Hướng dẫn nghĩa vụ và cách tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ 2025

Mỗi ngày, hàng nghìn ý tưởng kinh doanh nhỏ lẻ đang được các cá nhân, gia đình “ủ mưu” và triển khai trên khắp Việt Nam. Bạn có thể là người sở hữu một tiệm tạp hóa nho nhỏ, một xe cà phê lưu động hay đang mở rộng mô hình kinh doanh dịch vụ gia đình mà chưa từng nghĩ về từ khóa “nghĩa vụ thuế”. Tuy nhiên, việc nắm vững kiến thức về nghĩa vụ thuế và cách tính thuế hộ kinh doanh không chỉ giúp bạn chủ động trong quản lý tài chính, mà còn bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp, phòng ngừa đáng kể các rủi ro tiềm ẩn. Giá trị của việc am hiểu đúng quy định thuế chính là sự an tâm trên mỗi bước đường kinh doanh.

Hộ Kinh Doanh Nhỏ Lẻ Có Phải Nộp Thuế Không?

Nhiều chủ hộ kinh doanh lần đầu tiếp xúc với quy định thuế đều đặt câu hỏi: “Kinh doanh nhỏ lẻ như tôi có bắt buộc nộp thuế?” Câu trả lời không đơn giản chỉ là “có” hay “không”, mà còn phụ thuộc vào doanh thu thực tế mà bạn tạo ra mỗi năm.

Số liệu quan trọng: Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, hiện hành và các văn bản liên quan, hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên mới thuộc diện phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Dưới mức này, bạn sẽ không phải nộp hai loại thuế này.

Nếu doanh thu < 100 triệu đồng/năm: Không phải nộp thuế GTGT và TNCN, nhưng vẫn cần khai báo trung thực, nộp đúng hạn các hồ sơ liên quan.
Nếu doanh thu >>= 100 triệu đồng/năm: Phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế theo tỷ lệ ngành nghề.

Cần lưu ý, nếu kinh doanh theo nhóm hộ hoặc nhóm cá nhân (ví dụ: cả nhà chung nhau mở quán ăn nhỏ), mức xét doanh thu này sẽ tính cho người đại diện duy nhất của nhóm trong năm tính thuế.

Việc chủ động khai báo, minh bạch số liệu giúp bạn tránh được nguy cơ bị ấn định thuế hoặc các khoản phạt do khai báo sai, đồng thời xây dựng hình ảnh kinh doanh uy tín.

Các Phương Pháp Nộp Thuế Hộ Kinh Doanh Nhỏ Lẻ Đến Năm 2025

Tùy từng giai đoạn, hộ kinh doanh nhỏ lẻ sẽ áp dụng ba phương pháp nộp thuế:

Phương pháp khoán: Phổ biến hiện nay với phần lớn hộ kinh doanh nhỏ.
Phương pháp kê khai: Áp dụng cho hộ kinh doanh lớn hoặc tự nguyện kê khai doanh thu, chi phí.
Khai thuế theo từng lần phát sinh: Dành cho cá nhân kinh doanh không thường xuyên, không cố định địa điểm (như buôn chuyến, bán hàng rong).

Lưu ý thay đổi quan trọng:
Từ 01/06/2025: Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp tới cơ quan thuế, chuyển từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai.
Từ 01/01/2026: Phương pháp khoán sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn.

Như vậy, để chuẩn bị tốt nhất cho tương lai, bạn nên nắm bắt xu hướng chuyển đổi sang quản lý hóa đơn điện tử và chuẩn bị thực hiện khai thuế phương pháp kê khai nếu doanh thu tăng trưởng tốt.

Hướng Dẫn Cách Xác Định Doanh Thu Tính Thuế Hộ Kinh Doanh

1. Doanh thu nào phải tính thuế?

Tổng số tiền bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, gia công, hoa hồng, kể cả đã thu hay chưa thu tiền.
Các khoản thưởng, khuyến mại, chiết khấu, phụ thu, hoặc bồi thường vi phạm hợp đồng (để tính thuế TNCN).

