Có thể nói, mỗi bước phát triển của nền kinh tế Việt Nam đều gắn liền với nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý, tạo môi trường thuận lợi hơn cho tất cả các chủ thể tham gia vào thị trường. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, hàng triệu hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ đang từng bước chuyển mình, đòi hỏi sự chuyên nghiệp, minh bạch hơn trong quản trị và tuân thủ pháp luật. Một trong những “bước ngoặt” lớn giúp các hộ kinh doanh tiệm cận gần hơn với chuẩn mực hiện đại là chuyển đổi từ phương pháp khoán thuế sang phương pháp kê khai – đây không chỉ là nghĩa vụ mà còn mở ra nhiều cơ hội và lợi ích thiết thực cho sự phát triển bền vững.
Lý do nên chuyển sang phương pháp kê khai thuế: Lợi ích rõ rệt cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ
Một thời gian dài, phương pháp khoán thuế đã được sử dụng phổ biến bởi tính đơn giản – tuy nhiên, với tốc độ phát triển của thị trường, đòi hỏi của đối tác, ngân hàng và Nhà nước, phương pháp này ngày càng bộc lộ nhiều hạn chế. Chuyển sang kê khai thuế không chỉ là yêu cầu của chính sách mới, mà còn là xu hướng tất yếu để đảm bảo quyền lợi lâu dài cho các hộ và cá nhân kinh doanh.
1. Nâng cao tính minh bạch và chuyên nghiệp trong hoạt động kinh doanh
- Kê khai thuế giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh ghi nhận doanh thu – chi phí dựa trên sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ rõ ràng — nâng cao độ chính xác, giảm thiểu rủi ro, đồng thời tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật tài chính.
- Không chỉ vậy, sử dụng hóa đơn điện tử – một phần quan trọng trong phương pháp kê khai – còn mang lại uy tín với đối tác, khách hàng trong môi trường kinh doanh hiện đại.
“Kê khai thuế định kỳ, lập sổ sách đầy đủ, sử dụng hóa đơn điện tử… cũng là bước đệm để hộ kinh doanh xây dựng được niềm tin, uy tín với khách hàng, đối tác, đồng thời giảm thiểu các nghĩa vụ phát sinh ngoài ý muốn.”
— Nhận định từ các chuyên gia tài chính
2. Chủ động trong nghĩa vụ thuế – hạn chế tối đa nguy cơ bị ấn định thuế
- Trước đây, thuế khoán được xác định chủ yếu từ doanh thu năm trước hoặc dựa trên “ước tính” của cơ quan thuế. Điều này khiến bạn khó kiểm soát được số tiền mình phải nộp trong những thời điểm khó khăn hoặc biến động về doanh thu.
- Với phương pháp kê khai, hộ kinh doanh được tự mình báo cáo doanh thu, chi phí thực tế phát sinh. Số thuế phải nộp được lập một cách minh bạch, chính xác, phù hợp tình trạng kinh doanh thực tế. Bạn sẽ không bị “ấn định” số thuế phải nộp nếu doanh số suy giảm, từ đó giảm thiểu áp lực tài chính không hợp lý.
3. Dễ dàng chứng minh tài chính với đối tác, ngân hàng, mở rộng cơ hội kinh doanh
- Việc lập sổ sách, hóa đơn đều đặn không chỉ giúp bạn chủ động kiểm soát dòng tiền, mà còn là chứng cứ quan trọng khi tiếp xúc với ngân hàng, đối tác hoặc các tổ chức tín dụng, hỗ trợ quá trình vay vốn, mở rộng hợp tác đầu tư.
- Thực tế tại các ngân hàng lớn, hồ sơ vay vốn của đơn vị kê khai thuế luôn được đánh giá tích cực và quá trình thẩm định, xét duyệt diễn ra nhanh chóng hơn – vì khả năng chứng minh doanh thu, lợi nhuận rõ ràng.
- Đồng thời, chủ động kê khai, quản trị tài chính cũng mở ra điều kiện thuận lợi để bạn chuyển đổi, mở rộng quy mô, tiến tới hình thái doanh nghiệp chính quy.
“Rất nhiều hộ kinh doanh khi chuyển sang phương pháp kê khai – sau một thời gian ngắn đã cảm nhận rõ rệt sự chuyên nghiệp và tự tin hơn khi tiếp xúc với các đối tác lớn.”
— Trải nghiệm thực tế của một chủ hộ bán lẻ tại Hà Nội
4. Thúc đẩy chuyển đổi mô hình sản xuất, kinh doanh chuyên nghiệp
- Báo cáo doanh thu, quản trị chi phí, dòng tiền qua tài khoản, xuất hóa đơn điện tử – tất cả đều là các hoạt động “chuẩn hóa” quá trình vận hành, đẩy mạnh hiệu quả sản xuất kinh doanh và nâng tầm phát triển chiến lược lâu dài.
