Nền kinh tế số đang bùng nổ mạnh mẽ từng ngày, mang đến cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như những hộ kinh doanh cá thể nhiều cơ hội mới để phát triển và vươn xa hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, “cuộc chơi” nào cũng có luật lệ riêng – đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, kế toán và thuế. Việc cập nhật, hiểu và tuân thủ các quy định mới về thuế với kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) chính là nền tảng vững chắc giúp các doanh nghiệp, hộ kinh doanh online không chỉ tránh rủi ro mà còn hội nhập tốt vào môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng. Trong bài viết này, tôi sẽ cùng bạn đi sâu vào những “điểm nóng” về các quy định, trách nhiệm và bí quyết thực hiện nghĩa vụ thuế, để quá trình kinh doanh online của bạn ngày càng thuận lợi, chuyên nghiệp.
Bức tranh tổng thể: Sự phát triển của kinh doanh TMĐT và nhu cầu quản lý thuế hiện đại
Kinh doanh trên nền tảng số đang chiếm lĩnh vị thế trung tâm trong nền kinh tế mới. Không chỉ các doanh nghiệp lớn, mà các hộ kinh doanh và cá nhân cũng ngày càng tận dụng sức mạnh của Facebook, TikTok Shop, Shopee, Lazada, Booking, Airbnb… để mở rộng thị trường và tiếp cận khách hàng vượt qua rào cản địa lý truyền thống.
Việc Nhà nước kịp thời ban hành các quy định quản lý thuế mới là bước đi tất yếu để đáp ứng tốc độ phát triển của TMĐT, bảo vệ lợi ích cả người kinh doanh lẫn cộng đồng.
- Các giao dịch TMĐT tăng trưởng chóng mặt, đan xen giữa trong nước và xuyên biên giới.
- Dữ liệu giao dịch, dòng tiền… đều “chạy” trên môi trường số, yêu cầu cách quản lý hiện đại, minh bạch.
- Nhiều mô hình kinh doanh mới – livestream bán hàng, dịch vụ lưu trú online, quảng cáo mạng xã hội, nội dung kỹ thuật số và ứng dụng di động liên tục xuất hiện.
Điều này đặt ra thách thức lớn cho cơ quan quản lý thuế về:
- Xác định đúng nghĩa vụ thuế với từng chủ thể kinh doanh.
- Đảm bảo công bằng giữa các hình thức kinh doanh online và truyền thống.
- Giảm thiểu gian lận thương mại, trốn thuế trong môi trường số.
“Bước ngoặt” lớn: Nghị định 117/2025/NĐ-CP và tác động trực tiếp đến hộ, cá nhân kinh doanh online
Ngày 1/7/2025 đánh dấu một cột mốc mới với sự có hiệu lực của Nghị định số 117/2025/NĐ-CP – khung pháp lý hiện đại nhất về quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số. Đối với hộ kinh doanh và cá nhân bán hàng online, đây thực sự là nội dung không thể bỏ qua.
Điểm nổi bật: Sàn TMĐT chịu trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay
- Kể từ 1/7/2025, các nền tảng TMĐT, đơn vị trung gian sẽ khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.
- Việc khấu trừ được thực hiện ngay khi giao dịch bán hàng thành công, thanh toán hoàn tất.
- Tỷ lệ % thuế khấu trừ áp dụng trên doanh thu từng giao dịch (không xác định được là hàng hóa hay dịch vụ sẽ áp dụng mức cao nhất).
“Nghị định 117 đã giúp giải tỏa những mối băn khoăn kéo dài về tỷ lệ, cơ chế nộp thay thuế và quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan…” – Chuyên gia kế toán, tư vấn thuế nhận định.
Bạn được lợi gì?
- Giảm thiểu thủ tục khai báo, chuyển tiền thuế: Sàn tự động thực hiện, hộ cá nhân kinh doanh tập trung phát triển kinh doanh.
- Dễ dàng kiểm tra, đối chiếu trên các ứng dụng/quản lý của sàn TMĐT.
