên cạnh các trường hợp đã có (như phá sản, chấm dứt hoạt động), Nghị định bổ sung nhiều trường hợp sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, bao gồm:
- Người nộp thuế có hành vi trốn thuế.
- Bị cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án có văn bản đề nghị.
- Có hành vi lập hóa đơn cho hoạt động bán khống bị khởi tố.
- Thuộc diện rủi ro rất cao theo đánh giá của cơ quan thuế.
Việc bổ sung các trường hợp ngừng sử dụng hóa đơn cho thấy sự quyết liệt của cơ quan quản lý trong cuộc chiến chống gian lận thuế. Điều này bảo vệ những doanh nghiệp làm ăn chân chính và tạo ra sân chơi công bằng cho tất cả mọi người.
Cập Nhật Quan Trọng Về Chứng Từ Điện Tử
Nghị định 70/2025 cũng hoàn thiện khung pháp lý cho chứng từ điện tử:
- Bổ sung loại chứng từ: Chứng từ khấu trừ thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số.
- Quy định về xử lý chứng từ điện tử: Áp dụng nguyên tắc tương tự như xử lý hóa đơn điện tử khi có sai sót.
- Mở rộng đối tượng đăng ký sử dụng: Bao gồm cả tổ chức, cá nhân khấu trừ thuế thu nhập cá nhân và khấu trừ thuế trên nền tảng số.
Lộ Trình Áp Dụng và Lời Khuyên Cho Doanh Nghiệp
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ ngày 01/6/2025. Để chuyển đổi một cách suôn sẻ, doanh nghiệp và hộ kinh doanh nên:
- Rà soát và phân loại: Xác định xem mình thuộc đối tượng nào theo quy định mới, đặc biệt là về việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
- Đầu tư và nâng cấp hệ thống: Chuẩn bị hạ tầng công nghệ thông tin, máy tính tiền có kết nối và phần mềm phù hợp.
- Đào tạo nội bộ: Đảm bảo nhân sự liên quan (kế toán, bán hàng) hiểu rõ và thành thạo các quy trình mới.
- Tìm kiếm sự tư vấn chuyên nghiệp: Đối với những thay đổi phức tạp, việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia kế toán, thuế là vô cùng cần thiết để tránh sai sót.
Hành trình tuân thủ pháp luật thuế và kế toán chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng nó chính là nền tảng cho sự phát triển bền vững và uy tín của mỗi doanh nghiệp. Những thay đổi từ Nghị định 70/2025, dù ban đầu có thể mang lại một chút thách thức về công nghệ và quy trình, nhưng tựu chung lại đều hướng đến một môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại và công bằng hơn. Hãy xem đây là cơ hội để chuẩn hóa hoạt động, nâng cao năng lực quản trị và cùng nhau kiến tạo một nền văn hóa kinh doanh tử tế. Sự chủ động nắm bắt thông tin và chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ hôm nay chính là chìa khóa để bạn và doanh nghiệp của mình không chỉ thích nghi, mà còn vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên số.
Nguồn tham khảo chính: Nghị định số 70