- Đồng thời, việc tuân thủ các chuẩn mực này cũng là cơ sở để nhiều hộ cá thể từng bước chuyển đổi thành doanh nghiệp nhỏ, tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, tiếp cận mạng lưới chuỗi cung ứng lớn, phát triển bền vững.
5. Góp phần xây dựng chính sách kinh tế thực chất dựa trên dữ liệu thực tế
- Khi hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử, kê khai doanh thu – chi phí minh bạch, Nhà nước có cơ sở dữ liệu tổng thể giúp hoạch định chính sách hỗ trợ, phân bổ nguồn lực phù hợp và thúc đẩy kinh tế tư nhân một cách thực chất.
- Một “mô hình ước tính, cảm tính” sẽ dần nhường chỗ cho các cơ chế hỗ trợ dựa trên con số, bằng chứng minh bạch – có lợi rõ rệt cho cộng đồng hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ.
Các quy định pháp lý mới nhất liên quan tới kê khai thuế cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh
Trong quá trình chuyển đổi sang phương pháp kê khai, cập nhật quy định pháp lý là yếu tố tiên quyết giúp hộ và cá nhân kinh doanh chủ động về mặt hồ sơ, thủ tục, tránh các rủi ro về pháp lý hoặc nghĩa vụ phát sinh ngoài ý muốn.
Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai: Quy trình và một số lưu ý quan trọng
- Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC: Hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán được phép chuyển đổi sang phương pháp kê khai thông qua điều chỉnh, bổ sung trên tờ khai thuế khoán mẫu
01/CNKD. Khi chuyển đổi, cần tích chọn mục “Hộ khoán chuyển đổi phương pháp tính thuế” để làm căn cứ điều chỉnh thuế đã khoán cho thời gian còn lại. - Thời hạn nộp tờ khai điều chỉnh: Chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày bắt đầu chuyển phương pháp thuế mới.
- Thực hiện chế độ kế toán tuân theo quy định Thông tư số 88/2021/TT-BTC – đây là nền tảng giúp chủ động kiểm soát và quản lý toàn bộ hoạt động kinh doanh, tài chính.
Thành phần hồ sơ và thủ tục kê khai thuế theo quy định mới
- Hồ sơ kê khai thuế:
- Tờ khai thuế theo mẫu số
01/CNKD(Thông tư 40/2021/TT-BTC) - Phụ lục bảng kê hoạt động kinh doanh
01-2/BK-HĐKD(nếu áp dụng)
- Tờ khai thuế theo mẫu số
- Nơi nộp hồ sơ: Là Đội Thuế quản lý trực tiếp hoặc thông qua các cổng điện tử do cơ quan thuế cung cấp.
- Hình thức nộp hồ sơ:
- Nộp trực tuyến qua Cổng Thuế điện tử https://thuedientu.gdt.gov.vn mục “CÁ NHÂN”.
- Cổng dịch vụ công quốc gia tại https://dichvucong.gov.vn.
- Trường hợp không nộp được điện tử, bạn có thể nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa hoặc gửi qua bưu điện.
- Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế:
- Kê khai theo tháng: Chậm nhất ngày 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Kê khai theo quý: Chậm nhất ngày cuối cùng của tháng đầu quý tiếp theo liền kề quý phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Thời hạn nộp thuế: Chậm nhất là ngày cuối của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế.
Lưu ý chuyên gia: “Nên chủ động ghi chép, lưu trữ hồ sơ – chứng từ đầy đủ, đối chiếu số liệu định kỳ để phòng rủi ro khi kiểm tra hoặc giải trình với cơ quan chức năng.”
Mẹo nhỏ & Bí quyết dành cho hộ kinh doanh mới chuyển sang kê khai thuế
- Thiết lập quy trình ghi chép sổ sách khoa học: Sử dụng phần mềm kế toán, tạo các bảng excel sẵn mẫu để mỗi ngày ghi chú thu – chi, hóa đơn xuất – nhập hàng. Đối với các hộ nhỏ, chỉ cần duy trì đều đặn 5 phút/ngày sẽ giúp bạn không bị tồn việc cuối kỳ.
- Chủ động mở tài khoản ngân hàng để nhận – chi qua kênh không tiền mặt: Không chỉ minh bạch, đây còn là yếu tố được các ngân hàng, đối tác đánh giá cao khi cần xem xét hồ sơ tài chính.
- Tham khảo các hướng dẫn kê khai thuế trên cổng thuế điện tử: Hiện nay có rất nhiều video, tài liệu hướng dẫn chi tiết – chỉ cần làm theo các bước, hộ kinh doanh hoàn toàn có thể tự thao tác mà không cần lo lắng bị lỗi thủ tục.
- Nhớ kiểm tra email hoặc tin nhắn SMS từ hệ thống thuế để không bỏ sót các thông báo, yêu cầu bổ sung hoặc thay đổi chính sách.