- Giảm rủi ro về nhầm lẫn hoặc sai sót khi tự khai, tự nộp thuế.
- Tạo môi trường cạnh tranh công bằng, chuẩn hóa quy trình giữa các mô hình bán hàng online và truyền thống.
Xử lý giao dịch hủy, trả hàng, hoàn tiền: Linh hoạt, hợp lý hơn
Nghị định cho phép bù trừ số thuế đã khấu trừ, nộp thay ở các giao dịch bị trả lại/hủy bỏ. Điều này đặc biệt hữu ích với các mô hình như dropshipping, bán hàng qua live, kinh doanh đối với khách hàng dễ đổi trả…
- Nếu giao dịch không hoàn tất (khách trả hàng, giao dịch hủy), số thuế đã khấu trừ được điều chỉnh và bù trừ vào các nghĩa vụ thuế tiếp theo.
- Quyết toán minh bạch, đảm bảo nghĩa vụ thuế dựa trên doanh thu thực tế, tránh phát sinh các khoản thuế không phù hợp.
Kinh nghiệm dành cho bạn: Nên lưu lại, thống kê các giao dịch bị hoàn/hủy… để đối chiếu, đề nghị sàn hoặc cơ quan thuế cập nhật chính xác nghĩa vụ thuế của mình.
Quy trình quản lý thuế TMĐT hiện đại: Dữ liệu, công nghệ, và sự đồng hành của cơ quan thuế
Ưu điểm nổi bật trong quản lý thuế TMĐT hiện nay là việc tận dụng tối đa các dữ liệu giao dịch, dòng tiền và ứng dụng công nghệ:
- Hầu hết các sàn TMĐT đều tích hợp chức năng đặt hàng, thanh toán, đối soát giao dịch… giúp minh bạch hóa hoạt động kinh doanh online.
- Cơ quan thuế sẽ sử dụng dữ liệu từ các nền tảng để xác định đúng và đủ nghĩa vụ nộp thuế của từng cá nhân, hộ kinh doanh.
- Việc quản lý, chuyển đổi số giúp loại bỏ nhiều thủ tục giấy tờ truyền thống, tiết kiệm thời gian, chi phí và hạn chế sai sót.
“Ngành Thuế sẽ tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong quá trình chuyển đổi số quốc gia. Đó là cam kết đứng về phía doanh nghiệp, đồng hành cùng công dân số, xây dựng môi trường kinh doanh hiện đại, minh bạch, bền vững.” – Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế, nhấn mạnh.
Làm sao để tuân thủ tốt nghĩa vụ thuế khi kinh doanh online?
Bí quyết thực thi hiệu quả dành cho doanh nghiệp vừa, nhỏ & hộ cá thể
- Luôn cập nhật thông tin pháp lý mới nhất từ các cơ quan chức năng và nguồn uy tín để tránh “lỡ nhịp” thay đổi hoặc bị xử phạt ngoài ý muốn.
- Thường xuyên kiểm tra tài khoản giao dịch trên các sàn để nắm bắt chi tiết số thuế đã được khấu trừ, tránh nhầm lẫn khi đối chiếu với số liệu kinh doanh thực tế.
- Lưu giữ các hóa đơn, chứng từ bán hàng, giao dịch online, báo cáo tổng doanh thu… Đây là “tấm khiên” bảo vệ bạn khi cần giải trình với cơ quan thuế.
- Chủ động phối hợp với sàn TMĐT nếu phát sinh giao dịch nhầm lẫn, hoàn trả – yêu cầu cập nhật lại số thuế đã nộp thay.
- Chia nhỏ lộ trình, lên kế hoạch rõ ràng: Đừng để dồn số liệu/nghĩa vụ đến cuối năm mới xử lý – hãy đối chiếu định kỳ hàng tháng để giảm áp lực, phòng rủi ro.
