Trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi về chính sách thuế, kế toán là một yếu tố then chốt. Đặc biệt, hóa đơn, chứng từ không chỉ là giấy tờ giao dịch thông thường mà còn là minh chứng pháp lý quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và sự minh bạch của doanh nghiệp. Với sự ra đời của Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, một làn gió mới với nhiều điểm đáng chú ý sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, hứa hẹn mang lại những thuận lợi đáng kể cũng như đặt ra những yêu cầu mới cho cộng đồng doanh nghiệp.
Nghị Định 70/2025/NĐ-CP: Tổng Quan Và Những Điểm Mới Cốt Lõi
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, được Chính phủ ban hành ngày 20/3/2025, chính thức sửa đổi, bổ sung 40/61 điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ. Mục tiêu xuyên suốt của nghị định mới này là hướng tới sự minh bạch, đơn giản hóa thủ tục và tạo điều kiện tối đa cho người nộp thuế, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý.
Đây được xem là một bước tiến quan trọng, phản ánh sự linh hoạt của Nhà nước trong việc hoàn thiện khung pháp lý, bắt kịp với sự phát triển của các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt là thương mại điện tử và kinh tế số.
Chi Tiết Những Thay Đổi Quan Trọng Mà Doanh Nghiệp Cần Nắm Rõ
Nghị định 70/2025 mang đến nhiều thay đổi sâu rộng, có thể được phân loại thành các nhóm nội dung chính sau:
1. Nhóm Nội Dung Liên Quan Trực Tiếp Đến Người Nộp Thuế
Nhóm quy định này tập trung vào việc tạo thuận lợi, minh bạch hóa và đơn giản hóa các thủ tục cho doanh nghiệp.
a. Đối Tượng Áp Dụng Được Mở Rộng
Nghị định bổ sung một đối tượng áp dụng mới rất đáng chú ý: “Nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam” có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số. Họ có thể đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử (cụ thể là hóa đơn giá trị gia tăng). Điều này giúp quản lý hiệu quả hơn các giao dịch xuyên biên giới.
b. Nguyên Tắc Lập Và Sử Dụng Hóa Đơn Linh Hoạt Hơn
- Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Nghị định cho phép người bán, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn và cơ quan thuế sử dụng cơ sở dữ liệu hóa đơn điện tử để triển khai các chương trình khuyến mãi (như chương trình khách hàng thường xuyên, dự thưởng, hóa đơn may mắn) nhằm khuyến khích người dùng lấy hóa đơn.
- Ủy nhiệm lập hóa đơn: Quy định được mở rộng cho phép hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử, thay vì chỉ giới hạn ở doanh nghiệp và tổ chức kinh tế như trước đây.
- Tích hợp biên lai và hóa đơn: Cho phép tích hợp biên lai thu phí và hóa đơn điện tử trên cùng một định dạng, tạo thuận lợi cho người mua và thúc đẩy chuyển đổi số.
c. Thời Điểm Lập Hóa Đơn Được Điều Chỉnh Rõ Ràng
Đây là một trong những nội dung được điều chỉnh chi tiết và thiết thực nhất:
- Xuất khẩu hàng hóa: Thời điểm lập hóa đơn (hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn GTGT điện tử hoặc hóa đơn bán hàng điện tử) chậm nhất là ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan.
- Dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài: Lập hóa đơn tại thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu tiền hay chưa.
- Bán hàng số lượng lớn, phát sinh thường xuyên: Đối với các ngành như dịch vụ ngân hàng (trừ cho vay), chứng khoán, quảng cáo…, thời điểm lập hóa đơn là khi hoàn thành việc đối soát dữ liệu, nhưng chậm nhất không quá ngày 07 của tháng sau.
- Kinh doanh vận tải taxi: Phải lập hóa đơn và chuyển dữ liệu ngay tại thời điểm kết thúc chuyến đi, thay vì chỉ gửi thông tin các chuyến đi như trước đây.
Nghị định cũng bỏ quy định lập hóa đơn tổng cuối ngày cho một số dịch vụ (ngân hàng, bảo hiểm…) đối với người mua là cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn.
2. Quy Định Về Hóa Đơn Điện Tử Khởi Tạo Từ Máy Tính Tiền
Đây là điểm nhấn mạnh vào việc số hóa ở cấp độ bán lẻ, trực tiếp đến người tiêu dùng.
- Đối tượng áp dụng mở rộng: Nghị định bổ sung đối tượng bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế, bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinhdoanh có doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên.
- Doanh nghiệp có hoạt động bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng (siêu thị, trung tâm thương mại, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vận tải hành khách…).
- Nội dung trên hóa đơn: Được quy định rõ ràng, bao gồm đầy đủ thông tin người bán, thông tin người mua (nếu có yêu cầu), chi tiết hàng hóa/dịch vụ, và mã của cơ quan thuế hoặc dữ liệu điện tử để truy xuất.