Một số khoản không tính vào doanh thu chịu thuế, như khoản vay, nhận vốn góp không phải doanh thu từ hoạt động kinh doanh.

2. Thời điểm xác định doanh thu tính thuế

Hộ kinh doanh khoán: Từ 20/11 đến 15/12 của năm trước năm tính thuế.
Hộ mới thành lập hoặc thay đổi quy mô/ngành nghề: Trong vòng 10 ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh hoặc thay đổi.
Hộ kê khai hóa đơn điện tử: Khi hoàn tất bàn giao hàng hóa, dịch vụ.

Mẹo nhỏ: Để thuận tiện, bạn nên ghi chép chi tiết các khoản doanh thu từng ngày/tháng vào sổ tay hoặc phần mềm quản lý. Khi cơ quan thuế kiểm tra, sổ sách rõ ràng giúp chứng minh tính hợp lý của doanh thu, hạn chế bị “ấn định thuế” theo mức cao.

Bảng Tỷ Lệ Thuế GTGT và TNCN Theo Ngành Nghề Chính

Mỗi ngành nghề sẽ áp dụng một tỷ lệ thuế GTGT và TNCN khác nhau tính trên doanh thu:

Ngành nghề	Tỷ lệ GTGT	Tỷ lệ TNCN
Phân phối, cung cấp hàng hóa	1%	0.5%
Dịch vụ, xây dựng không bao vật tư	5%	2%
Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao vật tư	3%	1.5%

Hãy xem lại giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc thực tế hoạt động để chọn đúng tỷ lệ ngành nghề – tránh nhầm tỷ lệ sẽ bị truy thu hoặc phạt!

Công Thức Tính Thuế Hộ Kinh Doanh Năm 2025

Thuế GTGT = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGTThuế TNCN = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCNTổng thuế phải nộp = Thuế GTGT + Thuế TNCN

Ví dụ thực tế:
Hộ kinh doanh tạp hóa của chị Minh có doanh thu 800 triệu đồng/năm, ngành phân phối hàng hóa (GTGT 1%, TNCN 0,5%).

Thuế GTGT = 800 triệu x 1% = 8 triệu đồng
Thuế TNCN = 800 triệu x 0,5% = 4 triệu đồng
Tổng thuế năm phải nộp = 12 triệu đồng

Mẹo ứng dụng nhanh:
Nếu bán đa ngành (ví dụ: 70% bán hàng hóa, 30% cung cấp dịch vụ), bạn cần tách doanh thu từng ngành nghề rồi nhân với từng tỷ lệ thuế tương ứng!

Kinh Doanh Nhỏ Lẻ – Khi Nào Phải Đăng Ký Kinh Doanh?

Có những mô hình kinh doanh nhỏ lẻ không nhất thiết phải đăng ký kinh doanh. Tuy vậy, đa phần các loại hình ổn định, lâu dài hoặc có mặt bằng cố định nên đăng ký để đảm bảo pháp lý về sau.

Bán hàng rong, hàng quán lưu động, bán tại chợ/điểm tập kết tạm, đánh giày, cắt tóc vỉa hè… có thể không bắt buộc đăng ký.
Dịch vụ hỗ trợ giáo dục tại nhà, trông giữ xe tạm bợ, bán sách báo dạo… không bắt buộc đăng ký kinh doanh.
Nhưng: Các ngành nghề còn lại, hãy thực hiện đăng ký kinh doanh đúng quy định để được pháp luật bảo vệ, dễ dàng hợp tác, ký kết hợp đồng với đối tác trong tương lai.

Các trường hợp bắt buộc hoặc miễn đăng ký kinh doanh đều có hướng dẫn rõ tại Nghị định 39/2007/NĐ-CP và Nghị định 01/2021/NĐ-CP. Khi còn băn khoăn, bạn nên hỏi chuyên gia hoặc liên hệ cơ quan quản lý địa phương.