Mẹo nhỏ: Kiểm tra thông tin thuế cá nhân/hộ kinh doanh trên eTax Mobile hoặc qua portal của cơ quan thuế để chắc chắn dữ liệu đồng bộ, phản ánh đúng thực tế.
Cảnh giác với các giao dịch không rõ ràng
- Tránh nhận dòng tiền về tài khoản cá nhân không đăng ký kinh doanh; nên tách bạch giữa tài khoản riêng và tài khoản dành cho hoạt động kinh doanh.
- Đối với hàng hóa, dịch vụ chưa rõ danh mục, hãy trao đổi trước với sàn TMĐT về tỷ lệ thuế khấu trừ áp dụng.
- Kiểm tra kỹ các điều khoản về hoàn tiền, huỷ đơn, bù trừ thuế để đảm bảo không bị tính phí, thuế hai lần hoặc gặp rủi ro “chồng thuế”.
Tác động tích cực: Minh bạch hóa thị trường, tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhỏ
Bên cạnh trách nhiệm nghĩa vụ, những thay đổi này còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh online:
- Ngăn chặn được các hành vi gian lận thương mại, trốn thuế – tạo sân chơi công bằng, ai cũng có cơ hội phát triển.
- Góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, giúp quá trình kinh doanh online chuyên nghiệp và bài bản hơn.
- Dễ dàng vươn ra thị trường lớn, mở rộng mạng lưới đối tác nhờ uy tín, minh bạch về pháp lý và tài chính.
- Tiết kiệm thời gian, giảm áp lực thủ tục chứng từ, đồng thời hạn chế các tranh chấp, kiện tụng về nghĩa vụ thuế.
So sánh nhanh: Kinh doanh truyền thống và kinh doanh TMĐT dưới khung pháp lý mới
- Khai, nộp thuế TMĐT: Tự động hóa, nhiều hạng mục do sàn đảm trách, minh bạch hóa giao dịch.
- Khai, nộp thuế truyền thống: Chủ doanh nghiệp/hộ tự tổng hợp, kê khai, nộp mỗi kỳ, dễ sai sót nếu không “rành” thủ tục.
- Mức độ hỗ trợ: Sàn và cơ quan thuế tăng cường tư vấn, hỗ trợ online nhanh chóng; doanh nhân truyền thống cần chủ động liên hệ hoặc thuê tư vấn bên ngoài.
Cập nhật liên tục những điểm mới bạn cần lưu ý từ tháng 7/2025
- Cập nhật địa chỉ, thông tin đăng ký: Cơ quan thuế đang dần chuyển sang sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế cũ đối với các hộ gia đình, cá nhân kinh doanh.
- Địa điểm nộp hồ sơ: Theo hướng dẫn mới, từng địa bàn có thể điều chỉnh phân cấp, nên cần liên hệ cơ quan thuế trực tuyến hoặc địa phương để nắm chắc quy trình trước khi thực hiện thủ tục lớn.
- Tạm dừng nâng cấp các hệ thống thuế điện tử: Một số hệ thống sẽ được nâng cấp để phù hợp với chế độ mới. Có thể bạn sẽ phải chờ vài tiếng/ngày để hoàn tất giao dịch – nên lên kế hoạch nộp hồ sơ, chuyển tiền sớm.
- Xác thực, định danh điện tử: Nhiều thủ tục sẽ yêu cầu tài khoản định danh điện tử, lưu ý cập nhật CCCD, số điện thoại chính chủ để không bị gián đoạn giao dịch với cơ quan thuế hoặc ngân hàng.
Các chuyên gia khuyên rằng: “Việc chuyển đổi đồng bộ giữa số định danh cá nhân và tài khoản thuế sẽ là bước tiến dài giúp đơn giản hóa thủ tục, tăng độ bảo mật và sự minh bạch trong từng giao dịch kinh doanh online.”
Bạn có thể xem thêm các hướng dẫn, infographics mới nhất về định danh, cập nhật thủ tục thuế tại cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế hoặc liên hệ bộ phận hỗ trợ trực tuyến để được giải đáp nhanh nhất.
