Bạn có bao giờ cảm thấy bối rối khi mỗi kỳ kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) lại đến? Những con số, chỉ tiêu trên tờ khai mẫu 01/GTGT đôi khi giống như một mê cung, khiến không ít chủ doanh nghiệp, kế toán viên phải đau đầu. Đừng lo lắng! Hiểu và làm chủ quy trình kê khai thuế không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là chìa khóa để bạn quản lý dòng tiền hiệu quả, tối ưu hóa chi phí thuế cho doanh nghiệp của mình. Bài viết này sẽ đồng hành cùng bạn, biến một nhiệm vụ tưởng chừng phức tạp trở nên thật rõ ràng và dễ dàng.
Hiểu Rõ Về Tờ Khai Thuế GTGT Mẫu 01/GTGT Và Các Bước Chuẩn Bị
Tờ khai thuế GTGT mẫu 01/GTGT là văn bản quan trọng dành cho các doanh nghiệp kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ. Đây là “bản báo cáo” với cơ quan thuế về tình hình mua vào, bán ra và nghĩa vụ thuế GTGT phát sinh trong kỳ của doanh nghiệp bạn.
Bước 1: Lựa Chọn Tờ Khai Và Đăng Nhập
Việc đầu tiên bạn cần làm là đăng nhập vào phần mềm hỗ trợ kê khai (HTKK) phiên bản mới nhất. Sau khi đăng nhập:
- Chọn mục “Thuế giá trị gia tăng”.
- Tìm và chọn “Tờ khai thuế GTGT (01/GTGT)(TT80/2021)”.
Thao tác này sẽ mở ra giao diện chính để bạn bắt đầu quá trình kê khai cho kỳ tính thuế.
Bước 2: Xác Định Kỳ Tính Thuế Và Trạng Thái Tờ Khai
Đây là bước quan trọng, quyết định tính chính xác của tờ khai.
- Kỳ kê khai (Tháng/Quý): Việc kê khai theo tháng hay quý được quy định rõ tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
- Khai theo quý áp dụng cho: Doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trước liền kề từ 50 tỷ đồng trở xuống, doanh nghiệp mới thành lập.
- Khai theo tháng áp dụng cho: Doanh nghiệp có doanh thu năm trước trên 50 tỷ đồng, hoặc những doanh nghiệp đủ điều kiện kê khai quý nhưng tự nguyện lựa chọn kê khai tháng.
Lưu ý: Doanh nghiệp tự xác định kỳ kê khai và phải thực hiện ổn định trong suốt năm dương lịch. Việc lựa chọn sai kỳ có thể dẫn đến vi phạm hành chính về thuế.
- Trạng thái tờ khai: Tích chọn “Lần đầu” nếu đây là lần đầu bạn kê khai cho kỳ tính thuế đó. Nếu bạn phát hiện sai sót và kê khai lại, hãy chọn “Bổ sung” và ghi rõ số thứ tự lần bổ sung.
- Danh mục ngành nghề: Phần mềm thường mặc định “Hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường”. Nếu doanh nghiệp bạn hoạt động trong lĩnh vực đặc thù (như xổ số, dầu khí, thủy điện…), hãy chọn danh mục phù hợp.
Bước 3: Chọn Phụ Lục Đính Kèm (Nếu Có)
Tùy theo hoạt động kinh doanh, bạn có thể cần kê khai thêm các phụ lục. Ví dụ, nếu doanh nghiệp có phát sinh mua bán các hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế GTGT theo các Nghị định mới nhất, bạn cần tích chọn phụ lục tương ứng (ví dụ: “PL 142/2024/QH15-174/2024/QH15-204/2025/QH15”).
Sau khi hoàn tất các lựa chọn, bấm “Đồng ý” để phần mềm hiển thị mẫu tờ khai 01/GTGT đầy đủ.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Lập Các Chỉ Tiêu Quan Trọng
Phần này là “trái tim” của tờ khai, nơi bạn phản ánh chính xác mọi nghiệp vụ phát sinh.
Xử Lý Phụ Lục Giảm Thuế (Nếu Đã Chọn)
Nếu doanh nghiệp bạn có phát sinh các hàng hóa, dịch vụ được hưởng ưu đãi giảm thuế, việc lập phụ lục là bắt buộc.
- Mục I: Dành cho hàng hóa, dịch vụ MUA VÀO được giảm thuế.
- Mục II: Dành cho hàng hóa, dịch vụ BÁN RA được giảm thuế.
- Bạn chỉ cần nhập liệu vào:
- Cột (2): Tên hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế.
- Cột (3): Tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ đó (chưa có thuế GTGT) phát sinh trong kỳ.
Mẹo nhỏ: Bạn có thể tổng hợp chung theo tên hàng hóa, không cần liệt kê chi tiết từng hóa đơn. Phần mềm sẽ tự động tính toán các cột còn lại.
Phần I – Hàng Hóa, Dịch Vụ Mua Vào Trong Kỳ
- Chỉ tiêu [23] & [24]: Đây là nơi bạn phản ánh toàn bộ giá trị và thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ mua vào trong kỳ, dựa trên hóa đơn hợp pháp.