Phương Pháp Kê Khai Thuế Có Phải Quyết Toán Không?

Với nghiệp vụ kế toán chuyên môn, câu hỏi “nộp thuế theo phương pháp kê khai có phải quyết toán không?” rất thường gặp. Tin vui cho bạn:

Theo Điều 5 Thông tư 40/2021/TT-BTC: “Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai KHÔNG PHẢI quyết toán thuế cuối năm. Tuy nhiên, phải khai thuế hàng tháng hoặc quý theo quy định (trừ một số trường hợp đặc biệt).”

Thực hiện kê khai đều đặn, rõ ràng mỗi kỳ.
Báo cáo trung thực, lưu giữ hóa đơn chứng từ cẩn thận để chủ động khi cần chứng minh doanh thu thực tế.

Lưu ý nhỏ: Nếu xác định doanh thu chưa phù hợp thực tế, cơ quan thuế có quyền ấn định lại mức doanh thu và số thuế phải nộp.

Cá Nhân Kinh Doanh Được Nộp Thuế Theo Từng Lần Phát Sinh Gồm Những Ai?

Phương pháp này áp dụng khi hoạt động kinh doanh của bạn không liên tục, không có cửa hàng hoặc địa điểm cố định. Theo hướng dẫn tại Điều 6 Thông tư 40/2021/TT-BTC, các trường hợp gồm:

Cá nhân kinh doanh lưu động (buôn chuyến, bán hàng rong…)
Cá nhân làm chủ thầu xây dựng tư nhân
Cá nhân chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn”
Cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung số (nếu không chọn kê khai định kỳ)

Khi dùng phương pháp này, bạn sẽ khai thuế khi phát sinh doanh thu chịu thuế, không phải kê khai đều đặn hàng tháng/quý, và không bắt buộc làm sổ sách kế toán phức tạp.

Kinh nghiệm lớn:
Dù không bị bắt buộc quyết toán hay ghi sổ phức tạp, hãy lưu trữ kỹ hóa đơn, hợp đồng, tài liệu liên quan để chứng minh nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ khi cần thiết.

Hồ Sơ Khai Thuế Khoán Và Thời Hạn Nộp Hồ Sơ

1. Hồ sơ khai thuế khoán gồm những giấy tờ gì?

Tờ khai thuế dành cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh mẫu 01/CNKD (ban hành theo Thông tư 40/2021/TT-BTC).
Nếu có xuất hóa đơn từng lần phát sinh: Bản sao hợp đồng, biên bản nghiệm thu, thanh lý hợp đồng, tài liệu chứng minh nguồn gốc hàng hóa (bảng kê thu mua, hóa đơn nhập khẩu, v.v.).

Bạn có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý địa phương hoặc nộp online qua thuế điện tử của Tổng cục Thuế.

Bí quyết chuyên gia: Việc nộp hồ sơ qua mạng giúp tiết kiệm thời gian, hạn chế rủi ro mất/muộn giấy tờ, đồng thời bạn có thể kiểm tra trạng thái xử lý hồ sơ ngay trên hệ thống điện tử.

2. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế

Hộ kinh doanh thuế khoán: Nộp hồ sơ muộn nhất ngày 15/12 hàng năm.
Hộ mới thành lập, thay đổi ngành nghề hoặc quy mô: Nộp trong vòng 10 ngày kể từ khi phát sinh hoạt động hoặc thay đổi.
Hộ dùng hóa đơn lẻ: Nộp trong 10 ngày khi có doanh thu cần xuất hóa đơn.