Lưu ý: Cơ quan thuế sẽ có lộ trình hỗ trợ các hộ kinh doanh chưa đáp ứng ngay điều kiện về hạ tầng công nghệ. Tuy nhiên, sau khi được hỗ trợ mà không chuyển đổi, đây sẽ được xem là hành vi vi phạm.
3. Quy Trình Điều Chỉnh, Thay Thế Hóa Đơn Điện Tử Được Siết Chặt Và Rõ Ràng
Nghị định 70/2025 bổ sung nhiều quy định chi tiết nhằm quản lý chặt chẽ hơn việc điều chỉnh hóa đơn sai sót:
- Bắt buộc có văn bản thỏa thuận: Trước khi điều chỉnh hóa đơn đã lập sai, người bán và người mua (nếu là tổ chức/doanh nghiệp) phải có văn bản thỏa thuận ghi rõ nội dung sai. Nếu người mua là cá nhân, người bán phải thông báo cho người mua hoặc trên website của mình.
- Lập một hóa đơn điều chỉnh cho nhiều hóa đơn sai: Cho phép lập 01 hóa đơn để điều chỉnh hoặc thay thế cho nhiều hóa đơn đã lập sai trong cùng một tháng cho cùng một người mua, giảm thiểu thủ tục.
- Trách nhiệm giải trình: Khi cơ quan thuế phát hiện hóa đơn sai, họ sẽ thông báo để người bán tự kiểm tra, rà soát và chủ động điều chỉnh.
4. Các Trường Hợp Bị Ngừng Sử Dụng Hóa Đơn Điện Tử
Nghị định bổ sung nhiều trường hợp có thể bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, phản ánh xu hướng quản lý rủi ro chặt chẽ hơn, bao gồm:
- Người nộp thuế tạm ngừng kinh doanh có văn bản gửi cơ quan thuế.
- Có hành vi lập hóa đơn để bán khống hàng hóa, bị cơ quan chức năng khởi tố.
- Doanh nghiệp được thành lập để mua bán, sử dụng hóa đơn điện tử không hợp pháp.
- Người nộp thuế có hành vi trốn thuế hoặc thuộc diện rủi ro rất cao.
- Thay đổi ngành nghề dẫn đến không đáp ứng điều kiện sử dụng hóa đơn từ máy tính tiền.
Lời Khuyên Dành Cho Doanh Nghiệp Vừa, Nhỏ Và Hộ Kinh Doanh
Trước những thay đổi này, việc chủ động chuẩn bị là vô cùng cần thiết:
- Rà soát và phân loại: Kiểm tra xem doanh nghiệp/hộ kinh doanh của mình có thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền hay không dựa trên ngành nghề và mức doanh thu.
- Đầu tư hạ tầng công nghệ: Nếu thuộc diện bắt buộc, hãy sớm tìm hiểu và đầu tư hệ thống máy tính tiền đáp ứng yêu cầu kết nối, chuyển dữ liệu về cơ quan thuế.
- Đào tạo nội bộ: Đảm bảo nhân viên kế toán, bán hàng nắm vững các quy định mới về thời điểm lập hóa đơn, nội dung hóa đơn và quy trình điều chỉnh khi có sai sót.
- Tham vấn chuyên môn: Với những thay đổi phức tạp, việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia kế toán, thuế là rất quan trọng để tránh những rủi ro không đáng có.
Việc thay đổi chính sách luôn đi kèm với những thách thức ban đầu, nhưng nhìn một cách tổng thể, Nghị định 70/2025/NĐ-CP là một bước đi cần thiết để hiện đại hóa công tác quản lý thuế, tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và bình đẳng hơn. Sự chủ động nắm bắt và tuân thủ không chỉ giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru mà còn là cơ hội để nâng cao uy tín và xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp trong mắt đối tác và khách hàng.
Hành trình kinh doanh là hành trình của sự thích nghi và phát triển. Những thay đổi từ Nghị định mới, mặc dù có thể phức tạp lúc đầu, nhưng tựu chung lại đều hướng đến một hệ thống quản lý tài chính – thuế hiện đại, thông minh và thân thiện hơn với người nộp thuế. Hãy xem đây là một cơ hội để chuẩn hóa hoạt động, số hóa quy trình và đồng hành cùng sự phát triển chung của nền kinh tế số. Việc tuân thủ đầy đủ không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là cách để mỗi doanh nghiệp khẳng định giá trị và đóng góp tích cực vào cộng đồng.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.
Nguồn tham khảo:
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ.
Cổng Thông tin điện tử Chính phủ (chinhphu.vn).
Thông tư hướng dẫn liên quan (khi được ban hành).