Chia sẻ thực tế: Câu chuyện thành công từ chính các hộ kinh doanh chuyển đổi số hiệu quả
Chị Linh, chủ shop mỹ phẩm bán hàng trên Shopee, chia sẻ:
“Trước kia, mình thường lo lắng khi kiểm soát doanh thu, sợ bị cơ quan thuế kiểm tra đột xuất hoặc không biết cách xử lý tiền hoàn đơn bị khấu trừ thuế. Sau khi đọc, cập nhật các chính sách mới và tận dụng công cụ của sàn, mình yên tâm hơn rất nhiều – vừa tiết kiệm thời gian lại tập trung tốt hơn vào phát triển thương hiệu riêng.”
Còn anh Minh, cá nhân cung cấp dịch vụ lưu trú qua Airbnb nói:
“Từ lúc các nền tảng tự khấu trừ và nộp thuế thay, mỗi tháng chỉ cần theo dõi báo cáo, số liệu rất rõ ràng. Mỗi khi có vấn đề về hoàn tiền, mình chủ động phản ánh lên app, được đội ngũ hỗ trợ xử lý nhanh. Điều quan trọng nhất là bây giờ mình thấy không còn sợ ‘vướng thuế’ mà ngược lại, cảm giác rất yên tâm…”
Lời khuyên, định hướng để vững vàng phát triển trong môi trường kinh doanh số hiện đại
- Chủ động nâng cao kiến thức về quản lý thuế, kế toán số: Đầu tư thời gian tìm hiểu, tham gia các hội thảo, chương trình hỗ trợ của cơ quan thuế hoặc các đơn vị uy tín.
- Khai thác tối đa ứng dụng quản lý giao dịch, tổng hợp báo cáo số trên các nền tảng kinh doanh. Việc này giúp bạn dư sức kiểm soát doanh thu, chi phí và chủ động làm việc với sàn TMĐT nếu phát sinh bất thường về nghĩa vụ thuế.
- Kịp thời phản ánh, nhờ hỗ trợ pháp lý khi gặp khó khăn hoặc chưa rõ quy định về bù trừ, hoàn trả, điều chỉnh số thuế nộp thay.
- Tương tác thường xuyên với cộng đồng kinh doanh online để học hỏi kinh nghiệm, “truyền tay” các mẹo nhỏ giúp giảm thiểu rủi ro thuế khóa.
Đồng hành cùng bạn xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, phát triển bền vững
Kinh doanh trên môi trường số là hành trình “lớn mạnh” không chỉ với doanh thu mà còn ở sự trưởng thành về tư duy tài chính, pháp lý. Khi bạn chủ động nắm bắt các thay đổi, thực hiện đúng quy định của Nhà nước, điều này không chỉ giúp doanh nghiệp hay hộ cá thể phát triển vững chắc mà còn lan tỏa giá trị minh bạch, uy tín – một lợi thế vô giá trên thị trường hiện đại.
Đừng xem việc thực hiện nghĩa vụ thuế là “gánh nặng”. Trái lại, đó là nền tảng cho sự phát triển bền vững, góp phần xây dựng cộng đồng kinh doanh văn minh, hội nhập thời đại số. Mỗi bước cải thiện nhỏ về nghiệp vụ thuế hôm nay đều là viên gạch cho thành công lớn của ngày mai. Nếu bạn còn thắc mắc, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn hoặc cập nhật kiến thức mới nhất.
Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO để không bỏ lỡ những tin tức quan trọng, giải đáp thắc mắc nhanh chóng và nhận được hỗ trợ tận tâm từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Nguồn tham khảo
- Nghị định số 117/2025/NĐ-CP về quản lý thuế đối với TMĐT và kinh doanh qua nền tảng số
- Trang thông tin, hướng dẫn của Tổng Cục Thuế Việt Nam
- Cổng thông tin điện tử các sàn TMĐT lớn (Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop, Airbnb…)
- Các văn bản, thông báo cập nhật pháp lý từ Bộ Tài chính