Mẹo Ứng Xử Khi Có Vướng Mắc Thuế – Hạn Chế Rủi Ro Khi Kinh Doanh

Lưu giữ mọi chứng từ, hợp đồng, phiếu thu/chi để bảo vệ quyền lợi khi giải trình với cơ quan thuế.
Xem lại chính xác loại hình ngành nghề đăng ký để áp đúng tỷ lệ thuế.
Nếu tăng, giảm quy mô hoặc chuyển đổi hình thức kinh doanh, hãy chủ động cập nhật hồ sơ với cơ quan thuế – tránh bị xử phạt vì báo cáo chậm trễ.
Thường xuyên cập nhật thông tin mới từ cơ quan thuế hoặc các chuyên gia tư vấn để nắm bắt các thay đổi chính sách.

“Tuân thủ đúng, minh bạch và chủ động là ba tấm khiên vững chắc giúp các cá nhân, hộ doanh nghiệp nhỏ phát triển an toàn, lâu dài – dù hệ thống pháp luật thuế thay đổi thế nào.”
— Nhận định từ chuyên gia tư vấn tại Kế toán Thuế Online

Bí Quyết Thành Công Cho Hộ Kinh Doanh Thời Đại Số

Chủ động học hỏi, ứng dụng phần mềm quản lý doanh thu, hóa đơn để kiểm soát rõ ràng doanh nghiệp mình.
Lựa chọn đúng phương pháp nộp thuế phù hợp từng giai đoạn phát triển (khoán – kê khai – từng lần phát sinh…)
Không ngần ngại nhờ tới chuyên gia để tư vấn khi gặp vướng mắc về quy trình kê khai, thủ tục thuế hoặc áp dụng luật mới.
Đầu tư minh bạch vào sổ sách, hóa đơn cho doanh nghiệp, dù quy mô nhỏ hay lớn, để bảo vệ chính mình trước mọi biến động pháp lý.

Trong thế giới kinh doanh hiện đại, sự nhạy bén không chỉ thấy ở tư duy đầu tư mà còn ở kỹ năng thích ứng, chủ động với mọi thay đổi từ chính sách đến công nghệ quản lý. Đừng để chuyện thuế trở thành “gót chân Achilles” gây cản trở bước tiến của bạn!

Để không bỏ lỡ những thông tin mới nhất và các tư vấn thực tế về quản trị thuế, tài chính, các bạn có thể theo dõi kênh Kế toán Thuế Online (KTO) hoặc đăng ký nhận bản tin trên Facebook KTO – nơi chúng tôi luôn cập nhật nhanh chóng và chính xác các chính sách mới, cùng các chia sẻ thiết thực từ chuyên gia giàu kinh nghiệm.

Chia Sẻ Từ Chuyên Gia – Động Lực Cho Doanh Nghiệp Nhỏ

Kinh doanh, dù nhỏ hay lớn, đều bắt đầu từ những bước chân thận trọng, kiên trì. Khi bạn hiểu và chu toàn nghĩa vụ thuế, bạn không chỉ bảo vệ bản thân khỏi các rủi ro mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, bền vững tại Việt Nam.

Tôi hiểu rằng với các doanh nghiệp vừa, nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, mỗi thay đổi chính sách là một thử thách. Hãy nghĩ đó cũng là cơ hội để doanh nghiệp bạn trưởng thành, trở nên chuyên nghiệp và lớn mạnh hơn trong tương lai. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào về thuế, kế toán hay thủ tục pháp lý, đừng ngại ngần tìm đến các chuyên gia, bạn bè, và đừng quên cập nhật liên tục các quy định mới từ các nguồn đáng tin cậy.

Chúc bạn vững bước, kinh doanh thành công và phát triển bền vững!

Nguồn tham khảo

Thông tư 40/2021/TT-BTC
Nghị định 39/2007/NĐ-CP, Nghị định 01/2021/NĐ-CP
Nghị định 70/2025/NĐ-CP
Nghị quyết 198/2025/QH15
Website Tổng cục Thuế: thuedientu.gdt.gov.vn
Website Kế toán Thuế Online