Giá mua chưa có thuế GTGT = Giá bán ghi trên hóa đơn / (1 + thuế suất)(Áp dụng cho hóa đơn đặc thù như vé, tem…) - Chỉ tiêu [25] – Thuế GTGT được khấu trừ: Đây là chỉ tiêu then chốt. Bạn chỉ được nhập vào đây phần thuế GTGT đầu vào đủ điều kiện khấu trừ theo quy định.
- Nếu mua hàng phục vụ trực tiếp cho SXKD hàng chịu thuế GTGT: Được khấu trừ toàn bộ.
- Nếu mua hàng phục vụ cho SXKD hàng không chịu thuế GTGT: Không được khấu trừ (ghi 0).
- Nếu mua hàng dùng chung cho cả hai hoạt động: Phải phân bổ theo tỷ lệ doanh thu.
Thuế GTGT được khấu trừ = (Doanh thu chịu thuế GTGT / Tổng doanh thu) x Thuế GTGT mua vào dùng chung
Phần II – Hàng Hóa, Dịch Vụ Bán Ra Trong Kỳ
Phần này phản ánh doanh thu và thuế đầu ra.
- Chỉ tiêu [26]: Tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra không chịu thuế GTGT.
- Chỉ tiêu [27] & [28]: Tổng giá trị và thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ bán ra chịu thuế.
- Chi tiết các thuế suất:
- [29] & [30]: Doanh thu áp dụng thuế suất 0% và 5%.
- [31]: Thuế GTGT của hàng hóa thuế suất 5% (Phần mềm tự tính: [30] x 5%).
- [32]: Doanh thu áp dụng thuế suất 10% (bao gồm cả hàng hóa được giảm thuế).
- [33]: Thuế GTGT của hàng hóa thuế suất 10% (Phần mềm tự tính: [32] x 10% và tự trừ đi phần thuế được giảm nếu bạn đã kê khai ở phụ lục).
- Chi tiết các thuế suất:
Phần III, IV, V – Xác Định Nghĩa Vụ Thuế
Các phần này phần mềm sẽ tự động tính toán dựa trên số liệu bạn đã nhập.
- Chỉ tiêu [36]: Thuế GTGT phát sinh trong kỳ = [28] – [25] (Thuế đầu ra – Thuế đầu vào được khấu trừ).
- Chỉ tiêu [40]: Thuế GTGT còn phải nộp trong kỳ. Đây là con số cuối cùng, cho biết bạn cần nộp bao nhiêu tiền thuế cho Nhà nước.
- Chỉ tiêu [43]: Thuế GTGT còn được khấu trừ chuyển kỳ sau. Nếu có số liệu ở chỉ tiêu này, doanh nghiệp không phải nộp thuế trong kỳ và số tiền này sẽ được chuyển sang kỳ sau để khấu trừ tiếp.
Lưu ý quan trọng: Chỉ tiêu [22] – Thuế được khấu trừ chuyển từ kỳ trước, phải bằng đúng chỉ tiêu [43] trên tờ khai chính thức lần đầu của kỳ trước liền kề. Hãy kiểm tra kỹ để tránh sai sót.
Kết Xuất, Nộp Tờ Khai Và Lưu Ý Quan Trọng
Sau khi đã hoàn thành việc nhập liệu và kiểm tra kỹ lưỡng:
- Bấm “Ghi” để phần mềm kiểm tra tính hợp lệ của tờ khai.
- Kết xuất tờ khai ra file định dạng XML.
- Thực hiện nộp tờ khai này lên cơ quan thuế qua cổng thông tin điện tử.
Thời hạn nộp:
- Kê khai theo tháng: Chậm nhất là ngày 20 của tháng sau.
- Kê khai theo quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên quý sau (Ví dụ: Hạn nộp tờ khai quý 3/2025 là 31/10/2025).
Hạn nộp tiền thuế (nếu chỉ tiêu [40] > 0) cũng chính là hạn nộp tờ khai. Việc nộp chậm tờ khai hoặc chậm nộp tiền thuế đều sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định.
Nếu sau khi nộp, bạn phát hiện có sai sót, hãy thực hiện kê khai bổ sung ngay lập tức.
Lời Kết
Kê khai thuế GTGT là một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và cập nhật liên tục các quy định mới. Hy vọng rằng với hướng dẫn chi tiết này, bạn đã có thêm tự tin để chủ động hoàn thành nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp mình một cách suôn sẻ. Hãy xem việc tuân thủ pháp luật thuế không chỉ là trách nhiệm, mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng một doanh nghiệp minh bạch, phát triển bền vững. Mọi thắc mắc và khó khăn trong quá trình thực hiện, đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia để có những giải pháp tối ưu nhất.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO.
Nguồn Tham Khảo
- Thông tư 80/2021/TT-BTC.
- Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
- Nghị định 174/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thi hành mới nhất.
- Phần mềm HTKK phiên bản mới nhất.