Bạn nên thường xuyên truy cập website hoặc các kênh chính thức của cơ quan thuế và các tổ chức tư vấn như Kế toán Thuế Online (KTO) để cập nhật chính sách mới, hỏi đáp miễn phí hoặc nhận được các mẫu biểu mới nhất.
Những điểm mới nổi bật trong quản lý thuế hộ và cá nhân kinh doanh 2025–2026
- Sử dụng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền: Từ 1/6/2025, các hộ kinh doanh áp dụng phương pháp khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có kết nối máy tính tiền theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Đây là thay đổi lớn nhằm số hóa và minh bạch doanh số bán lẻ.
- Xóa bỏ thuế khoán, phổ cập kê khai thuế: Từ ngày 1/1/2026, theo Nghị quyết số 198/2025/QH15, toàn bộ hộ và cá nhân kinh doanh chuyển sang phương pháp kê khai, tạo bước đệm cho việc minh bạch hóa thị trường, chống thất thu ngân sách và tiếp cận dần các chính sách “doanh nghiệp hóa” hộ kinh doanh.
- Số định danh cá nhân làm mã số thuế: Từ 1/7/2025, sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế, thuận tiện cho việc xác thực và đồng bộ dữ liệu quản lý thuế, tài chính.
- Đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt; kiểm soát nguồn tiền: Các chiến dịch tuyên truyền, kiểm tra và yêu cầu thanh toán qua chuyển khoản dần thay thế giao dịch tiền mặt, giúp quản lý doanh thu thực tế chặt chẽ hơn.
- Tổ chức hỗ trợ 24/7 cho người nộp thuế: Thành lập các tổ thường trực tại địa phương để hướng dẫn, giải đáp mọi vướng mắc liên quan tới hóa đơn điện tử, tem điện tử, nộp thuế… kể cả ngày nghỉ lễ.
Tip ứng dụng nhanh:
Đăng ký tài khoản trên Cổng Thuế điện tử, sử dụng tính năng tra cứu và lưu trữ chứng từ điện tử, bạn sẽ giảm đáng kể rủi ro thất lạc hóa đơn, nhầm lẫn số liệu trong quá trình kê khai hoặc thanh tra thuế
Bạn cần lưu ý gì khi tạm ngưng hoạt động hoặc có thay đổi trong kinh doanh?
- Thực hiện thông báo với cơ quan thuế theo đúng quy định tại Điều 91 Nghị định 01/2021/NĐ-CP và các văn bản liên quan.
- Nếu tạm ngừng trọn tháng (với hộ kê khai theo tháng) hoặc trọn quý (với hộ kê khai theo quý) bạn không phải nộp hồ sơ khai thuế cho kỳ đó, nhưng vẫn phải tuân thủ nghĩa vụ thông báo tạm dừng hoạt động.
- Nếu tạm ngừng không trọn kỳ, cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế phát sinh.
Lời khuyên từ chuyên gia – Đón đầu cơ hội, vững bước tương lai
“Chuyển đổi sang kê khai thuế không đơn thuần là tuân thủ pháp luật, mà còn là bước đệm để mỗi hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ hướng đến sự minh bạch, chuyên nghiệp – đặt nền móng cho việc mở rộng kinh doanh, tiếp cận nguồn vốn, xây dựng niềm tin với khách hàng, đối tác. Thay đổi ngay từ hôm nay sẽ giúp bạn tận hưởng lợi ích lâu dài và giảm tối đa rủi ro pháp lý.”
Tôi hiểu rằng không phải ai cũng quen thuộc ngay với các quy trình, thủ tục mới. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của các nền tảng số, dịch vụ tư vấn của chuyên gia và đặc biệt là các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ của Nhà nước, mỗi hộ kinh doanh đều hoàn toàn có thể làm chủ tiến trình chuyển đổi, đón đầu cơ hội tăng trưởng bền vững. Hãy chủ động, linh hoạt và kiên trì – bạn sẽ thấy mọi rào cản chỉ là tạm thời, còn thành công sẽ là lâu dài.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO. Điều này sẽ giúp bạn cập nhật kịp thời chính sách, thủ tục và những bí quyết hữu ích phù hợp từng giai đoạn phát triển của mình.
Chúc bạn, doanh nghiệp của bạn hoặc hộ kinh doanh của bạn chuyển đổi thành công, phát triển bền vững và luôn cảm thấy tự tin – chủ động với từng bước đi trên hành trình hội nhập và tăng trưởng cùng nền kinh tế số mới của Việt Nam!
Nguồn tham khảo:
- Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính
- Thông tư 88/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính
- Nghị định 126/2020/NĐ-CP
- Nghị định 70/2025/NĐ-CP; Nghị quyết 198/2025/QH15
- Website Cổng Thuế điện tử
- Website Kế toán Thuế Online